ဓမၼစၾကာ
ဘိကၡဴနံ ပဥၥ၀ဂၢီနံ၊ ဣသိပတန နာမေက။
မိဂဒါေယ ဓမၼ၀ရံ၊ ယံ တံ နိဗၺာနပါပကံ။
သဟမၸတိ နာမေကန၊ မဟာျဗေဟၼန ယာစိေတာ။
စတုသစၥံ ပကာသေႏၲာ၊ ေလာကနာေထာ အေဒသဟိ။
စတုသစၥံ၊ သစၥာေလးပါးကို၊ ပကာေသေႏၲာ၊ ျပေတာ္မူေသာ၊ ေလာကနာေထာ၊ လူတို႔၏ ကိုးကြယ္ရာျဖစ္ေတာ္မူေသာ ျမတ္စြာဘုရားသည္။ သဟမၸတိနာမေကန၊ သဟမၸတိအမည္ရွိေသာ၊ မဟာျဗေဟၼန၊ ျမတ္ေသာျဗဟၼာမင္းသည္၊ ယာစိေတာ တရားေဟာစိမ့္ေသာငွာ ေတာင္းပန္အပ္သည္ျဖစ္၍၊ ဣသိပတနနာမေက၊ ဘုရား၊ ပေစၥကဗုဒၶါ၊ အရိယာတို႔၏၊ ေကာင္းကင္မွသက္ရာ ေကာင္းကင္သို႔တက္ရာျဖစ္၍၊ ဣသိပတနအမည္ ရွိေသာ မိဂဒါေယ၊ သားေကာင္တို႔အား ေဘးမဲ့ေပးရာ မိဂဒါ၀ုန္သားမ်ိဳးစံုသည့္ ေတာရဂံု၌၊ ပဥၥ၀ဂၢီနံ၊ ငါးေယာက္အစုရွိျခင္းေၾကာင့္ ပဥၥ၀ဂၢီအမည္ရွိကုန္ေသာ။ ဘိကၡဴနံ၊ ေကာ႑ည၊ ၀ပၸ၊ ဘဒၵိယ၊ မဟာနာမ္၊ အႆဇိ ရဟန္းတို႔အား။ နိဗၺာနပါပကံ၊ နိဗၺာန္သို႔ေရာက္ေစတတ္ေသာ၊ ဓမၼ၀ရံ၊ ျမတ္ေသာတရားျဖစ္ေသာ၊ ယံဓမၼစကၠံ၊ အၾကင္ ဓမၼစၾကာေဒသနာေတာ္ကို။ အေဒသယိ ေဟာေတာ္မူျပီ။
နႏၵိတံ သဗၺေဒေ၀ဟိ၊ သဗၺသမၸတၱိသာဓကံ၊
သဗၺေလာက ဟိတတၳာယ၊ ဓမၼစကၠံ ဘဏာမေဟ။
သဗၺေဒေ၀ဟိ၊ ခပ္သိမ္းကုန္ေသာ သမၼဳတိနတ္၊ ဥပပတၱိနတ္၊ ၀ိသုဒၶိနတ္တို႔သည္။ ၀ါ၊ ခပ္သိမ္းကုန္ေသာ နတ္ျဗဟၼာတို႔သည္။ နႏၵိတံ၊ ႏွစ္လိုအပ္ေသာ။ သဗၺသမၸတၱိ သာဓကံ၊ ခပ္သိမ္းကုန္ေသာ ေလာကီ ေလာကတၱၱရာ၊ ပစၥဳပၸန္သံသရာ စည္းစိမ္ကို ျပီးေစတတ္ေသာ၊ တံဓမၼစကၠံ၊ ထိုဓမၼစၾကာေဒသနာေတာ္ျမတ္ကို။ သဗၺေလာကဟိတတၳာယ၊ ခပ္သိမ္းေသာေလာက၏ အစီးအပြားအက်ိဳးငွာ၊ ေဟ၊ အိုအရွင္သူေတာ္ေကာင္းတို႔၊ မယံ၊ ငါတို႔သည္၊ ဘဏာမ၊ ရြတ္ၾကကုန္အံ့။
ဓမၼစၾကာနိဒါန္း
၁။ ဧ၀ံေမသုတံ၊ ဧကံသမယံ ဘဂ၀ါ ဗာရာဏသိယံ
၀ိဟရတိ၊ ဣသိပတေန မိဂဒါေယ
တၾတေခါ ဘဂ၀ါ ပဥၥ၀ဂိ္ၢေယ ဘိကၡဴ အာမေႏၲသိ။
ဘေႏၲကႆပ၊ အရွင္မဟာကႆပ၊ ဣဒံသတၱၱံ၊ ဤဓမၼစကၠပ၀တၱနသတၱကို၊ ေမမယာ၊ အကၽြႏု္ပ္အာနႏၵာသည္၊ ဘဂ၀ါေတာ၊ ျမတ္စြာဘုရား၏၊ သမၼဳဒါ၊ မ်က္ေမွာက္ေတာ္မွ ဧ၀ံ ဤသို႔၊ သုတံ ၾကားလိုက္ရ၏။
ဧကံ၊ တစ္ပါးေသာ၊ သမယံ၊ အခါ၌၊ ဘဂ၀ါ၊ ျမတ္စြာဘုရားသည္။ ဗာရာဏသိယံ၊ ဗာရာဏသီျပည္၌၊ ဣသိပတေန၊ ဣတိပတနအမည္ရွိေသာ မိဂဒါေယ၊ မိဂဒါ၀ုန္ေတာ၌၊ ၀ိဟရတိ၊ ေနေတာ္မူ၏၊ တၾတေခါ၊ ထိုဣတိပတန မိဂဒါ၀ုန္ေတာ၀ယ္ ေနေတာ္မူေသာအခါ၌၊ ဘဂ၀ါ၊ ျမတ္စြာဘုရားသခင္သည္၊ ပဥၥ၀ဂိ္ၢေယ၊ ပဥၥ၀ဂၢီအမည္ရွိကုန္ေသာ၊ ဘိကၡဳ၊ ရဟန္းတို႔ကို၊ အမေႏၲသိ၊ မိန္႔ေတာ္မူ၏။
၂။ ေဒြေမ ဘိကၡေ၀ အႏၲာ ပဗၺဇိေတန နေသ၀ိတဗၺာ။
ကတေမ ေဒြ၊ ေယာစာယံ ကာေမသု ကာမသုခလ္ႅိကာ ႏုေယာေဂါ
ဟီေနာ ဂါေမၼာ ေပါထုဇၨနိေကာ အနရိေယာ အနတၳသံဟိေတာ။
ေယာ စာယံ အတၱကိလမထာႏုေယာေဂါ။
ဒုေကၡာ အနရိေယာ အနတၳသံဟိေတာ။
ဘိကၡေ၀၊ ရဟန္းတို႔။ ပဗၺဇိေတန၊ ရဟန္းျဖစ္ေသာသူသည္။ ေဒြ၊ ႏွစ္ပါးကုန္ေသာ၊ ဣေမအႏၲာ၊ ဤအယတၱတရားအစုတို႔ကို၊ နေသ၀ိတဗၺာ၊ မမွီ၀ဲအပ္ကုန္။
ေဒြအႏၲာ၊ ရဟန္းတို႔ မမွီ၀ဲအပ္ကုန္ေသာ အယတၱတရားအစုတို႔သည္၊ ကတေမ အဘယ္သည္တို႔နည္း။
ဟီေနာ၊ ယတၱေသာ။ ဂါေမၼာ၊ ရြာသူတို႔၏ ဥစၥာျဖစ္ေသာ၊ ေပါထုဇၨနိေကာ၊ ပုထုဇဥ္တို႔၏ အေလ့အက်င့္ျဖစ္ေသာ၊ အနရိေယာ၊ အရိယာတို႔၏ ဥစၥာမဟတၱေသာ၊ အနတၳသံဟိေတာ၊ စီးပြားခ်မ္းသာျဖစ္ေၾကာင္းႏွင့္မစပ္ေသာ၊ ကာေမသု၊ ေတဘူမက တရားတည္းဟူေသာ ၀တၳဳကာမတို႔၌၊ ကာမသုခလ္ႅိကာ ႏုေယာေဂါ ဆႏၵရာဂတည္းဟူေသာ ကိေလသာကာမႏွင့္ယွဥ္ေသာ ခ်မ္းသာကို အဖန္တလဲလဲ ခံစားျခင္းဟုဆိုအပ္ေသာ။ ေယာစာယံ- ေယာစအယံအေႏၲာ၊ အၾကင္ အယတၱတရားအစုတို႔သည္လည္းေကာင္း၊ ဒုေကၡာ၊ ဆူးေျငႇာင့္ကိုမွီ၍အိပ္ျခင္းစသည္ျဖင့္ ဆင္းရဲကိုေဆာင္တတ္ေသာ၊ အနရိေယာ၊ အရိယာမဟတၱေသာ၊ တတၳိတို႔၏ ဥစၥာျဖစ္ေသာ။ အနတၳသံဟိေတာ၊ စီးပြားခ်မ္းသာျဖစ္ေၾကာင္းႏွင့္ မစပ္ေသာ၊ အတၱကိလမထာႏုေယာေဂါ၊ မိမိကိုယ္၏ ပင္ပန္းျခင္းကို အဖန္ဖန္တလဲ လဲျဖစ္ေစတတ္ေသာ၊ ေယာစာယံ-ေယာစအယံအေႏၲာ။ အၾကင္ အယတၱတရားအစု သည္လည္းေကာင္း၊ ေဒြအႏၲာ၊ အယတၱတရားႏွစ္ပါးအစုမည္ကုန္၏။
၃။ ဧေတေခါ ဘိကၡေ၀ ဥေဘာ အေႏၲ အႏုပဂမၼ
မဇၩိမပဋိပဒါ တထာဂေတန အဘိသမၺဒၶါ
စကၡဳကရဏီ ဉာဏကရဏီ ဥပသမာယ
အဘိညာယ သေမၼာဓါယ နိဗၺာနာယ သံ၀တၱတိ။
ကတမာစ သာ ဘိကၡေ၀
မဇၩိမပဋိပဒါ တထာဂေတန အဘိသမၺဳဒၶါ၊
စကၡဳကရဏီ ဉာဏကရဏီ ဥပသမာယ
အဘိညာယ သေမၺာဓါယ နိဗၺာနာယ သံ၀တၱတိ။
အယေမ၀ အရိေယာ အ႒ဂႋေကာ မေဂၢါ။ ေသယ်ထိဒံ။
သမၼာဒိ႒ိ သမၼာသကၤေပၸါ သမၼာ၀ါစါ သမၼာကမၼေႏၲာ၊
သမၼာအာဇီေ၀ါ သမၼာ၀ါယာေမာ သမၼာသတိ သမၼာသမာဓိ။
အယံေခါသာ ဘိကၡေ၀
မဇၩိမပဋိပဒါ တထာဂေတန အဘိသမၺဳဒၶါ၊
စကၡဳကရဏီ ဉာဏကရဏီ ဥပသမာယ
အဘိညာယ သေမၺာဓါယ နိဗၺာနာယ သံ၀တၱတိ။
ဘိကၡေ၀၊ ရဟန္းတို႔၊ ဧေတေခါဥေဘာအေႏၲ၊ ထိုကာမသုခလိ္ႅကာႏုေယာဂ၊ အတၱကိလမထာႏုေယာဂဟူေသာ အယတၱတရားႏွစ္ပါးအစုတို႔ကို၊ အႏုပဂမၼ၊ မကပ္မူ၍၊ တထာဂေတန၊ ငါဘုရားသည္၊ အဘိသမၺဳဒၶါ၊ ထိုးထြင္း၍ သိေတာ္မူအပ္ေသာ စကၡဳကရဏီ သစၥာေလးပါးကို ျမင္တတ္ေသာ ပညာမ်က္စိ ကိုျပဳတတ္ေသာ၊ ဉာဏကရဏီ၊ သစၥာေလးပါးကို သိျခင္းကိုျပဳတတ္ေသာ၊ မဇၩိမာ၊ ကာမသုခလိ္ႅကာႏုေယာဂ = သႆတဒိ႒ိဟူေသာ တစ္ခုေသာအစု၊ အတၱကိလမထာႏုေယာဂ = ဥေစၧဒဒိ႒ိဟူေသာ တစ္ခုေသာအစု၏ အလယ္၌ျဖစ္ေသာ၊ ပဋိပဒါ၊ ၀ဋ္ဆင္းရဲမွထြက္ေျမာက္ျခင္းကို အလိုရွိေသာသူတို႔သည္ က်င့္အပ္ေသာ အက်င့္သည္ ။ ဥပသမာယ၊ ကိေလသာျငိမ္းျခင္းတည္းဟူေသာ သဥပါဒိေသသ နိဗၺာန္အက်ိဳးငွာ ၊ အဘိညာယ၊ သစၥာေလးပါးကို ထူးေသာဉာဏ္ျဖင့္သိျခင္းငွာ၊ သေမၼာဓါယ၊ သစၥာေလးပါးကို ေကာင္းစြာသိျခင္းငွာ၊ နိဗၺာနာယ၊ အႏုပါဒိေသသ အနိဗၺာန္အက်ိဳးငွာ၊ သံ၀တၱတိ ျဖစ္၏။
ဘိကၡေ၀၊ ရဟန္းတို႔၊ တထာဂေတန၊ ငါဘုရားသည္။ အဘိသမၺဳဒၶါ၊ ထုိးထြင္း၍ သိေတာ္မူအပ္ေသာ၊ စကၡဳကရဏီ၊ သစၥာေလးပါးကို ျမင္တတ္ေသာ ပညာမ်က္စိကို ျပဳတတ္ေသာ၊ ဉာဏကရဏီ၊ သစၥာေလးပါးကို သိျခင္းကိုျပဳတတ္ေသာ၊ ယာမဇိၩမာပဋိပဒါ၊ အၾကင္အလယ္အလတ္ျဖစ္ေသာအက်င့္သည္။ ဥပသမာယ၊ ကိေလသာျငိမ္းျခင္းတည္းဟူ ေသာ၊ သဥပါဒိေသသ နိဗၺာန္အက်ိဳးငွာ၊ အဘိညာယ၊ သစၥာေလးပါးကို ထူးေသာဉာဏ္ ျဖင့္သိျခင္းငွာ၊ သေမၺာဒါယ၊ သစၥာေလးပါးကို ေကာင္းစြာသိျခင္းငွာ၊ နိဗၺာနာယ၊ အႏုပါဒိေသသ နိဗၺာန္အက်ိဳးငွာ၊ သံ၀တၱတိ ျဖစ္၏။
သာမဇိၩမာပဋိပဒါ၊ ထိုအလယ္အလတ္ျဖစ္ေသာ အက်င့္သည္၊ ကတမာစ၊ အဘယ္နည္း။
အရိေယာ၊ ျမတ္ေသာ၊ အ႒ဂႋေကာ၊ အဂၤါရွစ္ပါးႏွင့္ျပည့္စံုေသာ၊ အယေမ၀ မေဂၢါ၊
ဤမဂ္လွ်င္တည္း။
ဣဒံ မဂၢဂႍ၊ ဤမဂၢင္သည္၊ ေသယ်ာထာ ကတမံ၊ အဘယ္နည္း။
(၁) သမၼာဒိ႒ိ၊ ေကာင္းစြာျမင္ျခင္း။
(၂) သမၼာသကၤေပၸါ၊ ေကာင္းစြာၾကံျခင္း။
(၃) သမၼာ၀ါစာ၊ ေကာင္းစြာဆိုျခင္း။
(၄) သမၼာကမၼေႏၲာ၊ ေကာင္းစြာျပဳျခင္း။
(၅) သမၼာအာဇီေ၀ါ၊ ေကာင္းစြာအသက္ေမြးျခင္း။
(၆) သမၼာ၀ါယာေမာ၊ ေကာင္းစြာအားထုတ္ျခင္း။
(၇) သမၼာသတိ၊ ေကာင္းစြာေအာက္ေမ့ျခင္း။
(၈) သမၼာသမာဓိ၊ ေကာင္းစြာတည္ၾကည္ျခင္း။
ဣဒံ ဓမၼဇာတံ၊ ဤရွစ္ပါးေသာသေဘာတရားသည္၊ မဂၢဂႍ၊ မဂၢင္မည္၏။ ဘိကၡေ၀၊ ရဟန္းတို႔၊ တထာဂေတန၊ ငါဘုရားသည္။ အဘိသမၺဳဒၶါ၊ ထိုးထြင္း၍သိအပ္ေသာ။ စကၡဳကရဏီ၊ သစၥာေလးပါးကို ျမင္တတ္ေသာ ပညာမ်က္စိကိုျပဳတတ္ေသာ။ ဉာဏကရဏီ၊ သစၥာေလးပါးကို သိျခင္းကိုျပဳတတ္ေသာ၊ အယံေခါသာ၊ မဇၩိမပဋိပဒါ၊ ဤမဂၢင္ရွစ္ပါးတည္း ဟူေသာ သဥပါဒိေသသ နိဗၺာန္အက်ိဳးငွာ၊ အဘိညာယ၊ သစၥာေလးပါးကို ထူးေသာဉာဏ္ျဖင့္ သိျခင္းငွာ၊ သေမၺဓါယ၊ သစၥာေလးပါးကို ေကာင္းစြာသိျခင္းငွာ၊ နိဗၺာနာယ၊ အႏုပါဒိေသသနိဗၺာန္အက်ိဳးငွာ၊ သံ၀တၱတိ ျဖစ္၏။
၄။ ဒုကၡသစၥာ
ဣဒံေခါပန ဘိကၡေ၀ ဒုကၡံ အရိယသစၥံ။
ဇာတိပိဒုကၡာ၊ ဇရာပိဒုကၡာ၊ ဗ်ာဓိပိဒုေကၡာ၊ မရဏံပိ ဒုကၡံ၊
အပၸိေယဟိ သမၸေယာေဂါ ဒုေကၡာ၊
ပိေယဟိ ၀ိပၸေယာေဂါ ဒုေကၡာ၊
ယံပိစၧံ နလဗၺတိ တံပိ ဒုကၡံ၊
သံခိေတၱန ပဥၥဳပါဒါနကႏၶၶာ ဒုကၡာ။
ဘိကၡေ၀၊ ရဟန္းတို႔။ ဇာတိပိ၊ ပဋိသေႏၶေနရျခင္းသည္လည္း။ ဒုကၡာ၊ ဆင္းရဲျခင္းအေၾကာင္းျဖစ္၏။ ဇရာပိ၊ ဆိုးရြားေဟာင္းျမင္းအိုမင္းရင့္ေရာ္ ရျခင္းသည္လည္း။ ဒုကၡာ၊ ဆင္းရဲျခင္း၏ အေၾကာင္းျဖစ္၏။ ဗ်ာဓိပိ၊ နာရျခင္းသည္ လည္း။ ဒုေကၡာ၊ ဆင္းရဲျခင္း၏ အေၾကာင္းျဖစ္၏။ မရဏံပိ၊ ေသရျခင္းသည္လည္း။ ဒုကၡံ၊ ဆင္းရဲျခင္း၏ အေၾကာင္းျဖစ္၏။ အပိ္ၸေယဟိ၊ မခ်စ္မႏွစ္ လိုအပ္ေသာသတၱ၀ါ သခၤါရတို႔ႏွင့္ သမၸေယာေဂါ၊ အတူတကြ ေပါင္းယွဥ္ရျခင္းသည္လည္း။ ဒုေကၡာ၊ ဆင္းရဲ၏။ ပိေယဟိ၊ ခ်စ္ႏွစ္လိုအပ္ေသာ သတၱ၀ါသခၤါရတို႔ႏွင့္။ ၀ိပၸေယာေဂါ၊ ေကြကြင္းကင္းကြာ ရွဲခြာၾကဥ္ မေပါင္းယွဥ္ရျခင္းသည္လည္း။ ဒုေကၡာ၊ ဆင္းရဲ၏၊ ယံပိစၧံ၊ အၾကင္ပဋိသေႏၶေနရျခင္းစေသာ သေဘာတရား ငါ့အားမျဖစ္ပါမူ ေကာင္းေလစြ စသည္ျဖင့္ေတာင့္တျခင္းကို။ နလဘတိ၊ မရအပ္၊ တံပိ၊ ထိုေတာင့္တတိုင္း မရျခင္းသည္လည္း။ ဒုကၡံ၊ ဆင္းရဲ၏။ သံခိေတၱန၊ အက်ဥ္းအားျဖင့္။ ပဥၥငါးပါးကုန္ေသာ။ ဥပါဒါနကႏၶၶာပိ၊ ဥပါဒါန္၏ အာ႐ံုျဖစ္ေသာ ခႏၶာတို႔သည္လည္း၊ ဒုကၡာ၊ ဆင္းရဲကုန္၏။
ဣဒံေခါပန- ဓမၼဇာတံ ဤဇာတိအစရွိေသာတရားသည္။ ဒုကၡံ ဒုကၡျဖစ္ေသာ။ အရိယသစၥံ အရိယာတို႔သည္ သိအပ္ေသာသစၥာမည္၏။
(ပဋိသေႏၶေနျခင္းစေသာ = ပဋိသေႏၶေနရျခင္း၊ အိုျခင္း၊ နာျခင္း၊ ေသျခင္း မခ်စ္မႏွစ္လိုအပ္ေသာ သတၱ၀ါသခၤါရတို႔ႏွင့္ ေပါင္းယွဥ္ရျခင္း၊ ခ်စ္ႏွစ္လိုေသာ သတၱ၀ါ သခၤါရတို႔ႏွင့္ ေကြကြင္းကြာရျခင္း အစရွိေသာဒုကၡအေပါင္းတုိ႔ျဖစ္သည္။)
၅။ သမုဒယသစၥာ
ဣဒံ ေခါပန ဘိကၡေ၀ ဒုကၡသမုဒယံ အရိယ သစၥံ။
ယာယံ တဏွာ ေပါေနာဗ္ၻ၀ိကာ နႏၵိရာဂ သဟဂတာ တၾတတၾတဘိနႏၵိနီ၊ သယ်ထိဒံ-
ကာမတဏွာ ဘ၀တဏွာ ၀ိဘ၀တဏွာ။
ဘိကၡေ၀ ရဟန္းတို႔။ ယာယံတဏွာ၊ အၾကင္ေလာဘသည္။ ေပါေနာဗ္ၻ၀ိကာ၊ တစ္ဖန္ ဘ၀သစ္ကို ျဖစ္ေစတတ္ေသာအေလ့ရွိ၏။ နႏၵိရာဂ သဟဂတာ၊ ႏွစ္သက္ျခင္း ျဖစ္၍။ တၾတ တၾတ၊ ထိုကိုယ္၏အျဖစ္၊ ထိုထိုအာ႐ံု၌၊ အဘိနႏၵိနီ၊ အလြန္ႏွစ္သက္တတ္၏။
ဣဒံ ဧသာတဏွာ၊ ဤတဏွာသည္၊ ေသယ်ထာ ကတမာ အဘယ္နည္း။
ကာမတဏွာ၊ ႐ူပါ႐ံု စေသာ ၀တၳဳကာမကို တပ္မက္တတ္ေသာ တဏွာ လည္းေကာင္း၊ ဘ၀တဏွာ၊ သႆတဒိ႒ိႏွင့္တကြ ျဖစ္ေသာ တဏွာလည္းေကာင္း၊ ၀ိဘ၀တဏွာ၊ ဥေစၧဒဒိ႒ိႏွင့္တကြျဖစ္တတ္ေသာ တဏွာလည္းေကာင္း။
ဣဒံေခါပန ဓမၼဇာတံ၊ ဤတဏွာဟူေသာ သေဘာတရားသည္၊ ဒုကၡသမုဒယံ ဒုကၡ၏အေၾကာင္းျဖစ္ေသာ၊ အရိယသစၥံ၊ အရိယာတို႔သည္ သိအပ္ေသာ သစၥာမည္၏။
(႐ူပါ႐ံုအစရွိေသာ ၀တၳဳကာမ = ႐ူပါ႐ံု၊ သဒၵါ႐ံု၊ ဂႏၶာ႐ံု၊ ရသာ႐ံု၊ ေဖာ႒ဗၺာ႐ံု၊ ဓမၼာ႐ံု။)
၆။ နိေရာဓသစၥာ
ဣဒံေခါပန ဘိကၡေ၀ ဒုကၡနိေရာဓံ အရိယ သစၥံ
ေယာ တႆာ ေယ၀ တဏွာယ အေသသ ၀ိရာဂနိေရာေဓါ
စာေဂါပဋိနိႆေဂၢါ မတၱၱိ အနာလေယာ။
ဘိကၡေ၀၊ ရဟန္းတို႔၊ တႆာေယ၀တဏွာယ၊ ထိုကာမတဏွာစသည္ျဖင့္ ေ၀ဖန္အပ္ေသာ ေလာဘ၏သာလွ်င္။ ေယာအေသသ၀ါရာဂနိေရာေဓါ၊ အၾကင္ အႂကြင္းမဲ့တပ္ျခင္း၊ ကင္းရာခ်ဳပ္ရာျဖစ္ေသာ နိဗၺာန္သည္။ ေယာစာေဂါ၊ အၾကင္စြန္႔ရာ ျဖစ္ေသာ နိဗၺာန္သည္။ ေယာပဋိနိႆေဂၢါ၊ အၾကင္ေ၀းစြာ စြန္႔ရာျဖစ္ေသာ နိဗၺာန္သည္။ ယာမတၱၱိ၊ အၾကင္လြတ္ရာျဖစ္ေသာ နိဗၺာန္သည္ ေယာအနာလေယာ၊ အၾကင္ကပ္ျငိျခင္း ကင္းရာျဖစ္ေသာ နိဗၺာန္သည္ အတၳိရွိ၏။ ဣဒံ ေခါပန ဓမၼဇာတံ၊ ဤနိဗၺာန္ဟူေသာ သေဘာတရားသည္။ ဒုကၡနိေရာဓံ၊ ဒုကၡ၏ခ်ဳပ္ရာျဖစ္ေသာ အရိယသစၥံ၊ အရိယာတို႔ သည္ သိအပ္ေသာသစၥာမည္၏။
၇။ မဂၢသစၥာ
ဣဒံေခါပန ဘိကၡေ၀ ဒုကၡနိေရာဓ ဂါမိနိပဋိပဒါ အရိယသစၥံ။
အယေမ၀အရိေယာ အ႒ဂႋေကာ မေဂၢါ။
ေသယ်ထိဒံ သမၼာဒိ႒ိ သမၼာသကၤေပၸါ
သမၼာ၀ါစာ သမၼာကမၼေႏၲာ သမၼာအာဇီေ၀ါ
သမၼာ၀ါယာေမာ သမၼာသတိ သမၼာသမာဓိ။
ဘိကၡေ၀ ရဟန္းတို႔။ အရိေယာ ျမတ္ေသာ၊ အယေမ၀မေဂၢါ၊ ဤမဂ္ပင္လွ်င္ အ႒ဂႌေကာ၊ အဂၤါရွစ္ပါးႏွင့္ျပည့္စံု၏။
ဣဒံ မဂၢဂႍ၊ ဤမဂၢင္သည္ ေသယ်ထာ ကတမံ အဘယ္နည္း။
(၁) သမၼာဒိ႒ိ၊ ေကာင္းစြာျမင္ျခင္း။
(၂) သမၼာသကၤေပၸါ၊ ေကာင္းစြာၾကံျခင္း။
(၃) သမၼာ၀ါစာ၊ ေကာင္းစြာဆိုျခင္း။
(၄) သမၼာကမၼေႏၲာ၊ ေကာင္းစြာျပဳျခင္း။
(၅) သမၼာအာဇီေ၀ါ၊ ေကာင္းစြာအသက္ေမြးျခင္း။
(၆) သမၼာ၀ါယာေမာ၊ ေကာင္းစြာအားထတၱျခင္း။
(၇) သမၼာသတိ၊ ေကာင္းစြာေအာက္ေမ့ျခင္း။
(၈) သမၼာသမာဓိ၊ ေကာင္းစြာတည္ၾကည္ျခင္း။
ဣဒံေခါပန ဓမၼဇာတံ၊ ဤမဂၢင္ရွစ္ပါးတရားသည္လွ်င္ ဒုကၡနိေရာဓါဂါမိနိ ပဋိပဒါ ဒုကၡ၏ ခ်ဳပ္ရာနိဗၺာန္သို႔ေရာက္ေၾကာင္း အက်င့္ျဖစ္ေသာ၊ အရိယ သစၥံ။ အရိယာတို႔သည္ သိအပ္ေသာ သစၥာမည္၏။
၈။ ဒုကၡသစၥာ၌ သစၥဉာဏ္
ဣဒံ ဒုကၡံ အရိယသစၥႏၲိေမ ဘိကၡေ၀
ပုေဗၺအနႏုႆုေတသု ဓေမၼသု
စကၡံဳ ဥဒပါဒိ၊ ညာဏံ ဥဒပါဒိ၊ ပညာ ဥဒပါဒိ၊
၀ိဇၨာ ဥဒပါဒိ၊ အာေလာေကာ ဥဒပါဒိ။
ဘိကၡေ၀၊ ရဟန္းတို႔။ ဣဒံ၊ ဤတဏွာၾကဥ္ေသာ။ ေတဘူမကတရားသည္။ ဒုကၡံ၊ ဒုကၡျဖစ္ေသာ၊ အရိယသစၥံ၊ အရိယသစၥာမည္၏။ ဣတိ၊ ဤသို႔။ ေမမယာ၊ ငါဘုရားသည္။ ပုေဗၺ၊ ဘုရားျဖစ္သည္မွ ေရွး၌။ အနႏုႆုေတသု၊ မၾကားစဘူးကုန္ေသာ။ ဓေမၼသု၊ သစၥာတရားတို႔၌။ စကၡံဳ၊ ဒုကၡသစၥာကို ျမင္တတ္ေသာ ပညာမ်က္စိသည္။ ဥဒပါဒိ၊ ထင္ရွားျဖစ္၏။ ဉာဏံ၊ ဒုကၡသစၥာကို သိျခင္းသည္၊ ဥဒပါဒိ၊ ထင္ရွားျဖစ္၏။ ပညာ၊ ဇာတိဒုကၡစသည္ကို အျပားအားျဖင့္သိျခင္းသည္။ ဥဒပါဒိ၊ ထင္ရွားျဖစ္၏။ ၀ိဇၨာ၊ ဒုကၡသစၥာကို ထိုးထြင္း၍သိျခင္းသည္။ ဥဒပါဒိ၊ ထင္ရွားျဖစ္၏။ အာေလာေကာ၊ ဒုကၡသစၥာကို ဖံုးလႊမ္းအပ္ေသာ ေမာဟတည္းဟူေသာ အမိုက္တိုက္ကို ဖ်က္ဆီး တတ္ေသာ ပညာအလင္းေရာင္သည္၊ ဥဒပါဒိ၊ ထင္ရွားျဖစ္၏။
၉။ ဒုကၡသစၥာ၌ ကိစၥဉာဏ္
တံေခါပနိဒံ ဒုကၡံ အရိယသစၥံ အရိေညယ်ႏၲိ ေမ ဘိကၡေ၀
ပုေဗၺ အနႏု ႆုေတသု ဓေမၼသု
စကၡံဳ ဥဒပါဒိ ဉာဏံ ဥဒပါဒိ ပညာဥဒပါဒိ
၀ိဇၨာဥဒပါဒိ အာေလာေကာ ဥဒပါဒိ။
ဘိကၡေ၀၊ ရဟန္းတို႔။ တံေခါပနိဒံ ဒုကၡံ၊ အရိယသစၥံ၊ ထိုဒုကၡျဖစ္ေသာ၊ အရိယသစၥာကို ပရိေညယ်ံ၊ ဤတရားကား ဒုကၡတည္း။ ဤဒုကၡကား ဤမွ်သာတည္း။ ဤထက္အလြန္၊ ဤမွေအာက္အယတၱမရွိဟု၊ ထက္၀န္းက်င္မွ ပိုင္းျခားသိအပ္၏။ ဣတိ၊ ဤသို႔၊ ေမမယာ၊ ငါဘုရားသည္၊ ပုေဗၺ၊ ဘုရားျဖစ္သည္မွေရွး၌။ အနႏုႆုေတသု၊ မၾကားစဘူးကုန္ေသာ။ ဓေမၼသု၊ သစၥာတရားတို႔၌။ စကၡံဳ၊ ဒုကၡသစၥာကို ျမင္တတ္ေသာ ပညာမ်က္စိသည္။ ဥဒပါဒိ၊ ထင္ရွားျဖစ္၏။ ဉာဏံ၊ ဒုကၡသစၥာကို သိျခင္းသည္။ ဥဒပါဒိ၊ ထင္ရွားျဖစ္၏။ ပညာ၊ ဇာတိ ဒုကၡ စသည္ကို အျပားအားျဖင့္ သိျခင္းသည္။ ဥဒပါဒိ၊ ထင္ရွားျဖစ္၏။ ၀ိဇၨာ၊ ဒုကၡသစၥာကို ထိုးထြင္းသိျခင္းသည္ ဥဒပါဒိထင္ရွားျဖစ္၏။ အာေလာေကာ၊ ဒုကၡသစၥာကို ဖံုးလြမ္းတတ္ေသာ ေမာဟတည္းဟူေသာ အမိုက္တိုက္ကို ဖ်က္ဆီးတတ္ေသာ ပညာအေရာင္အလင္းသည္။ ဥဒပါဒိ၊ ထင္ရွားျဖစ္၏။
၁၀။ ဒုကၡသစၥာ၌ ကတဉာဏ္
တံေခါပနိဒံ ဒုကၡံ အရိယသစၥံ ပရိညာတႏၲိ ေမဘိကၡေ၀
ပုေဗၺအနႏုႆုေတသု ဓေမၼသု
စကၡံဳ ဥဒပါဒိ ဉာဏံဥဒပါဒိ ပညာဥဒပါဒိ
၀ိဇၨာ ဥဒပါဒိ အာေလာေကာ ဥဒပါဒိ။
ဘိကၡေ၀၊ ရဟန္းတို႔။ တံေခါပနိဒံ ဒုကၡံအရိယသစၥံ၊ ထိုဒုကၡျဖစ္ေသာ အရိယသစၥာကို ပရိညာတံ၊ ဤတရားကား ဒုကၡတည္း၊ ဤဒုကၡကား ဤမွ်သာတည္း၊ ဤအထက္အလြန္ ဤမွေအာက္အယတၱမရွိဟု ထက္၀န္းက်င္မွပိုင္းျခင္းသိအပ္ျပီ။ ဣတိ၊ ဤသို႔၊ ေမမယာ၊ ငါဘုရားသည္။ ပုေဗၺ၊ ဘုရားျဖစ္သည္မွေရွး၌။ အနႏုႆုေတသု မၾကားစဘူးကုန္ေသာ။ ဓေမၼသု၊ သစၥာတရားတို႔၌။ စကၡံဳ၊ ဒုကၡသစၥာကို ျမင္တတ္ေသာပညာမ်က္စိသည္၊ ဥဒပါဒိ ထင္ရွားျဖစ္၏။ ဉာဏံ၊ ဒုကၡသစၥာကို သိျခင္းသည္။ ဥဒပါဒိ၊ ထင္ရွားျဖစ္၏။ ပညာ၊ ဇာတိ၊ ဒုကၡစသည္တို႔ကို အျပားအားျဖင့္ သိျခင္းသည္၊ ဥဒပါဒိ ၊ ထင္ရွားျဖစ္၏။ ၀ိဇၨာ၊ ဒုကၡသစၥာကို ထိုးထြင္း၍ သိျခင္းသည္။ ဥဒပါဒိ၊ ထင္ရွားျဖစ္၏။ အာေလာေကာ၊ ဒုကၡသစၥာကို ဖံုးလႊမ္းတတ္ေသာ ေမာဟတည္းဟူေသာ အမိုက္တိုက္ကို ဖ်က္ဆီးတတ္ေသာ ပညာအေရာင္အလင္းသည္၊ ဥဒပါဒိ၊ ထင္ရွားျဖစ္၏။
၁၁။ သမုဒယသစၥာ၌ သစၥဉာဏ္
ဣဒံ ဒုကၡသမုဒယံ အရိယသစၥႏၲိ ေမ ဘိကၡေ၀
ပုေဗၺ အနႏုႆုေတသု ဓေမၼသု
စကၡံဳ ဥဒပါဒိ၊ ဉာဏံ ဥဒပါဒိ၊ ပညာ ဥဒပါဒိ၊
၀ိဇၨာ ဥဒပါဒိ၊ အာေလာေကာ ဥဒပါဒိ။
ဘိကၡေ၀၊ ရဟန္းတို႔။ ဣဒံ ဤတဏွာဟူေသာ ေလာဘသည္။ ဒုကၡသမုဒယံ ဒုကၡ၏အေၾကာင္းျဖစ္ေသာ။ အရိယသစၥံ၊ အရိယသစၥာမည္၏။ ဣတိ၊ ဤသို႔၊ ေမမယာ ငါဘုရားသည္။ ပုေဗၺ၊ ဘုရားျဖစ္သည္မွေရွး၌။ အနႏုႆုေတသု၊ မၾကားစဘူးကုန္ေသာ။ ဓေမၼသု၊ သစၥာတရားတို႔၌။ စကၡံဳ၊ သမုဒယသစၥာကို ျမင္တတ္ေသာပညာမ်က္စိသည္။ ဥဒပါဒိ၊ ထင္ရွားျဖစ္၏။ ဉာဏံ၊ သမုဒယသစၥာကို သိျခင္းသည္။ ဥဒပါဒိ ထင္ရွားျဖစ္၏။ ပညာ၊ တရားကိုယ္ အားျဖင့္တစ္ပါး။ အျခားအရာအားျဖင့္ ကာမတဏွာ၊ ဘ၀တဏွာ၊ ၀ိဘ၀တဏွာဟူ၍ သံုးပါး။ ႐ူပတဏွာ၊ သဒၵတဏွာ၊ ဂႏၶတဏွာ၊ ရသတဏွာ၊ ေဖာ႒ဗၺတဏွာ၊ ဓမၼတဏွာဟူ၍ အာ႐ံုအားျဖင့္ တဆယ့္ရွစ္ပါး။ အဇၩတၳ၊ ဗဟိဒၶသႏၲန္အားျဖင့္ ၃၆ ပါး။ အတိတ္၊ အနာဂတ္၊ ပစၥဳပၸန္ ကာလသံုးပါးအား ျဖင့္ တရာ႔ရွစ္ပါးရွိ၏ဟု၊ အျပားအားျဖင့္သိျခင္းသည္၊ ဥဒပါဒိ၊ ထင္ရွားျဖစ္၏။ ၀ိဇၨာ၊ သမုဒယသစၥာကို ထိုးထြင္းသိျခင္းသည္၊ ဥဒပါဒိ၊ ထင္ရွားျဖစ္၏။ အာေလာေကာ၊ သမုဒယသစၥာကို ဖံုးလႊမ္းတတ္ေသာ ေမာဟတည္းဟူေသာ အမိုက္တိုက္ကို ဖ်က္ဆီး တတ္ေသာ ပညာအေရာင္အလင္းသည္။ ဥဒပါဒိ၊ ထင္ရွားျဖစ္၏။
၁၂။ သမုဒယသစၥာ၌ ကိစၥဉာဏ္
တံေခါပနိဒံ ဒုကၡသမုဒယံ အရိယသစၥံ ပဟာတဗၺႏၲိ ေမ ဘိကၡေ၀
ပုေဗၺ အနႏုႆုေတသု ဓေမၼသု
စကၡံဳ ဥဒပါဒိ၊ ဉာဏံ ဥဒပါဒိ၊ ပညာ ဥဒပါဒိ
၀ိဇၨာ ဥဒပါဒိ၊ အာေလာေကာ ဥဒပါဒိ။
ဘိကၡေ၀၊ ရဟန္းတို႔ တံေခါ ပနိဒံ ဒုကၡသမုဒယံအရိယသစၥံ၊ ထိုဒုကၡ၏ အေၾကာင္းျဖစ္ေသာ အရိယသစၥာကို။ ပဟာတဗၺံ၊ ဒိ႒ိ ၀ိစိကိစၥာသမၸယတၱကိုေသာတာပတၱိမဂ္ျဖင့္၊ ကာမရာဂကို အနာဂါမိမဂ္ျဖင့္ ၊ ႐ူပရာဂ အ႐ူပရာဂကို အရဟတၱမဂ္ျဖင့္ ပယ္အပ္၏။ ဣတိ၊ ဤသို႔၊ ေမမယာ၊ ငါဘုရားသည္၊ ပုေဗၺ ဘုရားျဖစ္ သည္မွ ေရွး၌။ အနႏုႆုေတသု၊ မၾကားစဖူးကုန္ေသာ။ ဓေမၼသု၊ သစၥာတရားတို႔၌။ စကၡံဳ၊ သမုဒယသစၥာကို ျမင္တတ္ေသာ ပညာမ်က္စိသည္၊ ဥဒပါဒိ၊ ထင္ရွားျဖစ္၏။ ဉာဏံ၊ သမုဒယသစၥာကို သိျခင္းသည္၊ ဥဒပါဒိ ထင္ရွားျဖစ္၏။ ပညာ၊ တရားကိုယ္အားျဖင့္ တစ္ပါး၊ အျခားအရာအားျဖင့္ ကာမတဏွာ၊ ဘ၀တဏွာ၊ ၀ိဘ၀တဏွာဟူ၍ သံုးပါး၊ ႐ူပတဏွာ၊ သဒၵတဏွာ၊ ဂႏၶတဏွာ၊ ရသတဏွာ၊ ေဖာ႒ဗၺတဏွာ၊ ဓမၼတဏွာဟူ၍ အာ႐ံုအားျဖင့္ တစ္ဆယ့္ရွစ္ပါး၊ အဇၩတၳ၊ ဗဟိဒၶ၊ သႏၲာန္အားျဖင့္ သံုးဆယ့္ေျခာက္ပါး၊ အတိတ္၊ အနာဂတ္၊ ပစၥဳပၸန္၊ ကာလသံုးပါးအားျဖင့္ တရာ႔ရွစ္ပါး။ ဟု အျပားအားျဖင့္ သိျခင္းသည္၊ ဥဒပါဒိ၊ ထင္ရွားျဖစ္၏။ ၀ိဇၨာ၊ သမုဒယသစၥာကို ထိုးထြင္း၍သိျခင္းသည္၊ ဥဒပါဒိ၊ ထင္ရွားျဖစ္၏။ အာေလာေကာ၊ သမုဒယသစၥာကို ဖံုးလႊမ္းတတ္ေသာ ေမာဟ တည္းဟူေသာ အမိုက္တိုက္ကို ဖ်က္ဆီးတတ္ေသာ ပညာအေရာင္အလင္းသည္၊ ဥဒပါ ဒိ၊ ထင္ရွားျဖစ္၏။
၁၃။ သမုဒယသစၥာ၌ ကတဉာဏ္
တံေခါပနိဒံ ဒုကၡ သမုဒယံ အရိယသစၥံ ပဟိနႏၲိ ေမ ဘိကၡေ၀
ပုေဗၺ အနႏုႆုေတသု ဓေမၼသု
စကၡံဳ ဥဒပါဒိ၊ ဉာဏံ ဥဒပါဒိ၊ ပညာဥဒပါဒိ
၀ိဇၨာ ဥဒပါဒိ၊ အာေလာေကာ ဥဒပါဒိ။
ဘိကၡေ၀၊ ရဟန္းတို႔၊ တံေခါပနိဒံ၊ ဒုကၡသမုဒယံ အရိယသစၥံ၊ ထိုဒုကၡ၏ အေၾကာင္းျဖစ္ေသာ အရိယသစၥာကို။ ပဟိနံ၊ မဂ္ေလးပါးျဖင့္ အႂကြင္းမဲ့ပယ္အပ္ျပီ။ ဣတိ၊ ဤသို႔၊ ေမမယာ၊ ငါဘုရားသည္၊ ပုေဗၺ၊ ဘုရားျဖစ္သည္မွေရွး၌။ အနႏုႆုေတသု၊ မၾကားစဖူးကုန္ေသာ၊ ဓေမၼသု၊ သစၥာတရားတို႔၌၊ စကၡံဳ၊ သမုဒယသစၥာကို ျမင္တတ္ေသာ ပညာမ်က္စိသည္ ဥဒပါဒိ၊ ထင္ရွားျဖစ္၏။ ဉာဏံ သမုဒယသစၥာကိုသိျခင္းသည္ ဥဒပါဒိ၊ ထင္ရွား၏။ ပညာ တရားကိုယ္အားျဖင့္တစ္ပါး၊ အျခားအရာအားျဖင့္ ကာမတဏွာ၊ ဘ၀တဏွာ၊ ၀ိဘ၀တဏွာ ဟူ၍သံုးပါး၊ ႐ူပတဏွာ၊ သဒၵတဏွာ၊ ဂႏၶတဏွာ၊ ရသတဏွာ၊ ေဖာ႒ဗၺာတဏွာ၊ ဓမၼတဏွာဟူ၍ အာ႐ံုအားျဖင့္ တစ္ဆယ့္ရွစ္ပါး၊ အဇၩတၳ၊ ဗဟိဒၶသႏၲာန္ အားျဖင့္ သံုးဆယ့္ေျခာက္ပါး၊ အတိတ္၊ အနာဂတ္၊ ပစၥဳပၸန္ ကာလသံုးပါးအားျဖင့္ တစ္ရာ႔ရွစ္ပါး၊ ရွိ၏ဟု အျပားအားျဖင့္သိျခင္းသည္၊ ဥဒပါဒိ၊ ထင္ရွားျဖစ္၏။ ၀ိဇၨာ၊ သမုဒယသစၥာကို ထိုးထြင္း၍သိျခင္းသည္၊ ဥဒပါဒိ၊ ထင္ရွားျဖစ္၏။ အာေလာေကာ၊ သမုဒယသစၥာကို ဖံုးလႊမ္းတတ္ေသာ ေမာဟတည္းဟူေသာ အမိုက္တုိက္ကို ဖ်က္ဆီးတတ္ေသာ ပညာအလင္းေရာင္သည္၊ ဥဒပါဒိ၊ ထင္ရွားျဖစ္၏။
၁၄။ နိေရာဓသစၥာ၌ သစၥဉာဏ္
ဣဒံ ဒုကၡနိေရာဓံ အရိယသစၥံႏၲိ ေမ ဘိကၡေ၀
ပုေဗၺအနႏုႆုေတသု ဓေမၼသု
စကၡံဳ ဥဒပါဒိ၊ ဉာဏံ ဥဒပါဒိ၊ ပညာ ဥဒပါဒိ၊
၀ိဇၨာ ဥဒပါဒိ အာေလာေကာ ဥဒပါဒိ။
ဘိကၡေ၀၊ ရဟန္းတို႔။ ဣဒံ၊ ဤနိဗၺာန္သည္။ ဒုကၡနိေရာဓံ၊ ဒုကၡ၏ ခ်ဳပ္ရာ ျဖစ္ေသာ၊ အရိယသစၥံ၊ အရိယသစၥာမည္၏။ ဣတိ၊ ဤသို႔၊ ေမမယာ၊ ငါဘုရားသည္၊ ပုေဗၺ၊ ဘုရားျဖစ္သည္မွေရွး၌၊ အနႏုႆုေတသု၊ မၾကားဖူးကုန္ေသာ ဓေမၼသု၊ သစၥာ တရားတို႔၌။ စကၡံဳ၊ နိေရာဓသစၥာကို ျမင္တတ္ေသာ ပညာမ်က္စိသည္။ ဥဒပါဒိ၊ ထင္ရွား ျဖစ္၏။ ဉာဏံ၊ နိေရာဓသစၥာကို သိတတ္ေသာဉာဏ္သည္ ဥဒပါဒိ၊ ထင္ရွားျဖစ္၏။ ပညာ၊ တရားကိုယ္အားျဖင့္တစ္ပါး၊ သဥပါဒိေသသ၊ အႏုပါဒိေသသအားျဖင့္ႏွစ္ပါး၊ သုညတ၊ အနိမိတၱ၊ အပၸဏိဟိတအားျဖင့္ သံုးပါးရွိ၏ဟု အျပားအားျဖင့္သိျခင္းသည္၊ ဥဒပါဒိ၊ ထင္ရွားျဖစ္၏။ ၀ိဇၨာ၊ နိေရာဓသစၥာကို ထိုးထြင္း၍သိျခင္းသည္၊ ဥဒပါဒိ၊ ထင္ရွားျဖစ္၏။ အာေလာေကာ၊ နိေရာဓသစၥာကို ဖံုးလႊမ္းတတ္ေသာ ေမာဟတည္းဟူေသာ အမိုက္တို႔ကို တိုက္ဖ်က္ဆီးတတ္ေသာ ပညာအလင္းသည္၊ ဥဒပါဒိ၊ ထင္ရွားျဖစ္၏။
၁၅။ နိေရာဓသစၥာ၌ ကိစၥဉာဏ္
တံေခါပနိဒံ ဒုကၡနိေရာဓံ အရိယသစၥံ သစၧိကာတဗၺႏၲိ ေမ ဘိကၡေ၀၊
ပုေဗၺ အနႏုႆုေတသု ဓေမၼသု၊
စကၡံဳဥဒပါဒိ ဉာဏံ ဥဒပါဒိ၊ ပညာ ဥဒပါဒိ၊
၀ိဇၨာ ဥဒပါဒိ၊ အာေလာေကာ ဥဒပါဒိ။
ဘိကၡေ၀၊ ရဟန္းတို႔၊ တံေခါပနိဒံ ဒုကၡနိေရာဓံ အရိယသစၥံ၊ ထိုဒုကၡ၏ ခ်ဳပ္ရာျဖစ္ေသာ အရိယသစၥာကို၊ သစၧိကာတဗၺံ၊ မဂ္ဉာဏ္ ဖိုလ္ဉာဏ္ ပစၥေ၀ကၡဏာ ဉာဏ္ျဖင့္ မ်က္ေမွာက္ျပဳအပ္၏။
ဣတိ၊ ဤသို႔၊ ေမမယာ၊ ငါဘုရားသည္။ ပုေဗၺ၊ ဘုရားျဖစ္သည္မွေရွး၌ အနႏုႆုေတသု၊ မၾကားစဖူးကုန္ေသာ၊ ဓေမၼသု၊ သစၥာတရားတို႔၌၊ စကၡံဳ၊ နိေရာဓသစၥာ ကိုျမင္တတ္ေသာ ပညာမ်က္စိသည္။ ဥဒပါဒိ၊ ထင္ရွားျဖစ္၏။ ဉာဏံ၊ နိေရာဓသစၥာ ကို သိတတ္ေသာဉာဏ္သည္၊ ဥဒပါဒိ ထင္ရွားျဖစ္၏။ ပညာ တရား ကိုယ္အားျဖင့္ တစ္ပါး သဥပါဒိေသသ၊ အႏုပါဒိေသသအားျဖင့္ ႏွစ္ပါး၊ သုညတ၊ အနိမိတၱ၊ အပဏ ဟိတအားျဖင့္သံုးပါး၊ ရွိ၏ဟု အျပားအားျဖင့္သိျခင္းသည္ ဥဒပါဒိ၊ ထင္ရွားျဖစ္၏။ ၀ိဇၨာ၊ နိေရာဓသစၥာကို ထိုးထြင္း၍သိျခင္းသည္။ ဥဒပါဒိ၊ ထင္ရွားျဖစ္၏။ အာေလာေကာ၊ နိေရာဓသစၥာကို ဖံုးလႊမ္းတတ္ေသာ ေမာဟတည္းဟူေသာ အမိုက္တိုက္ ကို ဖ်က္ဆီးတတ္ေသာ ပညာအေရာင္အလင္းသည္။ ဥဒပါဒိ၊ ထင္ရွားျဖစ္၏။
၁၆။ နိေရာဓသစၥာ၌ ကတဉာဏ္
တံေခါပနိဒံ ဒုကၡနိေရာဓံ အရိယသစၥံ သစၧိကတႏၲိ ေမ ဘိကၡေ၀
ပုေဗၺ အနႏုႆုေတသု ဓေမၼသု
စကၡံဳ ဥဒပါဒိ ဉာဏံ ဥဒပါဒိ၊ ပညာဥဒပါဒိ၊ ၀ိဇၨာ ဥဒပါဒိ၊ အာေလာေကာ ဥဒပါဒိ။
ဘိကၡေ၀၊ ရဟန္းတို႔၊ တံေခါပနိဒံ ဒုကၡနိေရာဓံ အရိယသစၥံ၊ ထိုဒုကၡ၏ ခ်ဳပ္ရာျဖစ္ေသာ အရိယသစၥာကို သစၧိကတံ မဂ္ဉာဏ္၊ ပစၥေ၀ကၡဏာ ဉာဏ္ျဖင့္ မ်က္ေမွာက္ျပဳအပ္ျပီ။ ဣတိ၊ ဤသို႔၊ ေမ မယာ၊ ငါဘုရားသည္။ ပုေဗၺ၊ ဘုရားျဖစ္ သည္မွေရွး၌ အနႏုႆုေတသု၊ မၾကားစဖူးကုန္ေသာ။ ဓေမၼသု၊ သစၥာတရားတို႔၌၊ စကၡံဳ၊ နိေရာဓသစၥာကို ျမင္တတ္ေသာ ပညာမ်က္စိသည္၊ ဥဒပါဒိ၊ ထင္ရွားျဖစ္၏။ ဉာဏံ၊ နိေရာဓသစၥာကို သိတတ္ေသာဉာဏ္သည္။ ဥဒပါဒိ ထင္ရွားျဖစ္၏။ ပညာ၊ တရားကိုယ္အားျဖင့္ တပါး၊ သဥဒပါဒိေသသ၊ အႏုပါဒိေသသအားျဖင့္ ႏွစ္ပါး။ သုညတ၊ အနိမိတၱ၊ အပဏိဟိတအားျဖင့္ သံုးပါးရွိ၏ဟု အျပားအားျဖင့္ သိျခင္းသည္။ ဥဒပါဒိ၊ ထင္ရွားျဖစ္၏။ ၀ိဇၨာ၊ နိေရာဓသစၥာကို ထိုးထြင္း၍သိေသာဉာဏ္သည္။ ဥဒပါဒိ၊ ထင္ရွားျဖစ္၏။ အာေလာေကာ၊ နိေရာဓ သစၥာကိုဖံုးလႊမ္းတတ္ေသာ ေမာဟတည္းဟူေသာ အမိုက္တိုက္ကို ဖ်က္ဆီးတတ္ေသာ ပညာအေရာင္အလင္းသည္၊ ဥဒပါဒိ၊ ထင္ရွားျဖစ္၏။
၁၇။ မဂၢသစၥာ၌ သစၥဉာဏ္
ဣဒံ ဒုကၡနိေရာဓ ဂါမိနိ ပဋိပဒါ အရိယသစၥႏၲိ ေမ ဘိကၡေ၀
ပုေဗၺ အနႏုႆုေတသု ဓေမၼသု
စကၡံဳ ဥဒပါဒိ၊ ဉာဏံ ဥဒပါဒိ၊ ပညာ ဥဒပါဒိ၊
၀ိဇၨာ ဥဒပါဒိ၊ အာေလာေကာ ဥဒပါဒိ။
ဘိကၡေ၀၊ ရဟန္းတို႔။ ဣဒံ၊ ဤမဂၢင္ရွစ္ပါးသည္၊ ဒုကၡနိေရာဓဂါမိနိ ပဋိပဒါ၊ ဒုကၡ၏ခ်ဳပ္ရာ နိဗၺာန္သို႔ေရာက္ေၾကာင္းအက်င့္ျဖစ္ေသာ။ အရိယသစၥံ၊ အရိယသစၥာမည္၏၊ ဣတိ၊ ဤသို႔၊ ေမ မယာ၊ ငါဘုရားသည္၊ ပုေဗၺ၊ ဘုရားျဖစ္သည္မွေရွး၌။ အနႏုႆုေတသု၊ မၾကားစဘူးကုန္ေသာ၊ ဓေမၼသု၊ သစၥာတရားတို႔၌၊ စကၡံဳ၊ မဂၢသစၥာကိုျမင္တတ္ေသာ ပညာမ်က္စိသည္၊ ဥဒပါဒိ၊ ထင္ရွားျဖစ္၏။ ဉာဏံ၊ မဂၢသစၥာကို သိတတ္ေသာဉာဏ္သည္၊ ဥဒပါဒိ ထင္ရွားျဖစ္၏။ ပညာ၊ သမၼာဒိ႒ိစသည္ကို အျပားအားျဖင့္သိျခင္းသည္။ ဥဒပါဒိ၊ ထင္ရွားျဖစ္၏။ ၀ိဇၨာ၊ မဂၢသစၥာကို ထုိးထြင္း၍ သိျခင္းသည္၊ ဥဒပါဒိ၊ ထင္ရွားျဖစ္၏။ အာေလာေကာ၊ မဂၢသစၥာကို ဖံုးလႊမ္းတတ္ေသာ ေမာဟတည္းဟူေသာ အမိုက္တုိက္ကို ဖ်က္စီးတတ္ေသာ ပညာအေရာင္အလင္းသည္၊ ဥဒပါဒိ၊ ထင္ရွားျဖစ္၏။
၁၈။ မဂၢသစၥာ၌ ကိစၥဉာဏ္
တံေခါပနိဒံ ဒုကၡနိေရာဓ ဂါမိနိ ပဋိပဒါ အရိယသစၥံ
ဘာေ၀တဗၺႏၲိ ေမ ဘိကၡေ၀
ပုေဗၺ အနႏုႆုေတသု ဓေမၼသု
စကၡံဳ ဥဒပါဒိ၊ ဉာဏံ ဥဒပါဒိ၊ ပညာ ဥဒပါဒိ၊
၀ိဇၨာ ဥဒပါဒိ၊ အာေလာေကာ ဥဒပါဒိ။
ဘိကၡေ၀၊ ရဟန္းတို႔၊ တံေခါပနိဒံ ဒုကၡနိေရာဓဂါမိနိ ပဋိပဒါ အရိယသစၥံ၊ ထိုဒုကၡ၏ခ်ဳပ္ရာ နိဗၺာန္သို႔ေရာက္ေၾကာင္းအက်င့္ျဖစ္ေသာ အရိယသစၥာကို။ ဘာေ၀တဗၺံ၊ ပြားေစအပ္၏။ ဣတိ၊ ဤသို႔။ ေမ မယာ၊ ငါဘုရားသည္၊ ပုေဗၺ၊ ဘုရား ျဖစ္သည္မွ ေရွး၌၊ အနႏုႆုေတသု၊ မၾကားစဖူးကုန္ေသာ၊ ဓေမၼသု၊ သစၥာတရားတို႔ ၌၊ စကၡံဳ၊ မဂၢသစၥာကို ျမင္တတ္ေသာပညာမ်က္စိသည္၊ ဥဒပါဒိ၊ ထင္ရွားျဖစ္၏။ ဉာဏံ၊ မဂၢသစၥာကိုသိတတ္ေသာ ဉာဏ္သည္၊ ဥဒပါဒိ၊ ထင္ရွားျဖစ္၏။ ပညာ၊ ပညာမ်က္စိစသည္ကို အျပားအားျဖင့္သိျခင္းသည္၊ ဥဒပါဒိ၊ ထင္ရွားျဖစ္၏။ ၀ိဇၨာ၊ မဂၢသစၥာကို ထိုးထြင္း၍ သိျခင္းသည္၊ ဥဒပါဒိ၊ ထင္ရွားျဖစ္၏။ အာေလာေကာ၊ မဂၢသစၥာကို ဖံုးလႊမ္းတတ္ေသာ ေမာဟတည္းဟူေသာ အမိုက္တိုက္ကို ဖ်က္ဆီးတတ္ ေသာ ပညာအေရာင္အလင္းသည္။ ဥဒပါဒိ၊ ထင္ရွားျဖစ္၏။
၁၉။ မဂၢသစၥာ၌ ကတဉာဏ္
တံေခါပနိဒံ ဒုကၡနိေရာဓဂါမိနိ ပဋိပဒါ အရိယသစၥံ
ဘာ၀ိတႏၲိ ေမ ဘိကၡေ၀
ပုေဗၺ အနႏုႆုေတသု ဓေမၼသု
စကၡံဳ ဥဒပါဒိ၊ ဉာဏံ ဥဒပါဒိ၊ ပညာဥဒပါဒိ
၀ိဇၨာ ဥဒပါဒိ၊ အာေလာေကာ ဥဒပါဒိ။
ဘိကၡေ၀၊ ရဟန္းတို႔၊ တံေခါပနိဒံ ဒုကၡနိေရာဓဂါမိနိ ပဋိပဒါ အရိယသစၥံ၊ ထိုဒုကၡ၏ခ်ဳပ္ရာ နိဗၺာန္သို႔ ေရာက္ေၾကာင္းအက်င့္ျဖစ္ေသာ အရိယသစၥာကို။ ဘာ၀ိတံ ပြားေစအပ္ျပီး၊ ဣတိ၊ ဤသို႔။ ေမ မယာ၊ ငါဘုရားသည္။ ပုေဗၺ၊ ဘုရားျဖစ္သည္မွေရွး၌။ အနႏုႆုေတသု၊ မၾကားစဖူးကုန္ေသာ။ ဓေမၼသု၊ သစၥာတရားတို႔၌။ စကၡံဳ၊ မဂၢသစၥာကို ျမင္တတ္ေသာ ပညာမ်က္စိသည္။ ဥဒပါဒိ၊ ထင္ရွားျဖစ္၏။ ဉာဏံ၊ မဂၢသစၥာကို သိတတ္ေသာဉာဏ္သည္၊ ဥဒပါဒိ၊ ထင္ရွားျဖစ္၏။ ပညာ၊ သမၼာဒိ႒ိ စသည္ကို အျပားအားျဖင့္ သိျခင္းသည္၊ ဥဒပါဒိ၊ ထင္ရွားျဖစ္၏။ ၀ိဇၨာ၊ မဂၢသစၥာကို ထိုးထြင္းသိျခင္းသည္။ ဥဒပါဒိ၊ ထင္ရွားျဖစ္၏။ အာေလာေကာ၊ မဂၢသစၥာကို ဖံုးလႊမ္း တတ္ေသာ ေမာဟတည္းဟူေသာ အမိုက္တိုက္ကို ဖ်က္ဆီးတတ္ေသာ ပညာအေရာင္ အလင္းသည္။ ဥဒပါဒိ၊ ထင္ရွားျဖစ္၏။
၂၀။ ေရွးက ဘုရားျဖစ္ေၾကာင္း၀န္မခံခဲ့ပံု
ယာ၀ကိ၀ဥၥေမ ဘိကၡေ၀ ဣေမသု စတူသု အရိယသေစၥသု
ဧ၀ံ တိပရိ၀႗ံဒြါဒသာကာရံ ယထာဘူတံ ဉာဏဒသနံ နသု၀ိသုဒၶံ အေဟာသိ။
ေန၀တာ၀ါဟံ ဘိကၡေ၀ သေဒ၀ေက ေလာေက သမာရေက
သျဗဟၼေက သႆမဏျဗဟၼဏီယာ ပဇာယ သေဒ၀ မႏုႆယ
အႏတၱၱရံ သမၼာသေမၺာဓႎ အဘိသမၺဳေဒၶါတိ ပစၥညာသႎ။
ဘိကၡေ၀၊ ရဟန္းတို႔၊ ယာ၀ကီ၀ဥၥယတၱဳကံကာလံ၊ အၾကင္မွ်ေလာက္ေသာ ကာလပတ္လံုး၊ ဣေမသု စတူသုအရိယသေစၥသု၊ ဤသစၥာေလးပါးတို႔၌၊ ဧ၀ံ၊ ဤသို႔၊ တိပရိ၀႗ံ၊ သစၥာဉာဏ္၊ ကိစၥဉာဏ္၊ ကတဉာဏ္အားျဖင့္ သံုးပါးေသာ အျပားရွိေသာ၊ ဒြါဒသာကာရံ၊ သံုးပါးေလးလီျဖစ္၍ တစ္ဆယ့္ႏွစ္ပါးေသာ အျခင္းအရာရွိေသာ၊ ယထာဘူတံ ဟတၱမွန္တိုင္းျဖစ္ေသာ၊ ဉာဏဒႆနံ ဉာဏ္အျမင္သည္။ ေမ၊ ငါ့အား၊ သု၀ိသုဒၶံ၊ အလြန္သန္႔ရွင္းၾကည္လင္ စင္ၾကယ္သည္။ ႏုအေဟာသိ၊ မျဖစ္ေသး။
ဘိကၡေ၀၊ ရဟန္းတို႔၊ တာ၀၊ တကၠကံ၊ ကာလံ၊ ထိုဉာဏ္ျမင္မစင္ၾကယ္ေသး သမွ်ကာလပတ္လံုး။ အဟံ၊ ငါဘုရားသည္။ သေဒ၀ေက၊ ကာမာ၀စရနတ္ျပည္ ငါးထပ္ ႏွင့္တကြေသာ၊ သမာရေက၊ ၀သ၀တၱီနတ္ျပည္ႏွင့္တကြေသာ။ သျဗဟၼေက၊ ျဗဟၼျပည္ ႏွင့္တကြေသာ။ ေလာေက၊ ၾသကာသေလာက၌။ သႆမဏျဗဟၼဏိယာ၊ ရဟန္း၊ ပုဏ္ၰားႏွင့္တကြေသာ၊ သေဒ၀မႏုႆာယ၊ သမၼဳတိနတ္တည္းဟူေသာမင္း၊ ႂကြင္းေသာ လူႏွင့္တကြ။ ပဇာယ၊ သတၱေလာက၌။ အႏတၱၱရံ၊ အတုမရွိေသာ။ သမၼာသေမၼာဓႎ။ အရဟတၱမဂ္ဉာဏ္၊ သဗၺညဳတဉာဏ္ကုိ၊ အဘိသမၺဳေဒၶါတိ၊ ထိုးထြင္း၍သိျပီးဟူ၍။ ေန၀ပစၥညာသႎ၊ ၀န္ခံေတာ္မမူေသး။
၂၁။ ယခုဘုရားျဖစ္ေၾကာင္း ၀န္ခံခဲ့ပံု
ယေတာစေခါ ေမ ဘိကၡေ၀ ဣေမသုစတူသု အရိယသေစၥသု
ဧ၀ံ တိပရိ၀႗ံ ဒြါဒသာကာရံ ယထာဘူတံ ဉာဏဒႆနံ သု၀ိသုဒၶံ အေဟာသိ။
အထာဟံ ဘိကၡေ၀ သေဒ၀ေက ေလာေက သမာရေက သျဗဟၼေက
သႆမဏ ျဗဟၼဏီယာ ပဇာယ သေဒ၀ မႏုႆာယ
အႏတၱၱရံ သမၼာသေမၼာဓႎ အဘိသမၺဳေဒၶါတိ ပစၥညာသႎ။
ဘိကၡေ၀၊ ရဟန္းတို႔၊ ယေတာစေခါ၊ ယဒါကာေလ၊ အၾကင္အခါ၌ကား၊ ဣေမသု စတူသုအရိယသေစၥသု၊ ဤသစၥာေလးပါးတို႔၌၊ ဧ၀ံ၊ ဤသို႔။ တိပရိ၀႗ံ၊ သစၥဉာဏ္ ကိစၥဉာဏ္ ကတဉာဏ္အားျဖင့္ သံုးပါးေသာ အျပန္ရွိေသာ၊ ဒြါဒသကာရံ သံုးပါးေလးလီျဖစ္၍ တစ္ဆယ့္ႏွစ္ပါးေသာ အျခင္းအရာရွိေသာ၊ ယထာဘူတံ၊ ဟတၱမွန္တိုင္းျဖစ္ေသာ၊ ဉာဏဒႆနံ၊ ဉာဏ္ျမင္သည္၊ ေမ၊ ငါ့အား။ သု၀ိသုဒၶံ၊ အလြန္သန္႔ရွင္းၾကည္လင္စင္ၾကယ္သည္၊ အေဟာသိ၊ ျဖစ္၏။
ဘိကၡေ၀၊ ရဟန္းတို႔။ အထတသၼႎကာေလ၊ ထိုဉာဏ္အျမင္စင္ၾကယ္စြာျဖစ္ ေသာအခါ၌။ အဟံ၊ ငါဘုရားသည္၊ သေဒ၀ေက၊ ကာမာ၀စရ နတ္ျပည္ငါးထပ္ႏွင့္ တကြေသာ သမာရေက၊ ၀သ၀တၱီနတ္ျပည္ႏွင့္တကြေသာ။ သျဗဟၼေက၊ ျဗဟၼျပည္ႏွင့္ တကြေသာ။ ေလာေက၊ ၾသကာသေလာက၌၊ သႆမဏျဗဟၼဏိယာ၊ ရဟန္းပုဏ္ၰား ႏွင့္တကြေသာ။ သေဒ၀မႏုႆာယ၊ သမၼဳတိနတ္တည္းဟူေသာမင္း၊ ႂကြင္းေသာလူ ႏွင့္တကြေသာ။ ပဇာယ၊ သတၱေလာက၌။ အႏတၱၱရံ၊ အတုမရွိေသာ။ သမၼာသေမၺာဓႎ၊ အရဟတၱမဂ္ဉာဏ္ သဗၺညဳတဉာဏ္ကို၊ အဘိသမၺဳေဒၶါသိ ထိုးထြင္း၍သိျပီဟူ၍။ ပစၥညာသႎ၊ ၀န္ခံေတာ္မူျပီ။
၂၂။ ပစၥေ၀ကၡဏာဉာဏ္ျဖင့္ သိျမင္ပံု
ဉာဏဥၥပန ေမ ဒႆနံ ဥဒပါဒိ အကုပၸါေမ ၀ိမတၱၱိ၊
အယမႏၲိမာဇာတိ၊ နတၳိ ဒါနိ ပုနဗ္ၻေ၀ါတိ။
ေမ၊ ငါ့အား။ ဉာဏဥၥပနဒႆနံ၊ ပစၥေ၀ကၡဏာဉာဏ္အျမင္သည္။ ဥဒပါဒိ၊ ထင္ရွားျဖစ္ျပီ။ ေမ၊ ငါ၏။ ေစေတာ၀ိမတၱၱိ၊ အရဟတၱမဂ္ဉာဏ္ကို၊ အကုပၸါ၊ ဆန္႔က်င္ ဘက္တရားတို႔သည္ မဖ်က္ဆီးအပ္၊ အယံ ဤကိုယ္၏အျဖစ္သည္။ အႏၲိမာ၊ အဆံုး စြန္ျဖစ္ေသာ၊ ဇာတိ၊ အျဖစ္တည္း။ ဣဒါနိ၊ ယခုအခါ၌။ ပုနဗ္ၻေ၀ါ၊ တစ္ဖန္ဘ၀ျဖစ္ ျခင္းသည္။ နတၳိ၊ မရွိျပီ။ ဣတိ ဉာဏဒႆနံ၊ ဤသို႔ ပစၥေ၀ကၡဏာဉာဏ္အျမင္သည္။ ဥဒပါဒိ၊ ထင္ရွားျဖစ္၏။
၂၃။ ပဥၥ၀ဂၢီရဟန္းတို႔ တရားကိုႏွစ္သက္ၾကပံု
ဣဒ မေ၀ါစ ဘဂ၀ါ အတၱမနာ ပဥၥ၀ဂၢီယ ဘိကၡဴ၊
ဘဂ၀ေတာ ဘာသိတံ အဘိနႏၵဳႏၲိ။
ဘဂ၀ါ၊ ျမတ္စြာဘုရားသည္၊ ဣဒံ ၀စနံ၊ ဤေဒြေမဘိကၡေ၀စေသာ စကားေတာ္ ကို အေ၀ါစ မိန္႔ေတာ္မူ၏။ ပဥၥ၀ဂၢီအမည္ရွိကုန္ေသာ၊ ဘိကၡဴ၊ ရဟန္းတို႔ သည္၊ အတၱမနာ၊ ႏွစ္လို၀မ္းေျမာက္ကုန္သည္ျဖစ္၍၊ ဘဂ၀ေတာ၊ ျမတ္စြာဘုရား၏၊ ဘာသိတံ ေဟာေတာ္မူအပ္ေသာတရားေတာ္ကို၊ အဘိနႏၵဳံ၊ သာဓု၊ သာဓုဟု ႐ိုေသစြာ ဦးထိပ္ျဖင့္ ခံယူကုန္၏။
၂၄။ အရွင္ေကာ႑ည ေသာတာပန္ျဖစ္ပံု
ဣမသႎ္ၼ၊ စပနေ၀ယ်ာကရဏသႎ္ၼ ဘညမာေန အာယသၼေတာ
ေကာ႑ညႆ ၀ိရဇံ ၀ိတမလံ ဓမၼစကၡံဳ ဥဒပါဒိ၊
ယံကိဥၥိသမုဒယဓမၼံ၊ သဗၺႏၲံ နိေရာဓ ဓမၼႏၲိ။
ဣမသႎ္ၼစပနေ၀ယ်ာကရဏသၼႎ၊ ဤ ဂါထာမဖက္ စကားေျပာသက္သက္ ျဖစ္ေသာ၊ အေမးအေျဖျဖစ္ေသာ ဗ်ာက႐ိုဏ္းကို ဘညမာေန၊ ေဟာေတာ္မူအပ္သည္ ရွိေသာ္။ အာယသၼေတာ၊ ရွည္ေသာ သက္ေတာ္ရွိေသာ။ ေကာ႑ညႆ၊ ေကာ႑ည မေထရ္အား။ ၀ီရဇံ၊ အပါယ္သို႔လားေစတတ္ေသာ ရာဂအစရွိေသာ ျမဴမွကင္းေသာ။ ၀ီတမလံ အႂကြင္းမရွိ ဒိ႒ိ ၀ီစိကိစၧာကိုပယ္သျဖင့္ ကင္းေသာအညစ္အေၾကးရွိေသာ။ ဓမၼစကၡံဳသစၥာေလးပါးတရားကို ျမင္တတ္ေသာ ေသာတာပတၱိမဂ္ဉာဏ္ တည္းဟူေသာ မ်က္စိသည္။ ဥဒပါဒိ ထင္ရွားျဖစ္၏။ ယံကိဥိ္ၥ၊ အလံုးစံုေသာ ေတဘူမကတရားသည္။ သမုဒယဓမၼံ၊ ျဖစ္ျခင္းသေဘာရွိ၏။ တံသဗၺံ၊ ထိုျဖစ္ျခင္းသေဘာရွိေသာ တရားဟူသမွ် သည္။ နိေရာဓ ဓမၼံ၊ ခ်ဳပ္ျခင္းသေဘာရွိ၏။ ဣတိ၊ ဤသို႔၊ ဥဒပါဒိ၊ ထင္ရွားျဖစ္၏။
၂၅။ နတ္ျဗဟၼာတို႔ ေကာင္းခ်ီးေပးပံု
ပ၀တၱိေတစပနဘဂ၀တာ ဓမၼစေကၠ ဘုမၼာေဒ၀ါသဒၶ မႏုႆာေ၀သံု
ဧတံဘဂ၀တာ ဗာရာဏသိယံ ဣသိပတေန မိဂဒါေယ အႏတၱၱရံ
ဓမၼစကၠံ ပ၀တၱိတံ အပၸဋိ၀တၱိယံ သမေဏန ၀ါ ျဗဟၼေဏန ၀ါ
ေဒေ၀န ၀ါ မာေရန ၀ါ ျဗဟၼဳနာ ၀ါ ေကနစိ ၀ါ ေလာကသႎ္ၼတိ။
ဘုမၼာနံ ေဒ၀ါနံ သဒၵံ သုတြာ စာတုမဟာရာဇိကာေဒ၀ါသဒၵ မႏုႆာေ၀သံု
ဧတံဘဂ၀တာ ဗာရာဏသိယံ ဣသိပတေနမိဂဒါေယ အႏတၱၱရံ
ဓမၼစကၠံ ပ၀တၱိတံ အပၸဋိ၀တၱိယံ သမေနန ၀ါ ျဗဟၼေဏန ၀ါ
ေဒေ၀န ၀ါ မာေရန ၀ါ ျဗဟၼဳနာ ၀ါ ေကနစိ ၀ါ ေလာကသၼႎတိ။
စာတုမဟာရာဇိကာနံ ေဒ၀ါနံ သဒၵံ သုတြာ တာ၀တႎသာေဒ၀ါသဒၵ မႏုႆေ၀သံု
ဧတံဘဂ၀ါတာ ဗာရာဏသိယံ၊ ဣသိပတေန မိဂဒါေယ အႏတၱၱရံ
ဓမၼစကၠံ ပ၀တၱိတံ အပၸဋိ၀တၱံယံ သမေဏန ၀ါ ျဗဟၼေဏန ၀ါ
ေဒေ၀န ၀ါ မာေရဏ ၀ါ ျဗဟၼဳနာ ၀ါ ေကနစိ ၀ါ ေလာကသၼႎတိ။
တာ၀တႎသာနံ ေဒ၀ါနံ သဒၵံသုတြာ ယာမာ ေဒ၀ါသဒၵ မႏုႆာေ၀သံု၊
ဧတံ ဘဂ၀ါတာ ဗာရာဏသိယံ ဣသိပတ ေနမိဂဒါေယ အႏတၱၱရံ
ဓမၼစကၠံပ၀တၱီတံ အပၸဋိ၀တၱိယံ သမေဏန ၀ါျဗဟၼေဏန ၀ါ
ေဒေ၀န ၀ါ မာေရန ၀ါ ျဗဟၼဳနာ ၀ါ ေကနစီ ၀ါ ေလာကသၼႎ တိ။
ယာမာနံ ေဒ၀ါနံ သဒၵံ သုတြာ တုသိတာ ေဒ၀ါသဒၵ မႏုႆာေ၀သံု၊
ဧတံ ဘဂ၀တာ ဗာရာဏသိယံ ဣသိ ပတေန မိဂဒါေယ အႏတၱၱရံ
ဓမၼစကၠံ ပ၀တၱိတံ အပၸဋိ၀တၱိယံ သမေဏန ၀ါ ျဗဟၼေဏန ၀ါ
ေဒေ၀န ၀ါ မာေရန ၀ါ ျဗဟၼဳနာ ၀ါ ေကနစိ ၀ါ ေလာကသၼႎ တိ။
တုသိတာနံ ေဒ၀ါနံ သဒၵံ သုတြာ နိမၼနရတိ ေဒ၀ါသဒၵ မႏုသာေ၀သံု
ဧတံ ဘဂ၀တာ ဗာရာဏသိယံ ဣသိပတေန မိဂဒါေယ အႏတၱၱရံ။
ဓမၼစကၠံ ပ၀တၱိတံ အပၸဋိ၀တၱိယံ သမေဏန ၀ါ ျဗဟၼေဏန ၀ါ
ေဒေ၀န ၀ါ မာေရန ၀ါ ျဗဟၼဳနာ ၀ါ ေကနစီ ၀ါ ေလာကသႎ္ၼတိ။
နိမၺာနရတီနံ ေဒ၀ါနံ သဒၵံ သုတြာ ပရနိမၼိတ၀သ၀တၱိေဒ၀ါသဒၵ မႏုႆာေ၀သံု
ဧတံ ဘဂ၀တာ ဗာရာဏသီယံ ဣသိပတေန မိဂဒါေယ အႏတၱၱရံ
ဓမၼစကၠံ ပ၀တၱိတံ အပၸဋိ၀တၱိယံ သမေဏန ၀ါ ျဗဟၼေဏန ၀ါ
ေဒေ၀န ၀ါ မာေရန ၀ါ ျဗဟၼဳနာ ၀ါ ေကနစိ ၀ါ ေလာကသၼႎ တိ။
ပရနိမၼိတ၀သ၀တၱိနံ ေဒ၀ါနံ သဒၵံ သုတြာျဗဟၼကာယိကာ ေဒ၀ါသဒၵ မႏုႆာေ၀သံု၊
ဧတံဘဂ၀တာ ဗာရာဏသီယံ ဣသိပတေနမိဂဒါေယ အႏတၱၱရံ
ဓမၼစကၠံ ပ၀တၱိတံ အပၸဋိ၀တၱိယံ သမေဏန ၀ါ ျဗဟၼေဏန ၀ါ
ေဒေ၀န ၀ါ မာေရန ၀ါ ျဗဟၼဳနာ ၀ါ ေကနစိ ၀ါ ေလာကသႎ္ၼ တိ။
ဣတိဟ ေတန ခေဏန ေတန လေယန ေတန
မုဟုေတၱန ယာ၀ ျဗဟၼေလာကာ သေဒၵါ အဗ္ၻဳဂၢစၧတိ။
ဘဂ၀တာ၊ ျမတ္စြာဘုရားသည္၊ ဓမၼစေကၠ၊ ဓမၼစၾကာတရားေတာ္ကို၊ ပ၀တၱိေတ စပန၊ ေဟာေတာ္မူအပ္သည္ရွိေသာ္ကား၊ ဘုမၼာေဒ၀ါ၊ ဘူမစိုးနတ္တို႔သည္၊ သဒၵံ ေကာင္းခ်ီးေပးေသာ
အသံကို၊ အႏုႆာေ၀သံု၊ တစ္ျပိဳင္နက္ေႂကြးေၾကာ္ကုန္၏။
ကႎအႏုႆာေ၀သံု၊ အဘယ္သို႔ေႂကြးေၾကာ္ကုန္သနည္း။ ဘဂ၀တာ၊ ျမတ္စြာ ဘုရားသည္။ ဗာရာဏသီယံ၊ ဗာရာဏသီျပည္၌။ ဣသိပတေန၊ ဣသိပတန အမည္ရွိေသာ၊ မိဂဒါ၀ုန္ေတာ၌ ေလာကသႎ္ၼ၊ ေလာက၌။ ေကနစိ သမေဏန (၀ါ) တစ္စံုတစ္ေယာက္ေသာ ရဟန္းသည္လည္းေကာင္း။ ေကနစိ ေဒေ၀န ၀ါ၊ တစ္စံုတစ္ ေယာက္ေသာနတ္သည္လည္းေကာင္း။ ေကနစိ မာေရန ၀ါ၊ တစ္စံုတစ္ေယာက္ေသာ မာရ္သည္လည္းေကာင္း။ ေကနစိ ျဗဟၼဳနာ ၀ါ၊ တစ္စံုတစ္ေယာက္ေသာ ျဗဟၼာသည္ လည္းေကာင္း၊ အပၸဋိပ၀တၱိယံ မတားျမစ္ႏိုင္ မေဟာႏိုင္ေသာ၊ အႏတၱၱရံ၊ အတုမရွိ ေသာ၊ ဧတံဓမၼစကၠံ၊ ဤဓမၼစၾကာတရားေတာ္ကို၊ ပ၀တၱိတံ၊ ေဟာေတာ္မူအပ္ျပီ။ ဣတိ၊ ဤသို႔။ အႏုႆေ၀သံု၊ တစ္ျပိဳင္နက္ေႂကြးေၾကာ္ကုန္၏။
ဘုမၼာနံ ဒါ၀ါနံ၊ ဘံုမၼစိုးနတ္တို႔၏။ သဒၵံ၊ ေကာင္းခ်ီးေပးေသာအသံကို၊ သုထြာ၊ ၾကားကုန္၍၊ စတုမဟာရာ ဇိကာေဒ၀ါ၊ စာတုမဟာရာဇ္ နတ္တို႔သည္၊ သဒၵံ၊ ေကာင္းခ်ီးေပးေသာအသံကို၊ အႏုႆာေ၀သံု၊ တဆင့္ေႂကြးေၾကာ္ကုန္၏။
စာတုမဟာရာဇိကာနံ ေဒ၀ါနံ၊ စာတုမဟာရာဇ္နတ္တို႔၏၊ သဒၵံ ေကာင္းခ်ီး ေပးေသာအသံကို၊ သုတြာ ၾကားကုန္၍၊ တာ၀တႎသာေဒ၀ါ၊ တာ၀တႎသာနတ္တို႔သည္၊ သဒၵံ၊ ေကာင္းခ်ီးေပးေသာအသံကို၊ အႏုႆာေ၀သံု၊ အဆင့္ေႂကြးေၾကာ္ကုန္၏။
တာ၀တႎသာနံ ေဒ၀ါနံ၊ တာ၀တႎသာနတ္တို႔၏၊ သဒၵံ၊ ေကာင္းခ်ီးေပးေသာ အသံကို၊ သုတြာ၊ ၾကားကုန္၍၊ ယာမာေဒ၀ါ၊ ယာမာနတ္တို႔သည္။ သဒၵံ၊ ေကာင္းခ်ီးေပးေသာအသံကို အႏုႆာေ၀သံု၊ တစ္ဆင့္ၾကားကုန္၏။
ယာမာနံ၀ါဒနံ၊ ယာမာနတ္တို႔၏၊ သဒၵံ၊ ေကာင္းခ်ီးေပးေသာအသံကို။ သုထြာ၊ ၾကားကုန္၍။ တုသိတာေဒ၀ါ၊ တုသိတာနတ္တို႔သည္၊ သဒၵံ၊ ေကာင္းခ်ီးေပးေသာအသံကို၊ အႏုႆာေ၀သံု၊ တစ္ဆင့္ေႂကြးေၾကာ္ကုန္၏။
တုသိတာနံ ေဒ၀ါနံ၊ တုသိတာ နတ္တို႔၏ သဒၵံ၊ ေကာင္းခ်ီးေပးေသာအသံကို။ သုတြာ၊ ၾကားကုန္၍။ နိမၺာနရတိေဒ၀ါ၊ နိမၺာနရတိနတ္တို႔သည္။ သဒၵံ၊ ေကာင္းခ်ီးေပးေသာအသံကို၊ အႏုႆာေ၀သံု၊ တစ္ဆင့္ေႂကြးေၾကာ္ကုန္၏။
နိမၺာနရတိနံေဒ၀ါနံ၊ နိမၺာနရတီနတ္တို႔၏၊ သဒၵံ၊ ေကာင္းခ်ီးေပးေသာ အသံကို။ သုတြာ၊ ၾကားကုန္၍၊ ပရနိမၼိတ၀သ၀တိေဒ၀ါ၊ ပရနိမၼိတ၀သ၀တၱိနတ္တို႔သည္၊ သဒၵံ၊ ေကာင္းခ်ီးေပးေသာအသံကို၊ အႏုႆာေ၀သံု၊ တစ္ဆင့္ေႂကြးေၾကာ္ကုန္၏။
ပရနိမၼိတ၀သ၀တၱိနံေဒ၀ါနနံ၊ ပရနိမၼိတ၀သ၀တၱိနတ္တို႔၏၊ သဒၵံ ေကာင္း ခ်ီးေပးေသာအသံကို၊ သုတြာ၊ ၾကားကုန္၍ျဗဟၼကာယိကာ၊ ျဗဟၼျပည္၌ျဖစ္ကုန္ေသာ၊ ေဒ၀ါ၊ ျဗဟၼာတို႔သည္၊ သဒၵံ၊ ေကာင္းခ်ီးေပးေသာအသံကို၊ အႏုႆာေ၀သံု၊ တစ္ဆင့္ေႂကြးေၾကာ္ကုန္၏။
ကႎမႏုႆာေ၀သံု၊ အဘယ္သို႔ေႂကြးေၾကာ္ကုန္သနည္း၊ ဘဂ၀တာ၊ ျမတ္စြာ ဘုရားသည္၊ ဗာရာဏသိယံ၊ ဗာရာဏသီျပည္၌၊ ဣသိပတနအမည္ရွိေသာ မိဂဒါေယ၊ မိဂဒါ၀ုန္ေတာ၌၊ ေလာကသႎ္ၼ၊ ေလာက၌ ေကနစီ၊ တစ္စံုတစ္ေယာက္ေသာ၊ သာမေဏန ၀ါ၊ ရဟန္းသည္လည္းေကာင္း ျဗဟၼာေဏန၀ါ၊ ပုဏ္ၰားသည္လည္းေကာင္း၊ ေဒေ၀န၀ါ နတ္သည္လည္းေကာင္း၊ မာေရန၀ါ၊ မာရ္သည္လည္းေကာင္း၊ ျဗဟၼဳနာ၀ါ၊ ျဗဟၼာသည္ လည္းေကာင္း၊ အပဋိ၀တၱိယံ၊ မတားျမစ္ႏိုင္၊ မေဟာႏိုင္ေသာ၊ အတုမရွိေသာ၊ ဧတံ ဓမၼစကၠံ၊ ဤဓမၼစၾကာတရားေတာ္ကို၊ ပ၀တၱိတံ၊ ေဟာေတာ္မူအပ္ျပီး၊ ဣတိ၊ ဤသို႔။ အႏုႆာေ၀သံု၊ တဆင့္ေႂကြးေၾကာ္ကုန္၏။
ေတနခေဏန၊ ထိုခဏျဖင့္၊ ေတနလေယန၊ ထိုလယျဖင့္၊ ေတနမုဟုေတၱန ထိုမုဟတၱျဖင့္၊ ယာ၀ျဗဟၼေလာကာ၊ အထက္နိဒါန္း ျဗဟၼျပည္တိုင္ေအာင္ သေဒၵါ ေက်ာ္ေစာေသာအသံသည္၊ အဗ္ၻဳဂၢစၧတိ၊ ႏ႔ွံ၍တက္၏။
၂၆။ တစ္ေသာင္းေသာ ေလာကဓါတ္တုန္လႈပ္ပံု
အယဥၥ ဒသသဟႆိေလာကဓါတု သံကမၸိ
သမၸကမၸိ သမၸေ၀ဒိ ဒသသဟႆိ
ေလာကဓါတု၊ ဤတစ္ေသာင္းေသာ ေလာကဓါတ္ စၾကာ၀ဠာသည္လည္း၊ သံကမၸိ၊
သက္၍သက္၍လႈပ္၏။ သမၸကမၸိ၊ တက္တက္၍လႈပ္၏။ သမၸေ၀ဒိ၊ ထိုမွဤမွ ေအးယဥ္ကဲ့သို႔လႈပ္၏။
၂၇။ အေရာင္အလင္းျဖစ္ေပၚလာပံု
အပၸမာေဏာ စ ဥဠာေရာ ၾသဘာေသာ ေလာေက ပါတုရ ေဟာသိ
အတိကၠမၸ ေဒ၀ါနံ ေဒ၀ါႏုဘာ၀ႏၲိ။
အပၸမာေဏာ၊ အတိုင္းအရွည္မရွိေသာ၊ သဠာေရာ၊ ျပန႔္ေျပာေသာ။ ၾသဘာေသာစ၊ ေဒသနာဉာဏ္ေၾကာင့္ျဖစ္ေသာ အေရာင္အလင္းသည္လည္း။ ေလာေက၊ ေလာက၌၊ ေဒ၀ါနံ၊ နတ္ျဗဟၼာတို႔၏၊ အာႏုေဘာ္ကို၊ အတိကၠ၊ သာလြန္၌၊ ပါတုရေဟာသိ၊ ထင္ရွားျဖစ္၏။
၂၈။ ျမတ္စြာဘုရား ဥဒါန္းက်ဴးရင့္ပံု
အထေခါ ဘဂ၀ါ ဣမံဥဒါနံ ဥဒါေနသိ၊
အညာသိ၀တ ေဘာ ေကာ႑ေညာ၊
အညာသိ၀တ ေဘာ ေကာ႑ေညာ တိ။
ဣတိဟိဒံ အာယသၼေတာ ေကာ႑ညႆ
အညာ သိေကာ႑ေညာ ေတြ၀နာမံ အေဟာသိ။
အထ၊ ထိုအခါ၌။ ဘဂ၀ါ၊ ျမတ္စြာဘုရားသည္။ ဣမံ ဥဒါနံ၊ ဤ၀မ္းေျမာက္ ေသာစကားကို။ ဥဒါေနသိ၊ တစ္ေသာင္းထိုက္သား ၾကားသိေအာင္ျမြက္္ဆိုေတာ္မူ၏။ ကႎဥဒါေနသိ၊ အဘယ္သို႔ ျမြက္ဆိုေတာ္မူသနည္း။
ေဘာ၊ အိုရဟန္းတို႔။ ေကာ႑ေညာ၊ ေကာ႑ညသည္။ ၀တ၊ စင္စစ္။ အာညသိ၊ သိစၥာေလးပါးကို သိေလျပီ။ ေဘာ၊ အိုရဟန္းတို႔။ ေကာ႑ေညာ၊ ေကာ႑ည သည္။ ၀တ၊ စင္စစ္၊ အညာသိ၊ သစၥာေလးပါးကိုသိေလျပီ။ ဣတိ၊ ဤသို႔၊ ဥဒါေနသိ၊ ္ဆိုေတာ္မူ၏။ ဣတိဟိ ဣတိ၊ ဧ၀၊ အသို႔ ဥဒါန္းက်ဴးရင့္ေတာ္မူေသာေၾကာင့္ သာလွ်င္။ အာယသၼေတာ၊ ေကာ႑ညႆ၊ အရွင္ေကာ႑ညအား။ အညာသိေကာ႑ ေညာေတြ၀၊ အညာသိေကာ႑ည ဟူ၍သာလွ်င္။ ဣဒံ၊ နာမံ၊ ဤအမည္သည္၊ အေဟာသိ ျဖစ္၏။
၂၉။ အညာသိေကာ႑ည ရွင္ရဟန္းအျဖစ္ေတာင္းပံု။
အထေခါအာယသၼာ အညသိေကာ႑ေည ဒိဌဓေမၼာ ပတၱဓမၼာ
၀ိဒိတဓေမၼာ ပရိေယာဂါဠွဓေမၼာ၊ တိဏ္ၰ၀ိစိ ကိေစၧာ ၀ိဂတကထံက ေထာ
ေ၀သာရဇၨပၸေတၱာ အပရပၸစၥေယာ သတၱဳသာသေန ဘဂ၀ႏၲံ ဧတဒေ၀ါစ
လေဘယ်ာဟံ ဘေႏၲ ဘဂ၀တာ သႏၲိေက ပဗၺဇၨံ၊ လေဘယ်ံ ဥပသမၸဒႏၲိ။
အထေခါ၊ ထိုေသာတာပန္ျဖစ္ျပီးေသာအခါ၌ အာယသၼာ အညာသိ ေကာ႑ေညာ၊ အရွင္ေကာ႑ညသည္၊ ဒိ႒ဓေမၼာ၊ ျမင္အပ္ျပီးေသာသစၥာတရားရွိသည္ျဖစ္၍။ ပတၱဓေမၼာ၊ ေရာက္အပ္ျပီးေသာ သစၥာတရားရွိသည္ျဖစ္၍၊ ၀ိဒိတဓေမၼာ၊ သိအပ္ျပီးေသာ သစၥာတရားရွိသည္ျဖစ္၍၊ ပရိေယာဂါဠွဓေမၼာ၊ ဉာဏ္ျဖင့္ သက္၀င္အပ္ျပီးေသာ သစၥာတရားရွိသည္ျဖစ္၍။ တိဏ္ၰ၀ိစိကိေစၧာ၊ ကူးေျမာက္ျပီးေသာ တစ္ဆယ့္ေျခာက္ပါး ေသာ ယံုမွားျခင္းရွိသည္ျဖစ္၍။ ၀ိဂတကထံကေထာ၊ သို႔ေလာ သို႔ေလာ ေတြးေတာ ယံုမွားျခင္းကင္းသည္ျဖစ္၍။ သတၱဳသာသေန၊ ျမတ္စြာဘုရား သာသနာေတာ္၌၊ ေ၀သာရဇၨပၸေတၱာ၊ ရဲရင့္ျခင္းသို႔ ေရာက္သည္ျဖစ္၍ အပရပၸစၥေယာ၊ ကိုယ္တုိင္ မ်က္ေမွာက္သိျမင္အပ္ေသာေၾကာင့္ သူတစ္ပါးတို႔အား ယံုၾကည္ျခင္းမျဖစ္မူ၍။ ဘဂ၀ႏၲံ၊ ျမတ္စြာဘုရားကို၊ ဧတံ၊ ၀စနံ၊ ဤသို႔ေသာစကားကို အေ၀ါစေလွ်ာက္၏။ကႎအေ၀ါစ၊ အဘယ္သို႔ေလွ်ာက္သနည္း။
ဘေႏၲ၊ အရွင္ဘုရား၊ အဟံအကၽြႏု္ပ္သည္၊ ဘဂ၀ေတာ ျမတ္စြာဘုရား၏၊ သႏၲိေက၊ အထံေတာ္၌၊ ပဗၺဇံ၊ ရွင္အျဖစ္ကို၊ လေဘယ်ံ၊ ရခ်င္ပါ၏။ ဥပသမၸဒံ၊ ပဥ္ၨင္းအျဖစ္ကို၊ လေဘယ်ံ၊ ရခ်င္ပါ၏။ ဣတိ၊ ဤသို႔။ အေ၀ါစ၊ ေလွ်ာက္၏။
၃၀။ ဧဟိဘိကၡဳရဟန္းအျဖစ္ရပံု
ဧဟိဘိကၡဳ၊ တိ၊ ဘဂ၀ါ အေ၀ါစ၊
သြာကၡာေတာ ဓေမၼာ စရျဗဟၼစရိယံ
သမၼာဒုကၡႆအႏၲကိရိယာတိ။
သာ၀၊ တႆအာယသၼေတာ၊ ဥပသမၸဒါအေဟာသိတိ။
ဘိကၡဳ၊ ရဟန္း။ ဧဟိ၊ လာလွည့္။ ဓေမၼာ၊ တရားေတာ္ကို။ သြာကၡာေတာ၊ ေကာင္းစြာငါေဟာအပ္ျပီ၊ ဒုကၡႆ၊ ၀ဋ္ဆင္းရဲ၏။ အႏၲကိရိယာယ၊ အဆံုးကိုျပဳျခင္း ငွာ။ သမၼာ၊ ေကာင္းစြာ။ ျဗဟၼာစရိယံ၊ အထက္မဂ္သံုးပါးတည္းဟူေသာ ျမတ္ေသာ အက်င့္ကို။ စရ၊ က်င့္ေလာ့။
ဣတိ၊ ဤသို႔၊ ဘဂ၀ါ၊ ျမတ္စြာဘုရားသည္၊ အေ၀ါစ၊ မိန္႔ေတာ္မူ၏။ တႆအာ ယသၼေတာ၊ ထိုအရွင္အညာသိေကာ႑ညအား၊ သာ၀ဥပသမၸဒါ၊ ထိုဧဟိဘိကၡဳပဥ္ၨင္း အျဖစ္သည္သာလွ်င္၊ အေဟာသိ၊ ျဖစ္၏။
+++++++++++++++++++++++++
ဒုကၡသစၥာ နိေဒၵသ
ကတမဥၥ ဘိကၡေ၀ ဒုကၡံ အရိယသစၥံ၊ ဇာတိပိဒုကၡာ၊ ဇရာပိဒုကၡာ၊
မရဏမၸိဒုကၡံ၊ ေသာကပရိေဒ၀ဒုကၡ၊ ေဒါမနႆုပါယာသာပိ ဒုကၡာ၊
အပၸိေယဟိသမၸေယာ ေဂါဒုေကၡာ၊ ပိေယဟိ၀ိပၸေယာ ေဂါဒုကၡာ၊
ယမၸိစၧံနလဘတိ တမၸိဒုကၡံ၊ သံခိေတၱနပဥၥဳ ပါဒါနကႏၶၶာဒုကၡာ။
ဘိကၡေ၀၊ ရဟန္းတို႔။ ဒုကၡံ၊ ဒုကၡျဖစ္ေသာ။ အရိယသစၥံ၊ အရိယသစၥာသည္။ ကတမဥၥ၊ အဘယ္နည္း။
ဇာတိပိ၊ ပဋိသေႏၶေနျခင္းသည္လည္း။ ဒုကၡာ၊ ဆင္းရဲ၏။ ဇရာပိ၊ ဆိုးရြား ေဟာင္းျမင္း၊ အိုမင္းရင့္ေရာ္ျခင္းသည္လည္း။ ဒုကၡာ၊ ဆင္းရဲ၏။
မရဏံပိ ေသရျခင္းသည္လည္း၊ ဒုကၡံ၊ ဆင္းရဲ၏။
ေသာကပရိေဒ၀ဒုကၡေဒါမနႆု ပါယာသပိ၊ စိုးရိမ္ျခင္း၊ ငိုေႂကြး ျမည္တမ္း ျခင္း၊ ကိုယ္၏ဆင္းရဲျခင္း။ ႏွလံုးမသာယာျခင္း၊ စိတ္၏ လြန္စြာပင္ပန္းျခင္း တို႔သည္လည္း၊ ဒုကၡာ၊ ဆင္းရဲ၏။
အပၸိေယဟိ၊ မခ်စ္အပ္ကုန္ေသာအာ႐ံု၊ သခၤါရ၊ သတၱ၀ါတို႔ႏွင့္ သမၸေယာေဂါ၊ တကြေတြ႕ဆံုေပါင္းသင္းရျခင္းသည္၊ ဒုေကၡာ၊ ဆင္းရဲကုန္၏။
ပိေယတိ၊ ခ်စ္အပ္ကုန္ေသာအာ႐ံု၊ သခၤါရ၊ သတၱ၀ါတို႔ႏွင့္ ၀ိပၸေယာေဂါ ေကြကြင္းကြင္းကြာျခင္းသည္၊ ဒုေကၡာ၊ ဆင္းရဲ၏။
ယမၸိ ေယန၀ိဓေမၼန၊ အၾကင္မဂ္ကိုပြားေစျခင္းမွ တစ္ပါးေသာေတာင့္တျခင္း ဟူေသာအေၾကာင္းျဖင့္လည္း။ အလဗ္ၻေနယ်၀တၱံဳ၊ ပဋိသေႏၶေနျခင္းသေဘာ၏ မရွိျခင္း စေသာ မရအပ္ေသာ၀တၳဳကို။ ဣစၧံဣစၧေႏၲာ၊ ေတာင့္တသူသည္၊ နလဘတိ၊ မရ၊ တပၸိ၊ ဣစၧနံ၊ ထိုမဂ္ကိုပြားေစျခင္းမွ တစ္ပါးေသာအေၾကာင္းျဖင့္မရအပ္ေသာ၀တၳဳကို ေတာင့္တျခင္းသည္လည္း။ ဒုကၡာ၊ ဆင္းရဲ၏။
သံခိေတၱန၊ အက်ဥ္းအားျဖင့္။ ပဥၥ၊ ငါးပါးကုန္ေသာ။ ဥပါဒါနကႏၶၶာ၊ ဥပါဒါန္ ၏ အာ႐ံုျဖစ္ေသာခႏၶာတို႔သည္၊ ဒုကၡာ၊ ဆင္းရဲကုန္၏။
၁။ ကတမာ စ ဘိကၡေ၀ဇာတိ၊ ယာေတသံ ေတသံသတၱာနံ တမွီတမွီသတၱ
နိကာေယ ဇာတိ သဥၥာတိ ၾသကၠႏၲိ အဘိနိဗၺတၱိ ခႏၶာနံ ပါတုဘာေ၀ါ
အာယတနာနံ ပဋိလာေဘာ။ အယံ ၀ုစီတိ ဘိကၡေ၀ ဇာတိ။
ဘိကၡေ၀၊ ရဟန္းတို႔။ ကတမာစ၊ အဘယ္တရားသည္ကား။ ဇာတိ ဇာတိ မည္သနည္း။ ဘိကၡေ၀၊ ရဟန္းတုိ႔၊ ေတသံ ေတသံသတၱာနံ၊ ထိုထုိသတၱ၀ါတို႔၏ တမွီ တမွီသတၱနိကာေယ၊ ထိုထိုသတၱ၀ါတို႔၏ေနရာ၌။ ထိုထိုသတၱ၀ါအေပါင္း၌၊ ယာဇာတိ အၾကင္ခႏၶာတို႔၏ ေရွးဦးစြာျဖစ္ျခင္းသည္ ယာသဥၥာတိ၊ အၾကင္ျပည့္စံုစြာျဖစ္ျခင္းသည္၊ ယာၾသကၠႏၲိ၊ အၾကင္အ႑ဇတို႔၏။ ဥခြံအတြင္း၌၊ ဇလာပုဇတို႔၏ ၀မ္းတြင္းသို႔သက္ ၀င္ေသာအျခင္းအရာအားျဖင့္ ျဖစ္ျခင္းသည္။ ယာအဘိနိဗၺတၱိ၊ အၾကင္သံေသဒဇ၊ ဥပပါတ္တို႔၏ ဘ၀သစ္၌ ကိုယ္ထင္ျမင္ျခင္းသည္။ ခႏၶာနံ၊ တစ္ပါး၊ ေလးပါး၊ ငါးပါး၊ ကုန္ေသာ၀ိပါက္နာမကႏၶၶာကဋတၱာ ႐ုပ္တို႔၏။ ေယာပါတုဘာေ၀ါ၊ အၾကင္ထင္ရွားျဖစ္ ျခင္းသည္။ အာယတနာနံ၊ စကၡဳစေသာ အာယတနတို႔ကို၊ ေယာပဋိလာေဘာ၊ အၾကင္ ရျခင္းသည္ အတၳိ၊ ရွိ၏။ ဘိကၡေ၀၊ ရဟန္းတို႔။ အယံ၊ ဤတရားကို ဇာတိပဋိသေႏၶ ေနျခင္းဟူ၍ ၀ုစၥတိ ဆိုအပ္ကုန္၏။
၂။ ကတမာ စ ဘိကၡေ၀ ဇရာ။ ယာ ေတသံ ေတသံ သတၱာနံ
တမွီ တမွီ သတၱနိကာေယ ဇယာ ဇိရဏတာ
ခ႑ိစၥံ ပါလိစၥံ ၀ိလိတၱစတာ အာယုေနာ သံဟာနိ ဣျႏၵိ ယာနံပရိပါေကာ။
အယံ ၀ုစၥတိ ဘိကၡေ၀ ဇရာ။
ဘိကၡေ၀၊ ရဟန္းတို႔။ ကတမာစ၊ အဘယ္တရားသည္ကား၊ ဇရာ ဇရာမည္ သနည္း။ ဘိကၡေ၀၊ ရဟန္းတို႔။ ေတသံေတသံသတၱာနံ၊ ထိုထိုသတၱ၀ါတို႔၏။ တမွီတမွီ သတၱနိကာေယ။ ထိုထိုသတၱ၀ါအေပါင္း၌။ ယာဇရာ၊ အၾကင္အိုျခင္းသည္။ ယာဇီရဏတာ၊ အၾကင္ အိုေသာအျခင္းအရာသည္။ ယံခ႑ိစၥံ၊ အၾကင္သြားက်ိဳးသည္ ၏အျဖစ္သည္။ ယံပါလိစၥံ၊ အၾကင္ ဆံျဖဴသည္၏အျဖစ္သည္။ ယာ၀ိလိတၱစတာ၊ အၾကင္အေရတြန္႔သည္၏ အျဖစ္သည္။ အာယုေနာ၊ ႐ုပ္ဇီ၀ိတိေျႏၵ ၏။ ယာသံဟာနိ၊ အၾကင္ယတၱျခင္းသည္။ ဣေျႏၵိယာနံ စကၡဳစေသာ ဣေျႏၵ တို႔၏။ ေယာပရိပါေကာ၊ အၾကင္ရင့္ျခင္းသည္။ အတၳိရွိ၏။ ဘိကၡေ၀၊ ရဟန္းတို႔။ အယံ၊ ဤတရားကို၊ ဇရာ အိုျခင္းဟူ၍။ ၀ုစၥတိ၊ ဆိုအပ္၏။
၃။ ကတမဥၥ ဘိကၡေ၀ မရဏံ။ ယံ ေတသံ ေတသံ သတၱာနံ
တမွာတမွာ သတၱနိကာယာ စုတိ စ၀နတာေဘေဒါ
အႏၲရဓါနံ မစၥဳ မရဏံ ကာလကိရိယာ ခႏၶာနံ ေဘေဒါကေဠ
၀ရႆနိေကၡေ၀ါ ဇီ၀ိတိျႏၵိယႆုမေစၧေဒါ။
ဣဒံ ၀ုစၥတိ ဘိကၡေ၀မရဏံ။
ဘိကၡေ၀၊ ရဟန္းတို႔။ တကမဥၥ၊ အဘယ္တရားသည္ကား၊ မရဏံ၊ မရဏ မည္သနည္း။ ဘိကၡေ၀၊ ရဟန္းတို႔။ ေတသံေတသံသတၱာနံ၊ ထိုထိုသတၱ၀ါတို႔၏ တမွာတမွာသတၱနိကာယာ၊ ထိုထိုသတၱ၀ါတို႔၏ေနရာမွ၊ ယာစုတိ၊ အၾကင္ေရြ႕ေလွ်ာ ျခင္းသည္။ ယာစ၀နတာ၊ အၾကင္ ေရြ႕ေလွ်ာေသာအျခင္းအရာသည္၊ ေယာေဘဒါ အၾကင္ခႏၶာပ်က္ျခင္းသည္။ ယံအႏၲရဓါနံ၊ အၾကင္ခႏၶာကြယ္ျခင္းသည္။ ေယာမစၥဳ ၊ အၾကင္ေသျခင္းသည္။ ယံမရဏံ၊ အၾကင္အသက္ကို
စြန္႔ျခင္းသည္။ ယာကာလံကိရိယာ၊ အၾကင္ေသျခင္းကို ျပဳျခင္းသည္။ ခႏၶာနံ၊ ခႏၶါတို႔၏။ ေယာေဘေဒါ၊ အၾကင္ပ်က္ျခင္းသည္။ ကေဠ၀ရႆ၊ အေကာင္ကို။ ေယာနိေကၡေပါ။ အၾကင္ျပစ္ခ်ျခင္းသည္။ ဇီ၀ိတိ ေယာဥပေစၧေဒါ၊ အၾကင္ ခ်ဳပ္ျပတ္ျခင္းသည္၊ အတၳိ ရွိ၏။ ဘိကၡေ၀၊ ရဟန္းတို႔။ ဣဒံ၊ ဤတရားကို၊ မရဏံ၊ ေသျခင္းဟူ၍။ ၀ုစၥတိ၊ ဆိုအပ္၏။
၄။ ကတေမာ စ ဘိကၡေ၀ ေသာေကာ။ ေယာေခါ ဘိကၡေ၀
အညတရညတ ေရန ဗ်သေနန သမႏ္ၷာဂတႆ အညတရညတေရန
ဒုကၡဓေမၼန ဖု႒ႆေသာ ေကာေသာစနာ ေသာစိတတၱံ
အေႏၲာေသာေကာ အေႏၲာ ပရိေသာေကာ အယံ
၀ုစီတိ ဘိကၡေ၀ ေသာေကာ။
ဘိကၡေ၀၊ ရဟန္းတို႔။ ကတေမာစ၊ အဘယ္တရားသည္ကား။ ေသာေကာ ေသာကမည္သနည္း။ ဘိကၡေ၀၊ ရဟန္းတို႔။ အညတရညတေရန၊ အမွတ္မဲ့တစ္ပါးပါး ေသာ။ ဗ်သေနန ေဆြမ်ိဳးပ်က္စီးျခင္းစသည့္၊ သမႏ္ၷဂတႆ၊ အဘိတူတႆ၊ ႏွိပ္စက္ အပ္ေသာ၊ အညတရ ညတေရန၊ အမွတ္မဲ့တစ္ပါးပါးေသာ၊ ဒုကၡဓေမၼန၊ ဆင္းရဲျခင္း၏ အေၾကာင္းသည္။ ဆင္းရဲျခင္းသေဘာျဖင့္။ ဖု႒ႆ၊ ေတြ႕အပ္ေသာ။ သတၱႆ သတၱ၀ါ၏။ ေယာေခါ ေသာေကာ၊ အၾကင္စိုးရိမ္ျခင္းသည္။ ယာေသာစနာ အၾကင္စိုး ရိမ္ျခင္းသည္။ ယံေသာစိတတၱံ အၾကင္စိုးရိမ္သည္၏ အျဖစ္သည္။ ေယာအေႏၲာ ေသာေကာ၊ အၾကင္အတြင္း၌ စိုးရိမ္ျခင္းသည္။ ေယာအေႏၲာပရိေသာေကာ၊ အၾကင္ အတြင္း၌ ျပင္းထန္စြာ စိုးရိမ္ျခင္းသည္။ အတၳိရွိ၏။ ဘိကၡေ၀၊ ရဟန္းတို႔။ အယံ ဤတရားကို။ ေသာေကာ၊ ေသာကဟူ၍။ ၀ုစၥတိ၊ ဆိုအပ္၏။
၅။ ကတေမာ စ ဘိကၡေ၀ ပရိေဒေ၀ါ။ ေယာေခါ ဘိကၡေ၀
အညတရညတ ေရန၊ ဗ်သေနန သမႏ္ၷာဂတႆ အညတရညတေရန
ဒုကၡ ဓေမၼန ဖု႒ႆ အာေဒေ၀ါ ပရိေဒေ၀ါ အာေဒ၀နာ
ပရိေဒ၀နာ အာေဒ၀ိတတၱံ ပရိေဒ၀ိတတၱံ။
အယံ၀ုစၥတိ ဘိကၡေ၀ပရိေဒေ၀ါ။
ဘိကၡေ၀၊ ရဟန္းတို႔။ ကတေမာစ၊ အဘယ္တရားသည္ကား။ ပရိေဒေ၀ါ၊ ပရိေ၀ဒမည္သနည္း။ ဘိကၡေ၀၊ ရဟန္းတို႔၊ အညတရညတေရန ၊ အမွတ္မဲ့တစ္ပါးပါး ေသာ။ ဗ်သေနန၊ ေဆြမ်ိဳးပ်က္စီးျခင္းစသည္ျဖင့္။ သမႏ္ၷာဂတႆအဘိဘူတႆ။ ႏွိပ္စက္အပ္ေသာ။ အညတရညတေရန၊ အမွတ္မဲ့တစ္ပါးပါးေသာ။ ဒုကၡဓေမၼန၊ ဆင္းရဲ ျခင္း၏အေၾကာင္းသည္ ။ ဖု႒ႆ၊ ေတြ႕အပ္ေသာ။ သတၱႆ၊ သတၱ၀ါ၏၊ ေယာေခါ အာေဒေ၀ါ၊ အၾကင္သားသမီးစသည္ကုိ ရည္ၫႊန္း၍ ငိုျမည္တမ္းျခင္းသည္။ ေယာပရိေဒေ၀ါ၊ အၾကင္ဂုဏ္ေက်းဇူးကိုဆို၍ ျမည္တမ္းျခင္းသည္။ ယာအာေဒ၀နာ၊ အၾကင္ဂုဏ္ေက်းဇူးကို ရည္ၫႊန္း၍ ငိုျမည္တမ္းေသာအျခင္းအရာသည္။ ယာပရိေဒ၀နာ၊ အၾကင္ဂုဏ္ေက်းဇူးကို ဆို၍ ငိုျမည္တမ္းေသာအျခင္းအရာသည္။ ယံအာေဒ၀ိတတၱံ၊ အၾကင္ ရည္ၫႊန္း၍ ငိုျမည္တမ္းသည္၏အျဖစ္သည္။ ယံပရိေဒ၀ိ တတၱံ၊ အၾကင္ဂုဏ္ေက်းဇူးကိုဆို၍ ငိုျမည္တမ္းသည္၏အျဖစ္သည္။ အတၳိ၊ ရွိ၏။ ဘိကၡေ၀၊ ရဟန္းတုိ႔၊ အယံ၊ ဤတရားကို။ ပရိေဒေ၀ါ၊ ပရိေဒ၀ဟူ၍။ ၀ုစၥတိ၊ ဆိုအပ္၏။
၆။ ကတမဥၥ ဘိကၡေ၀ ဒုကၡံ၊ ယံေခါဘိကၡေ၀၊
ကာယိကံ ဒုကၡံ ကာယိကံ အသာတံ ကာယသမၹႆဇံ
ဒုကၡံ အသာတံ ေ၀ဒယိတံ ဣဒံ ၀ုစၥတိ ဘိကၡေ၀ ဒုကၡ့ံ။
ဘိကၡေ၀၊ ရဟန္းတို႔။ ဒုကၡံ၊ ကိုယ္၏ဆင္းရဲျခင္းသည္။ ကတမဥၥ၊ အဘယ္ နည္းဟူမူကား။ ဘိကၡေ၀၊ ရဟန္းတို႔။ ကာယိကံ၊ ကာယပသာဒ၌မွီေသာ၊ ယံအသာတံ၊ အၾကင္ မသာယာျခင္းသည္။ ကာယသမၹႆဇံ၊ ကာယပသာဒ၌မွီေသာဖႆေၾကာင့္ ျဖစ္ေသာ။ ဒုကၡံ၊ ဆင္းရဲေသာ။ အသာတံ၊ မသာယာအပ္ေသာ။ ယံေ၀ဒယိတံ။ အၾကင္ေ၀ဒနာသည္။ အတၳိ၊ ရွိ၏။ ဘိကၡေ၀၊ ရဟန္းတို႔။ ဣဒံ၊ ဤတရားကို။ ဒုကၡံ၊ ကိုယ္၏ဆင္းရဲျခင္းဟူ၍။ ၀ုစၥတိ၊ ဆိုအပ္၏။
၇။ ကတမဥၥ ဘိကၡေ၀ ေဒါမနႆံ၊ ယံေခါ ဘိကၡေ၀
ေစတသိကံ ဒုကၡံ ေစတသိကံ အသာတံ မေနာသမၹႆဇံ
ဒုကၡံ အသာတံေ၀ဒယိတံ၊ ဣဒံ ၀ုစၥတိ၊ ဘိကၡေ၀ ေဒါမနႆံ။
ဘိကၡေ၀၊ ရဟန္းတို႔။ ေဒါမနႆံ။ ႏွလံုးမသာယာျခင္းသည္။ ကတမဥၥ အဘယ္နည္းဟူမူကား။ ဘိကၡေ၀၊ ရဟန္းတို႔။ ေစတသိကံ၊ စိတ္၌မွီေသာ။ ယံေခါဒုကၡံ၊ အၾကင္ ဆင္းရဲျခင္းသည္။ ေစတသိကံ၊ စိတ္၌မွီေသာ။ ယံအသာတံ၊ အၾကင္မသာယာ ျခင္းသည္။ မေနာသမၹႆဇံ၊ စိတ္၌ရွိေသာ ဖႆေၾကာင့္ျဖစ္ေသာ။ ဒုကၡံ၊ ဆင္းရဲေသာ။ အသာတံ၊ မသာယာအပ္ေသာ။ ယံေ၀ဒယိတံ၊ အၾကင္ေ၀ဒနာသည္။ အတၳိ ရွိ၏။ ဘိကၡေ၀၊ ရဟန္းတို႔။ ဣဒံ၊ ဤတရားကို။ ေဒါမနႆံ။ ေဒါမနႆဟူ၍။ ၀ုစၥတိ၊ ဆိုအပ္၏။
၈။ ကတေမာ စ ဘိကၡေ၀ ဥပါယာေသာ၊ ေယာေခါ ဘိကၡေ၀
အညတရညတေရန ဗ်သေနန သမႏ္ၷဂတႆ အညတရညတေရန
ဒုကၡဓေမၼန ဖု႒ႆ အာယာေသာ ဥပါယာေသာ
အာယာသိတတၱံ ဥပါယာသိတတၱံ။ အယံ၀ုစၥတိ ဘိကၡေ၀ ဥပါယာေသာ။
ဘိကၡေ၀၊ ရဟန္းတို႔။ ဥပါယာေသာ။ စိတ္၏ပင္ပန္းျခင္းသည္။ ကတေမာစ၊ အဘယ္နည္းဟူမူကား။ ဘိကၡေ၀၊ ရဟန္းတုိ႔။ အညတရညတေရန၊ အမွတ္မဲ့ တစ္ပါး ပါးေသာ။ ဗ်သေနန၊ ေဆြမ်ိဳး၏ပ်က္စီးျခင္း စသည္ျဖင့္။ သမႏ္ၷဂတႆ အဘိဘူတႆ၊ ႏွိပ္စက္အပ္ေသာ။ အညတရညတေရန၊ အမွတ္မဲ့တစ္ပါးပါးေသာ။ ဒုကၡဓေမၼန၊ ဆင္းရဲ ျခင္းသေဘာျဖင့္။ ဖု႒ႆ၊ ေတြ႕အပ္ေသာ။ သတၱာႆ၊ သတၱ၀ါ၏။ ေယာေခါ အာယာ ေသာ ၊ အၾကင္စိတ္၏ ပင္ပန္းျခင္းသည္။ ေယာဥပါယာေသာ၊ အၾကင္စိတ္၏ လြန္စြာ ပင္ပန္းျခင္းသည္။ ယံအာယာ သိတတၱံ၊ အၾကင္စိတ္၏ ပင္ပန္းသည္၏အျဖစ္သည္။ အတၳိ၊ ရွိ၏။ ဘိကၡေ၀၊ ရဟန္းတို႔။ အယံ၊ ဤတရားကို။ ဥပါယာေသာ၊ ဥပါယာသ ဟူ၍၊ ၀ုစၥတိ ဆိုအပ္၏။
၉။ ကတေမာ စ ဘိကၡေ၀ အပၸိေယဟိ ဥမၸေယာေဂါ ဒုေကၡာ၊
ဣဓယႆ ေတေဟာႏၲိ အနိ႒ာ အကႏၲာ အမနာပါ
႐ူပါ သဒၵါ ဂႏၶာ ရသာ ေဖာ႒ဗၺာ ဓမၼာ၊
ေယ၀ါ ပနႆေတေဟာႏၲိ အနတၳကာမာ အဟိတကာမာ
အဖာသုကကာမာ အေယာဂေကၡမ ကာမာ
ယာေတတိ သိဒၶႎ သဂၤတိ သမာဂေမာ သေမာဓါနံ
ေယာမိႆီတာေ၀ါ။ အယံ ၀ုစၥတိ ဘိကၡေ၀ အပၸိေယဟိ သပၸေယာေဂါ ဒုေကၡာ။
ဘိကၡေ၀၊ ရဟန္းတို႔။ အပၸိေယဟိ။ မခ်စ္အပ္ကုန္ေသာ အာ႐ံု။ သခၤါရ၊ သတၱ၀ါတုိ႔ႏွင့္။ သမၸေယာေဂါ၊ ေပါင္းေဖၚရျခင္းေၾကာင့္ျဖစ္ေသာ။ ဒုေကၡာ၊ ဆင္းရဲျခင္း သည္။ ကတေမာစ၊ အဘယ္နည္းဟူမူကား။ ဣဓ ဤေလာက၌၊ ေယ႐ူပါ။ အၾကင္ ျမင္အပ္ေသာ ႐ူပါ႐ံုတို႔သည္။ ေယသဒၵါ အၾကင္ၾကားနာအပ္ေသာ သဒၵါအာ႐ံုတို႔သည္။ ေယဂႏၶာ၊ အၾကင္နမ္းအပ္ေသာ ဂႏၶအာ႐ံုတို႔သည္။ ေယရသာ၊ အၾကင္လ်က္အပ္ေသာ ရသာအာ႐ံုတို႔သည္။ ေယေဖာ႒ဗၺာ၊ အၾကင္ေတြ႕အပ္ေသာ ေဖာ႒ဗၺာအာ႐ံုတို႔သည္။ ေယဓမၼာ၊ အၾကင္သိအပ္ေသာ ဓမၼာအာ႐ံုတို႔သည္။ သႏၲိ၊ ရွိကုန္၏။ ေတ၊ ထိုအာ႐ံု ေျခာက္ပါးတို႔သည္။ အႆ ၊ ထိုပုဂိ္ၢဳလ္၏။ အန႒ာ၊ အလိုမရွိအပ္ေသာအာ႐ံုတို႔သည္။ အကႏၲာ၊ မႏွစ္သက္အပ္ေသာအာ႐ံုတို႔သည္။ အမနာပါ၊ ႏွလံုးကိုမပြားေစတတ္ေသာ အာ႐ံုတို႔သည္။ ေဟာႏၲိ၊ ျဖစ္ကုန္၏။
ေယ၀ါပန၊ အၾကင္သတၱ၀ါမူသည္လည္း။ သႏၲိရွိကုန္၏။ ေတ၊ ထိုသတၱ၀ါ သည္။ အႆ၊ ထိုသူ၏။ အနတၱကာမာ၊ အက်ိဳးမဲ့ကို အလိုရွိကုန္သည္။ အဟိတကာမာ၊ အစီးအပြားမဲ့ကုိ အလိုရွိကုန္၏။ အဖာသုကကာမာ၊ မခ်မ္းသာျခင္းကို အလိုရွိကုန္သည္ အေယာဂေကၡမကာမာ၊ ေဘးမကင္းျခင္းကုိ အလိုရွိကုန္သည္။ ေဟာႏၲိ။ ျဖစ္ကုန္၏။
ေတဟိ၊ ထိုမခ်စ္အပ္ကုန္ေသာ၊ အာ႐ံုသတၱ၀ါတို႔ႏွင့္။ သိဒၶႎ၊ တကြ၊ ယာသဂၤတိ၊ အၾကင္တစ္ေပါင္းတည္းျဖစ္ျခင္းသည္။ ေယာသမာဂေမာ၊ အၾကင္အတူစည္းေ၀းျခင္း သည္။ ယံသေမာဓါနံ၊ အၾကင္ေပါင္းေဖၚျခင္းသည္။ ေယာမိႆိတာေ၀ါ၊ အၾကင္ ေရာေႏွာျခင္းသည္။ အတၳိ၊ ရွိ၏။ ဘိကၡေ၀၊ ရဟန္းတို႔၏၊ အယံ၊ ဤတရားကို။ အပၸိေယဟိ၊ မခ်စ္အပ္ေသာ။ အာ႐ံု သခၤါရ၊ သတၱ၀ါတို႔ႏွင့္။ သမၸေယာေဂါ၊ ေပါင္း ေဖၚရျခင္းေၾကာင့္ျဖစ္ေသာ။ ဒုေကၡာ၊ ဆင္းရဲဟူ၍။ ၀ုစၥတိ၊ ဆိုအပ္၏။
၁၀။ ကတေမာစ ဘိကၡေ၀၊ ပိေယဟိ ၀ိပၸေယာေဂါ ဒုေကၡာ။
ဣဓယႆ ေတ ေဟာႏၲိ ဣ႒ာ ကႏၲာမနာပါ
႐ူပါ သဒၵါ ဂႏၶာ ရသာ ေဖာ႒ဗၺာ ဓမၼာ၊
ေယ၀ါပနႆ ေတ။ ေဟာႏၲိ အတၱကာမာ ဟိတကာမာ ဖာသုကကာမာ
ေယာဂေကၡမကာမာ မာတာ၀ါ ပိတာ၀ါ ဘာတာ၀ါ ဘဂိနီ ၀ါ မိတၱာ ၀ါ
အမစၥာ ၀ါ ဥတိသာေလာဟိတာ ၀ါ၊ ယာေတဟိ သိဒၶႎ အသဂၤတိ
အသမာဂေမာ အသေမာဓါနံ အမိႆီတာေ၀ါ။ အယံ၀ုစၥတိ ဘိကၡေ၀
ပိေယဟိ ၀ိပၸေယာ ေဂါ၊ ဒုေကၡာ။
ဘိကၡေ၀၊ ရဟန္းတို႔။ ပီေယဟိ၊ ခ်စ္အပ္ကုန္ေသာအာ႐ံု။ သခၤါရ၊ သတၱ၀ါတို႔ႏွင့္။ ၀ိပၸေယာေဂါ၊ ေကြကြင္း ကြင္းကြာျခင္းေၾကာင့္ျဖစ္ေသာ။ ဒုေကၡာ၊ ဒုကၡသည္။ ကတေမာစ၊ အဘယ္နည္းဟူမူကား။ ဣဓ၊ ဤေလာက၌။ ေယ႐ူပါ၊ အၾကင္႐ူပါ႐ံု တို႔သည္။ ေယသဒၵါ၊ အၾကင္သဒၵါ႐ံုတို႔သည္။ ေယဂႏၶာ၊ အၾကင္ဂႏၶာ႐ံုတို႔သည္။ ေယရသာ၊ အၾကင္ရသာ႐ံုတို႔သည္။ ေယေဖာ႒ဗၺာ၊ အၾကင္ေဖာ႒ဗၺာ႐ံုတို႔သည္။ ေယဓမ္ၥာ၊ အၾကင္ဓမၼာ႐ံုတို႔သည္။ သႏၲိ၊ ရွိကုန္၏။ ေတ၊ ထိုအာ႐ံုေျခာက္ပါးတို႔သည္။ အႆ၊ ထိုသူ၏။ ဣ႒ာ၀ါ၊ အလိုရွိအပ္ေသာအာ႐ံုတို႔သည္။ ကႏၲာ၊ ႏွစ္သက္အပ္ေသာ အာ႐ံုတို႔သည္။ ေဟာႏၲိ၊ ျဖစ္ကုန္၏။
မာတာ၀ါ၊ အမိမူလည္းျဖစ္ေသာ ပိတာ၀ါ၊ အဘမူလည္းျဖစ္ေသာ။ ဘာတာ၀ါ၊ ညီအစ္ကို၊ ေမာင္မူလည္းျဖစ္ေသာ။ ဘဂိနီ၀ါ၊ ညီမ၊ ႏွမမူလည္းျဖစ္ေသာ။ မိတၱာ၀ါ၊ အေဆြခင္ပြန္းမူလည္းျဖစ္ကုန္ေသာ။ အမစၥာ၀ါ၊ တကြျဖစ္ဖက္မူလည္း ျဖစ္ေသာ။ ဉာတိသာ ေလာဟိတာ၀ါ၊ မိေထြး မိၾကီးစေသာအမိမ်ိဳး၊ ဘေထြး၊ ဘၾကီး စေသာ အဘမ်ိဳးမူလည္း ျဖစ္ကုန္ေသာ။ ေယ၀ါပနသတၱာ၊ အၾကင္သတၱ၀ါတို႔သည္မူ လည္း။ သႏၲိ၊ ရွိကုန္၏။ ေတ၊ ထိုမိဘစေသာ သတၱ၀ါတို႔သည္။ အႆ၊ ထိုသူ၏။ အတၱကာမာ၊ အက်ိဳးကိုအလိုရွိကုန္သည္။ ဟိတာကာမာ၊ အစီးအပြားကို အလိုရွိကုန္သည္။ ဖာသုကကာမာ၊ ခ်မ္းသာကို အလိုရွိကုန္သည္။ ေယာဂ ေကၡမကာမာ၊ ေဘးကင္း ျခင္းကို အလိုရွိကုန္သည္။ ေဟာႏၲိ၊ ျဖစ္ကုန္၏။
ေတသံ၊ ထိုခ်စ္အပ္ကုန္ေသာအာ႐ံု၊ သခၤါရ၊ သတၱ၀ါတုိ႔ႏွင့္။ ယာအသဂၤတိ၊ အၾကင္တစ္ေပါင္းတည္းမျဖစ္ျခင္းသည္။ ေယာအသမာဂေမာ၊ အၾကင္အတူမစည္းေ၀း ရျခင္းသည္။ ယံအသာေမာဓါနံ၊ အၾကင္မေပါင္းေဖၚရျခင္းသည္။ ေယာအမိသီဘာေ၀ါ၊ အၾကင္မေရာေႏွာသည္၏ အျဖစ္သည္။ အတၳိ၊ ရွိ၏။ ဘိကၡေ၀၊ ရဟန္းတို႔။ အယံ၊ ဤတရားကို။ ပိေယဟိ၊ ခ်စ္အပ္ကုန္ေသာအာ႐ံု၊ သခၤါရ၊ သတၱ၀ါတို႔ႏွင့္။ ၀ိပၸေယာေဂါ၊ ေကြကြင္း ကြင္းကြာျခင္း
ေၾကာင့္ျဖစ္ေသာ၊ ဒုေကၡာ၊ ဒုကၡဟူ၍။ ၀ုစၥတိ၊ ဆိုအပ္၏။
၁၁။ ကတမဥၥ ဘိကၡေ၀ ယပၸိစၧံ နလဘတိ တပၸိ ဒုကၡံ။ ဇာတိဓမၼာနံ
ဘိကၡေ၀ သတၱာနံ ဧ၀ံ ဣစၧာ ဥပၸဇၨတိ အေဟာ၀တ မယံန ဇာတိဓမၼာ
အႆာမ၊ နစ၀တေနာ ဇာတိအာဂေစၧယ်ာ တိ။ နေခါပေနတံ ဣစၧာယ
ပတၱဗၺံ ဣဒမၸိယမၸိစၧံ နလဘတိ တမၸိ ဒုကၡံ။
ဇရာဓမၼာနံ၊ ဘိကၡေ၀ သတၱာနံ ဧ၀ံ ဣစၧာ ဥပၸဇၨတိ
အေဟာ၀တမယံ န ဇရာဓမၼာ အႆာမ၊ နစ၀တေနာ
ဇရာစအာ ဂေစၧယ်ာ တိ။ နေခါပေနတံ ဣစၧာ
ယပတၱဗၺံ၊ ဣဒမၸိ ယမၸိစၧံ နလဘတိ တမၸိဒုကၡံ။
မရဏဓမၼာနံ ဘိကၡေ၀ သတၱာနံ ဧ၀ံဣစၧာ ဥပၸဇၨတိ အေဟာ၀တမယံ
နမရဏဓမၼာ အႆာမ၊ နစ၀တေနာမရဏံ အာဂေစၧယ်ာတိ။ နေခါပေနတံ
ဣစၧာယ ပတၱဗၺံ၊ ဣဒပၸိ ယမၸိစၧံ နလဘတိ တမၸိ ဒုကၡံ။
ေသာကပရိေဒ၀ ဒုကၡေဒါမနႆုပါယာသဓမၼာနံ ဘိကၡေ၀ သတၱာနံ
ဧ၀ံဣစၧာ ဥပၸဇၨတိ အေဟာ၀တမယံ နေသာကပရိေဒ၀၊ ဒုကၡ၊ ေဒါမနႆုပါ
ယာသ၊ ဓမၼာအႆာမ၊ နစ၀တေနာ၊ ေသာက၊ ပရိေဒ၀ါ ဒုကၡေဒါမနႆုပါယာ
သဓေမၼာ အာဂေစၧယ်ႏၲိ။ နေခါ ပေနတံ ဣစၧာယ ပတၱဗၺံ၊ ဣဒမၸိယမၸိစၧံ
နလဘတိ တမၸိ ဒုကၡံ။
ဘိကၡေ၀၊ ရဟန္းတို႔။ ဇာတိဓမၼာနံ၊ ပဋိသေႏၶေနရျခင္းသေဘာရွိကုန္ေသာ။ သတၱာနံ၊ သတၱ၀ါတုိ႔အား။ မယံ၊ ငါတုိ႔သည္။ ဇာတိဓမၼာ၊ ပဋိသေႏၶေနရျခင္းသေဘာ ရွိကုန္သည္။ နအႆာမ၊ မျဖစ္ပါကုန္ျငားအံ့။ အေဟာ၀တ၊ ၾသေကာင္းေလစြ။ ဣတိ ဧ၀ံဣစၧာ၊ ဤသို႔ေသာအလိုရွိသည္။ ဥပၸဇၨတိ၊ ျဖစ္၏။ ဣစၧာယ၊ လိုခ်င္ေတာင့္တျခင္း ျဖင့္။ ဧတံ၊ ထိုပဋိသေႏၶေနျခင္းသေဘာ၏ မရွိျခင္းစေသာ မရအပ္ေသာ၀တၳဳကို။နေခါပနပတၱဗၺံ၊ မရအပ္သည္သာတည္း၊ ဣဒမၸိ၊ ဤမရအပ္သည္ကိုေတာင့္တျခင္း သည္လည္း။ ယမၸိစၧံ နလဘတိ တမၸိဒုကၡံ၊ မရအပ္သည္ကုိေတာင့္တျခင္း ဒုကၡမည္၏။
ဘိကၡေ၀၊ ရဟန္းတို႔ ဇရာဓမၼာနံ၊ အိုျခင္းသေဘာရွိကုန္ေသာ။ သတၱာနံ၊ သတၱ၀ါတု႔ိအား။ မယံ၊ ငါတို႔သည္။ ဇရာဓမၼာ၊ အိုျခင္းသေဘာရွိကုန္သည္။ နအႆမ၊ မျဖစ္ပါကုန္ျငားအံ့။ အေဟာ၀တ၊ ၾသေကာင္းေလစြ။ ေနာ၊ ငါတို႔သို႔။ ဇရာ၊ အုိျခင္းသည္။ နစ၀တအာဂေစၧယ်၊ စင္စစ္မလာသည္မူလည္းျဖစ္ျငားအံ့။ အေဟာ၀တ ၾသေကာင္းေလစြ။ ဣတိ ဧ၀ံ ဣစၧာ၊ ဤသို႔ေသာအလိုရွိသည္။ ဥပၸဇၨတိ၊ ျဖစ္၏။ ဣစၧာသယ၊ လိုခ်င္ေတာင့္တျခင္းျဖင့္။ ဧတံ၊ ထိုအိုျခင္းသေဘာ၏ မရွိျခင္းစေသာ မရအပ္ေသာ၀တၳဳကို။ နေခါပနပတၱဗၺံ၊ မရအပ္ကုန္သည္သာတည္း။ ဣဒမၸိ၊ ဤတရား သည္လည္း။ ယမၸိစၧံ နလဘတိ တမၸိဒုကၡံ၊ မရအပ္သည္ကုိ ေတာင့္တျခင္းဒုကၡမည္၏။
ဘိကၡေ၀၊ ရဟန္းတို႔။ ဗ်ာဓိဓမၼာနံ၊ ဖ်ားနာျခင္းသေဘာရွိကုန္ေသာ။ သတၱိနံ၊ သတၱ၀ါတို႔အား၊ မယံ၊ ငါတုိ႔သည္။ ဗ်ာဓိဓမၼာ၊ ဖ်ားနာျခင္းသေဘာရွိကုန္သည္။ နအႆာမ၊ မျဖစ္ပါကုန္ျငားအံ့။ အေဟာ၀တ၊ ၾသေကာင္းေလစြ။ ေနာ၊ ငါတို႔သို႔။ ဗ်ာဓိ၊ ဖ်ားနာျခင္းသည္။ နစ၀တအာဂေစၧယ် စင္စစ္ မလာသည္မူလည္းျဖစ္ျငားအံ့။ အေဟာ၀တ၊ ၾသေကာင္းေလစြ။ ဣတိ ဧ၀ံဣစၧာ၊ ဤသို႔ေသာအလိုရွိသည္။ ဥပၸဇၨတိ၊ ျဖစ္၏။ ဣစၧာယ၊ လိုခ်င္ေတာင့္တျခင္းျဖင့္။ ဧတံ၊ ထိုဖ်ားနာျခင္းသေဘာ၏ မရွိျခင္း စေသာ မရအပ္ေသာ၀တၳဳကို။ နေခါပနပတၱဗၺံ၊ မရအပ္သည္သာတည္း။ ဣဒပၸိ၊ ဤတရားျဖစ္သည္လည္း။ ယပၸိစၧံနလဘတိ တမၸိဒုကၡံ၊ မရအပ္သည္ကိုေတာင့္တျခင္း ဒုကၡမည္၏။
ဘိကၡေ၀၊ ရဟန္းတို႔။ မရဏဓမၼာနံ၊ ေသျခင္းသေဘာရွိကုန္ေသာ။ သတၱာနံ၊ သတၱ၀ါတုိ႔အား။ မယံ၊ ငါတို႔သည္ မရဏဓမၼာ၊ ေသျခင္းသေဘာရွိကုန္၏။ နအႆာမ၊ မျဖစ္ပါကုန္ျငားအံ့။ အေဟာ၀တ၊ ၾသေကာင္းေလစြ။ ေနာ၊ ငါတို႔သို႔။ မရဏံ၊ ေသျခင္းသည္။ နစ၀တအာဂေစၧယ်၊ စင္စစ္မလာသည္မူလည္း ျဖစ္ျငားအံ့။ အေဟာ၀တ၊ ၾသေကာင္းေလစြ။ ဣတိ ဧ၀ံဣစၧာ၊ ဤသို႔ေသာအလိုရွိသည္။ ဥပၸဇၨတိ၊ ျဖစ္၏။ ဣစၧာယ၊ လိုခ်င္ေတာင့္တျခင္းျဖင့္။ ဧတံ၊ ထိုေသျခင္းသေဘာ၏ မရိွျခင္း စေသာ မရအပ္ေသာ၀တၳဳကို။ နေခါပန ပတၱဗၺံ၊ မရအပ္သည္သာတည္း။ ဣဒပၸိ၊ ဤတရားသည္လည္း။ ယမၸိစၧံ နလဘတိတမၸိ၊ ဒုကၡံ၊ မရအပ္သည္ကို ေတာင့္တျခင္း ဒုကၡမည္၏။
ဘိကၡေ၀၊ ရဟန္းတို႔။ ေသာကပရိေဒ၀ဒုကၡ ေဒါမႏုႆုပါယာသဓမၼာနံ၊ စိုးရိမ္ျခင္း၊ ငိုေႂကြးျခင္း၊ ငိုေႂကြးျမည္တမ္းျခင္း၊ ကိုယ္၏ဆင္းရဲျခင္း၊ ႏွလံုးမသာယာ ျခင္း၊ စိတ္၏လြန္စြာပင္ပန္းျခင္း သေဘာရိွကုန္ေသာ။ သတၱာနံ၊ သတၱ၀ါတို႔အား၊ မယံ၊ ငါတို႔သည္၊ ေသာကပရိေဒ၀ဒုကၡ ေဒါမနႆုပယာသဓမၼာ၊ စိုးရိမ္ျခင္း၊ ငိုေႂကြး ျမည္တမ္းျခင္း၊ ကိုယ္၏ဆင္းရဲျခင္း ႏွလံုးမသာယာျခင္း၊ စိတ္၏လြန္စြာပင္ပန္းျခင္း သေဘာရွိကုန္သည္။ နအာႆမ၊ မျဖစ္ပါကုန္ျငားအံ့။ အေဟာ၀တ၊ ၾသေကာင္းေလစြ။ ေနာ၊ ငါတို႔သို႔။ ေသာကပရိေဒ၀ ဒုကၡေဒါမနႆုပါယာသဓမၼာ၊ စိုးရိမ္ျခင္း၊ ငိုေႂကြး ျမည္တမ္းျခင္း၊ ကိုယ္၏ဆင္းရဲျခင္း ႏွလံုးမသာယာျခင္း၊ စိတ္၏လြန္စြာပင္ပန္းျခင္း သေဘာတို႔သည္။ နစ၀တအာဂေစၧယ်ံ၊ စင္စစ္မလာသည္မူလည္းျဖစ္ကုန္ျငားအံ့။ အေဟာ၀တ ၾသေကာင္းေလစြ။ ဣစၧာယ၊ လိုခ်င္ေတာင့္တျခင္းျဖင့္။ ဧတံ၊ ထိုေသာက စသည္၏ မရွိျခင္းစေသာမရအပ္ေသာ၀တၳဳကို။ နေခါပန ပတၱဗၺံ မရအပ္သည္ သာတည္း။ ဣဒမၸိ၊ ဤတရားသည္လည္း။ ယမၸိစၧံနလဘတိတမၸိ ဒုကၡံ၊ မရအပ္သည္ ကိုေတာင့္တျခင္းဒုကၡမည္၏။
(၁၂) ကတေမ စ ဘိကၡေ၀ သံခိေတၱန ပဥၥပါဒါနကၡႏၲာ ဒုကၡာ။ ေသယ်ထိဒံ
႐ူပုပါဒါနကၡေႏၶာ၊ ေ၀ဒႏုပါဒါနကၡေႏၶာ၊ သညဳပါဒါနကၡေႏၲာ၊ သခၤါ႐ူပါဒါနကၡေႏၶာ၊
၀ိညာဏု ပါဒါနကၡေႏၶာ။ ဣေမ ၀ုစၥႏၲိဘိကၡေ၀သံခိေတၱန
ပဥၥ ပါဒါနကႏၶၶာဒုကၡာ။ ဣဒံ ၀ုစၥတိ ဘိကၡေ၀ ဒုကၡံ အရိယသစၥံ။
ဘိကၡေ၀၊ ရဟန္းတို႔။ သံခိေတၱန၊ အက်ဥ္းအားျဖင့္။ ပဥၥငါးပါးကုန္ေသာ။ ဥပါဒါနကႏၶၶာ ဥပါဒါန္၏အာရံုျဖစ္ေသာ ခႏၶာဟုဆိုအပ္ေသာ။ ဒုကၡာ၊ ဒုကၡတို႔သည္။ကတေမစအဘယ္သည္
တို႔နည္း။ ဣဒံ၊ဣေမပဥၥဳပါဒါနကႏၶၶာ၊ဤငါးပါးကုန္ေသာဥပါဒါန္၏အာ႐ံုျဖစ္ကုန္ေသာ
ခႏၶာတို႔သည္။ ေသယ်ထာ ကတေမ၊ အဘယ္သည္ တို႔နည္း။
႐ူပုပါဒါနကၡေႏၶာ၊ ႐ုပ္ဟူေသာ ဥပါဒါန္၏အာ႐ံုျဖစ္ေသာ ခႏၶာသည္ လည္းေကာင္း။ ေ၀ဒႏုပါဒါနကၡေႏၶာ၊ ေ၀ဒနာဟူေသာ ဥပါဒါန္အာ႐ံုျဖစ္ေသာ ခႏၶာသည္လည္းေကာင္း။ သညဳပါဒါနကၡေႏၶာ။ သညာဟူေသာ ဥပါဒါန္၏အာ႐ံုျဖစ္ေသာ ခႏၶာသည္လည္းေကာင္း။ သခၤါရပါဒါနကၡေႏၶာ၊ သခၤါရဟူေသာ ဥပါဒါန္၏အာ႐ံုျဖစ္ေသာ ခႏၶာသည္လည္းေကာင္း။ ၀ိညာဏပါဒါနကၡေႏၶာ၊ ၀ိဉာဏ္ဟူေသာ ဥပါဒါန္၏အာ႐ံုျဖစ္ေသာ ခႏၶာသည္လည္းေကာင္း။ ဣတိ ဣေမ၊ ဤသည္တုိ႔တည္း။ ဘိကၡေ၀၊ ရဟန္းတို႔။ ဣေမ၊ ဤငါးပါးကုန္ေသာ ဥပါဒါန္၏အာ႐ံုျဖစ္ေသာ ခႏၶာတို႔ကို။ သံခိေတၱန၊ အက်ဥ္းအားျဖင့္။ ပဥၥ၊ ငါးပါးကုန္ေသာ။ ဥပါဒါ နကႏၶၶာ၊ ဥပါဒါန္၏
အာ႐ံုျဖစ္ကုန္ေသာ။ ဒုကၡာ၊ ဒုကၡတို႔ဟူ၍။ ၀ုစၥႏၲိ၊ ဆိုအပ္ကုန္၏။
ဘိကၡေ၀၊ ရဟန္းတို႔။ ဣဒံ၊ ဤဆိုအပ္ျပီးေသာတရားအေပါင္းကို။ ဒုကၡံ၊ ဒုကၡျဖစ္ေသာ။ အရိယသစၥံ၊ အရိယသစၥာဟူ၍၊ ၀ုစၥတိ၊ ဆိုအပ္၏။
++++++++++++++++++++++++
သမုဒယသစၥနိေဒၵသ
(က) ကတမဥၥ ဘိကၡေ၀ ဒုကၡသမုဒယံ အရိယသစၥံ၊
ယာ ယံတဏွာေပါ ေနာဗ္ၻ၀ိကာ နႏၵိရာဂသဟဂတာ
တၾတာတၾတာဘိနႏၵိနိ။ ေသယ်ထိဒံ၊
ကာမတဏွာ ဘ၀တဏွာ ၀ိဘ၀ တဏွာ။
ဘိကၡေ၀၊ ရဟန္းတို႔။ ဒုကၡသမုဒယံ၊ ဒုကၡ၏အေၾကာင္းျဖစ္ေသာ။ အရိယသစၥံ၊ အရိယသစၥာသည္။ ကတမဥၥ၊ အဘယ္နည္းဟူမူကား။ ယာယံတဏွာ၊ အၾကင္တဏွာသည္။ ေပါေနာဗ္ၻ၀ိကာ၊ တဖန္ ဘ၀သစ္ကုိ ျဖစ္ေစတတ္ေသာအေလ့ ရွိ၏။ နႏၵိရာဂသဟဂတာ၊ ျပင္းစြာတပ္စြန္းေသာအားျဖင့္ျဖစ္၏။ တၾတ တၾတ ထိုထို အတၱေဘာအာ႐ံု၌။ အဘိနႏၵိနိ၊ လြန္စြာမရက္မစက္ႏွစ္သက္တတ္၏။ ဣဒံ တဏွာ၊ ဤတဏွာသည္၊ ေသယ်ထာ ကတမာ၊ အဘယ္နည္းဟူမူကား။ ကာမတဏွာ၊ ကာမဘံု ၌ တပ္တတ္ေသာ တဏွာသည္လည္းေကာင္း။ ဘ၀တဏွာ၊ ႐ူပဘ၀၊ အ႐ူပဘ၀၌ တပ္တတ္ေသာ တဏွာသည္လည္းေကာင္း။ ၀ိဘ၀တဏွာ၊ ဥေစၧဒဒိ႒ိႏွင့္တကြျဖစ္ ေသာတဏွာသည္လည္းေကာင္း။ ဣတိ၊ ဧသာ၊ ဤတရားတည္း။
(ခ) သာေခါပေနသာဘိကၡေ၀တဏွာ ကတၳဥပၸဇၨမာနာ ဥပၸဇၨတိ၊
ကတၳနိ၀ိသမာနာ နိ၀ိသတိ။ ယံေလာေက ပိယ႐ူပံ သာတ႐ူပံ
ဧေတၱသာ တဏွာ ဥပၸဇၨမာနာ ဥပၸဇၨတိ၊ နိ၀ိသမာနာ နိ၀ိသတိ။
ဘိကၡေ၀၊ ရဟန္းတို႔။ သာေခါပနသာတဏွာ၊ ထိုတဏွာသည္။ ကတ၊္ၳ အဘယ္အာ႐ံု၌၊ ဥပၸဇၨမာနာ၊ ေရွးဦးစြာျဖစ္သည္ျဖစ္၍။ ဥပၸဇၨတိ၊ ျဖစ္သနည္း။ ကတၳ၊ အဘယ္အာ႐ံု၌။ နိ၀ိသမာနာ၊ အဖန္တလဲလဲျဖစ္ေသာအားျဖင့္ တည္သည္ျဖစ္၍။ နိ၀ိသတိ၊ တည္သနည္း။ ေလာေက၊ ဥပါဒါနကႏၶၶာဟူေသာေလာက၌။ ယံပီယ႐ူပံ၊ အၾကင္ခ်စ္အပ္ေသာ သေဘာရွိေသာအာ႐ံုသည္။ ယံသာတ႐ူပံ၊ အၾကင္သာယာအပ္ ေသာသေဘာရွိေသာအာ႐ံုသည္။ အတၳိ၊ ရွိ၏။ ဧတၳ၊ ဤခ်စ္အပ္သာယာအပ္ေသာ သေဘာရွိေသာအာ႐ံု၌။ ဧသာတဏွာ၊ ဤတဏွာသည္။ ဥပၸဇၨမာနာ၊ ေရွးဦးစြာျဖစ္သည္ ျဖစ္၍ ဥပၸဇၨတိ၊ ျဖစ္၏။ ဧတၳ၊ ဤခ်စ္အပ္သာယာအပ္ေသာ သေဘာရွိေသာအာ႐ံု၌၊ နိ၀ိသမာနာ၊ အဖန္တလဲလဲျဖစ္ေသာအားျဖင့္ တည္သည္ျဖစ္၍၊ နိ၀ိသတိ၊ တည္၏။
(ဂ) ကိဥၥ ေလာေက ၀ိယ႐ူပံ သာတ႐ူပံ။
စကၡဳေလာေက ပိယ႐ူပံ၊ သာတ႐ူပံ၊
ဧေတၳသာတဏွာဥပၸဇၨမာနာဥပၸဇၨတိ၊ ဧတၳ နိ၀ိသမာနာ နိ၀ိသတိ။
ေလာေက၊ ဥပါဒါနကႏၶၶာဟူေသာေလာက၌။ ပိယ႐ူပံ၊ ခ်စ္အပ္ေသာသေဘာ ရွိေသာအာ႐ံုသည္။ သာတ႐ူပံ၊ သာယာအပ္ေသာသေဘာရွိေသာအာ႐ံုသည္။ ကိဥၥ၊ အဘယ္နည္း။ ေလာေက၊ ဥပါဒါနကႏၶၶာဟူေသာ ေလာက၌။ စကၡဳ စကၡဳပသာဒသည္။ ပီယ႐ူပံ၊ ခ်စ္အပ္ေသာသေဘာရွိေသာအာ႐ံုတည္း။ သာတ႐ူပံ၊ သာယာအပ္ေသာ သေဘာရွိေသာအာ႐ံုတည္း။ ဧတၳ၊ ဤခ်စ္အပ္၊ သာယာအပ္ေသာသေဘာရွိေသာ စကၡဳပသာဒ၌။ ဧသာ၊ ဤတဏွာသည္။ ဥပၸဇၨမာနာ၊ ေရွးဦးစြာျဖစ္သည္ျဖစ္၍ ဥပၸဇၨတိ၊ ျဖစ္၏။ ဧတၳ၊ ဤခ်စ္အပ္သာယာအပ္ေသာ သေဘာရွိေသာ စိတ္အာ႐ံု၌။ နိ၀ိသမာနာ၊ အဖန္တလဲလဲ ျဖစ္ေသာအားျဖင့္တည္သည္ျဖစ္၍။ နိ၀ိသတိ၊ တည္၏။
(ဃ) ေသာတံ ေလာေက။ ပ။ ဃာနံ ေလာေက။ ဇီ၀ွါေလာေက
ကာေယာေလာေက။ မေနာေလာေက ပီယ႐ူပံ သာတ႐ူပံ၊
ဧေတၳသာတဏွာ ဥပၸဇၨာမာနာ ဥပၸဇၨတိ၊ ဧတၳ နိ၀ိသမာနာ နိ၀ိသတိ။
ေလာေက၊ ဥပါဒါနကႏၶၶာဟူေသာ ေလာက၌။ ေသာတံ၊ ေသာတ ပသာဒသည္။ ပိယ႐ူပံ၊ ခ်စ္အပ္ေသာသေဘာရွိေသာအာ႐ံုသည္။ ပ။ ေလာေက၊ ေလာက၌။ ဃာနံ၊ ဃာနပသာဒသည္။ ပိယ႐ူပံ၊ ခ်စ္အပ္ေသာသေဘာရွိေသာအာ႐ံု တည္း။ ပ။ ေလာေက၊ ေလာက၌။ ဇီ၀ွါ၊ ဇီ၀ွါပသာဒသည္။ ပိယ႐ူပံ၊ ခ်စ္အပ္ေသာ သေဘာရွိေသာအာ႐ံုတည္း။ ပ။ ေလာေက၊ ေလာက၌။ ကာေယာ၊ ကာယပသာဒသည္။ ပိယ႐ူပံ၊ ခ်စ္အပ္ေသာသေဘာရွိေသာအာ႐ံုတည္း။ ပ။ ေလာေက၊ ေလာက၌။ မေနာ၊ စိတ္သည္။ ပိယ႐ူပံ၊ ခ်စ္အပ္ေသာသေဘာရွိေသာအာ႐ံုတည္း။ ဧတၳ၊ ဤခ်စ္အပ္သာယာ
အပ္ေသာသေဘာရွိေသာအာ႐ံု၌။ ဧသာတဏွာ၊ ဤတဏွာသည္။ ဥပၸဇၨမာနာ၊ ေရွးဦးစြာျဖစ္သည္ျဖစ္၍။ ဥပၸဇၨတိ၊ ျဖစ္၏။ဧတၳ၊ ဤခ်စ္အပ္ သာယာအပ္ေသာသေဘာရွိေသာအာ႐ံု၌။နိ၀ိသမာနာ၊ အဖန္တလဲလဲ
ျဖစ္ေသာအားျဖင့္တည္သည္ ျဖစ္၍။ နိ၀ိသတိ၊ တည္၏။
(င) ႐ူပါေလာေက၊ သဒၵါေလာေက၊ ဂႏၶာေလာေက၊ ရသာေလာေက၊
ေဖာ႒ဗၺာေလာေက၊ ဓမၼာေလာေက၊ ပိယ႐ူပံ၊ သာတ႐ူပံ၊ ဧေတၳသာတဏွာ၊
ဥပၸဇၨမာနာ၊ ဥပၸဇၨတိ၊ ဧတၳနိ၀ိသမာနာ၊ နိ၀ိသတိ။
ေလာေက၊ ေလာက၌။ ႐ူပါ၊ ႐ူပါ႐ံုတို႔သည္။ ပ။ သဒၵါ၊ သဒၵါ႐ံုတို႔သည္။ ပ။ ဂႏၶာ၊ ဂႏၶာ႐ံုတို႔သည္။ ပ။ ရသာ၊ ရသာ႐ံုတို႔သည္။ ပ။ ေဖာ႒ဗၺာ၊ ေဖာ႒ဗၺာ႐ံုတို႔ သည္။ ပ။ ဓမၼာ၊ ဓမၼာ႐ံုတို႔သည္။ ပိယ႐ူပံ၊ ခ်စ္အပ္ေသာသေဘာရွိေသာအာ႐ံုတည္း။ သာတ႐ူပံ၊ သာယာအပ္ေသာသေဘာရွိေသာအာ႐ံုတည္း။ ဧတၳ၊ ဤခ်စ္အပ္ သာယာအပ္ေသာသေဘာရွိေသာ။ ဓမၼာ႐ံု၌၊ ဧသာတဏွာ၊ ဤတဏွာသည္။ ဥပၸဇၨမာနာ၊ ေရွး ဦးစြာျဖစ္သည္ျဖစ္၍။ ဥပၸဇၨတိ၊ ျဖစ္၏။ ဧတၳ၊ ဤအာ႐ံု၌။ နိ၀ိသမာနာ၊ အဖန္တလဲ လဲျဖစ္ေသာအားျဖင့္ တည္သည္ျဖစ္၍။ နိ၀ိသတိ၊ တည္၏။
(စ) စကၡဳ၀ိညာဏံေလာေက။ ေသာတ၀ိညာဏံ ေလာေက။
ဃာန၀ိညာဏံ ေလာေက။ ဇီ၀ွါ၀ိညာဏံ ေလာေက။
ကာယ၀ိညာဏံ ေလာေက။ မေနာ၀ိညာဏံ ေလာေက။
ပီယ႐ူပံ သာတ႐ူပံ၊ ဧေတၳသာ တဏွာ ဥပၸဇၨမာနာ ဥပၸဇၨတိ၊
ဧတၳ နိ၀ိသမာနာ နိ၀ိသတိ။
ေလာေက၊ ေလာက၌။ စကၡဳ၀ိညာဏံ၊ စကၡဳ၀ိညာသည္။ ပ။ ေသာတ ၀ိညာဏံ၊ ေသာတ၀ိညာဏ္သည္။ ပ။ ဃာန၀ိညာဏံ၊ ဃာန၀ိညာဏ္သည္။ ပ။ ဇီ၀ွါ၀ိညာဏံ၊ ဇီ၀ွါ၀ိညာဏ္သည္။ ပ။ ကာယ၀ိညာဏ၊ံ ကာယ၀ိညာဏ္သည္။ ပ။ မေနာ၀ိညာဏံ၊ မေနာ၀ိညာဏ္သည္။ ပိယ႐ူပံ၊ ခ်စ္အပ္ေသာ သေဘာရွိေသာအာ႐ံုတည္း။ သာတ႐ူပံ၊ သာယာအပ္ေသာသေဘာရွိေသာ
အာ႐ံုတည္း။ ဧတၳ၊ ဤ ခ်စ္အပ္ သာယာအပ္ေသာ သေဘာရွိေသာ။ ၀ိညာဏ္အာ႐ံု၌။ ဧသာ တဏွာ၊ ဤတဏွာသည္။ ဥပၸဇၨမာနာ၊ ေရွးဦးစြာျဖစ္သည္ျဖစ္၍။ ဥပၸဇၨတိ၊ ျဖစ္၏။ ဧတၳ၊ ဤ ၀ိညာဏ္အာ႐ံု၌၊
နိ၀ိသမာနာ၊ အဖန္တလဲလဲျဖစ္ေသာအားျဖင့္တည္သည္ျဖစ္၍။ နိ၀ိသတိ၊ တည္၏။
(ဆ) စကၡဳသမၹေႆာ ေလာေက။ ေသာတသမၹေႆာ ေလာေက၊
ဃာနသမၹေႆာေလာေက။ ဇိ၀ွါသမၹေႆာေလာေက
ကာယသမၹေႆာ ေလာေက။ မေနာသမၹေႆာ ေလာေက
ပိယ႐ူပံ သာတ႐ူပံ၊ ဧေတၳသာတဏွာ ဥပၸဇၨမာနာ ဥပၸဇၨတိ၊
ဧတၳနိ၀ိသမာနာ နိ၀ိသတိ။
ေလာေက၊ ေလာက၌။ စကၡဳသမၹေႆာ၊ စကၡဳပသာဒ၌ရွိေသာ ဖႆ သည္။ ပ။ ေသာတသမၹေႆာ၊ ေသာတပသာဒ၌ မွီေသာဖႆသည္။ ပ။ ဃာနသပ္ၹ ေႆာ၊ ဃာနပသာဒ၌မွီေသာ ဖႆသည္။ ပ။ ဇိ၀ွါသမၹေႆာ၊ ဇိ၀ွါပသာဒ၌မွီေသာဖႆသည္။ ပ။ ကာယသမၹေႆာ၊ ကာယပသာဒ၌
မွီေသာဖႆသည္။ ပ။ မေနာသမၹေသာ၊ မေနာ၀ိညာဏ္ႏွင့္တကြျဖစ္ေသာဖႆသည္။ ပိယ႐ူပံ၊ ခ်စ္အပ္ေသာသေဘာရွိေသာ အာ႐ံုတည္း။ သာတ႐ူပံ၊ သာယာအပ္ေသာသေဘာရွိေသာအာ႐ံုတည္း။
ဧတၳ၊ ဤခ်စ္အပ္ သာယာအပ္ေသာ သေဘာရွိေသာ ဖႆအာ႐ံု၌။ ဧသာတဏွာ၊ ဤတဏွာသည္။ ဥပၸဇၨမာနာ ေရွးဦးစြာျဖစ္သည္ျဖစ္၍။ ဥပၸဇၨတိ၊ ျဖစ္၏။ ဧတၳ၊ ဤဖႆအာ႐ံု၌။ နိ၀ိသမာနာ၊
အဖန္တလဲလဲျဖစ္ေသာအားျဖင့္ တည္သည္ျဖစ္၍။ နိ၀ိသတိ၊ တည္၏။
(ဇ) စကၡဳသမၹႆဇာေ၀ဒနာေလာေက။ ေသာတသမၹႆဇာ ေ၀ဒနာေလာေက။
ဃာနသမၹႆဇာ ေ၀ဒနာေလာေက။ ဇီ၀ွာသမၹႆဇာ ေ၀ဒနာေလာေက။
ကာယ သမၹႆဇာ ေ၀ဒနာေလာေက။ မေနာသမၹႆဇာ ေ၀ဒနာေလာေက၊
ပိယ႐ူပံ သာတ႐ူပံ။ ဧတၳသာတဏွာ ဥပၸဇၨမာနာ ဥပၸဇၨတိ၊
ဧတၳ နိ၀ိသမာနာ နိ၀ိသတိ။
ေလာေက၊ ေလာက၌။ စကၡဳသမၹႆဇာ ေ၀ဒနာ၊ စကၡဳပသာဒ၌မွီေသာဖႆ ေၾကာင့္ျဖစ္ေသာေ၀ဒနာသည္။ ေသာတသမၹႆဇာေ၀ဒနာ၊ ေသာတပသာဒ၌မွီေသာ ဖႆေၾကာင့္ ျဖစ္ေသာေ၀ဒနာသည္။ ပ။ ဃာနသမၹႆဇာေ၀ဒနာ၊ ဃာနပသာဒ၌ မွီေသာဖႆေၾကာင့္ျဖစ္ေသာ ေ၀ဒနာသည္။ ပ။ ဇီ၀ွါသမၹႆဇာေ၀ဒနာ၊ ဇီ၀ွါပသာဒ၌ မွီေသာ ဖႆေၾကာင့္ျဖစ္ေသာ ေ၀ဒနာသည္။ ပ။ ကာယသမၹႆဇာ ေ၀ဒနာ၊ ကာယပသာဒ၌မွီေသာ ဖႆေၾကာင့္ျဖစ္ေသာ ေ၀ဒနာသည္။ ပ။ မေနာသမၹႆဇာ ေ၀ဒနာ မေနာ၀ိညာဏ္ႏွင့္တကြျဖစ္ေသာဖႆေၾကာင့္ ျဖစ္ေသာေ၀ဒနာသည္၊ ပိယ႐ူပံ၊ ခ်စ္အပ္ေသာသေဘာရွိေသာအာ႐ံုတည္း။ သာတ႐ူပံ၊ သာယာအပ္ေသာသေဘာရွိေသာ အာ႐ံုတည္း။ ဧတၳ၊ ဤခ်စ္အပ္၊ သာယာအပ္ေသာ သေဘာရွိေသာအာ႐ံု ၊ ေ၀ဒနာအာ႐ံု၌။ ဧသာတဏွာ၊ ဤတဏွာသည္။ ဥပၸဇၨမာနာ၊ ေရွးဦးစြာျဖစ္သည္ျဖစ္၍။ ဥပၸဇၨတိ၊ ျဖစ္၏။ ဧတၳ၊ ဤေ၀ဒနာအာ႐ံု၌။ နိ၀ိသမာနာ၊ အဖန္ တစ္လဲလဲျဖစ္ေသာအားျဖင့္ တည္သည္ ျဖစ္၍။ နိ၀ိသတိ၊ တည္၏။
(စ်) ႐ူပသညာ၊ ေလာေက။ သဒၵသညာေလာေက၊ ဂႏၶသညာေလာေက၊
ရသသညာ ေလာေက၊ ေဖာ႒ဗၺသညာေလာေက။ ဓမၼသညာေလာေက။
ပီယ႐ူပံ၊ သာတ႐ူပံ။ ဧေတၳသာ တဏွာ ဥပၸဇၨမာနာ ဥပၸဇၨတိ၊
ဧတၳနိ၀ိသမာနာ နိ၀ိသတိ။
ေလာေက၊ ေလာက၌။ ႐ူပသညာ၊ ႐ူပါ႐ံုလွ်င္အာ႐ံုရွိေသာသညာသည္။ ပ။ သဒၵသညာ၊ သဒၵါ႐ံုလွ်င္ရွိေသာသညာသည္။ ပ။ ဂႏၶသညာ၊ ဂႏၶာ႐ံုလွ်င္အာ႐ံု ရွိေသာသညာသည္။ ပ။ ရသသညာ၊ ရသာ႐ံုလွ်င္အာ႐ံုရွိေသာသညာသည္။ ပ။ေဖာ႒ဗၺသညာ၊ ေဖာ႒ဗၺ႐ံုလွ်င္ အာ႐ံုရွိေသာတဏွာသည္။ ပ။ ဓမၼသညာ၊ ဓမၼာ႐ံုလွ်င္ အာ႐ံုရွိေသာသညာသည္။ ပိယ႐ူပံ၊ ခ်စ္အပ္ေသာသေဘာရွိ
ေသာအာ႐ံုတည္း။ သာတ႐ူပံ၊ သာယာအပ္ေသာသေဘာရွိေသာအာ႐ံုတည္း။ ဧတၳ၊ ဤခ်စ္အပ္၊
သာယာ အပ္ေသာသေဘာရွိေသာသညာအာ႐ံု၌။ ဧသာတတဏွာ၊ ဤတဏွာသည္။ ဥပၸဇၨမာနာ၊
ေရွးဦးစြာျဖစ္သည္ျဖစ္၍။ ဥပၸဇၨတိ၊ ျဖစ္၏။ ဧတၳ၊ ဤသညာအာ႐ံု၌။ နိ၀ိသမာနာ၊ အဖန္တလဲလဲ
ျဖစ္ေသာအားျဖင့္ တည္သည္ျဖစ္၍။ နိ၀ိသတိ၊ တည္၏။
(ည) ႐ူပသေဥၥတနာေလာေက။ သဒၵါသေဥၥတနာေလာေက။
ဂႏၶသေဥၥနတနာေလာေက။ ရသသေဥၥတနာေလာေက။
ေဖာ႒ဗၺာသေဥၥတနာေလာေက။ ဓမၼသေဥၥတနာေလာေက။
ပိယ႐ူပံ သာတ႐ူပံ ဧေတၳသာတဏွာ ဥပၸဇၨမာနာ ဥပၸဇၨတိ၊
ဧတၳနိ၀ိသမာနာ နိ၀ိသတိ။
ေလာေက၊ ေလာက၌။ ႐ူပသေဥၥတနာ၊ ႐ူပါ႐ံုလွ်င္အာ႐ံုရွိေသာ ေစတနာသည္။ ပ။ သဒၵသေဥၥတနာ၊ သဒၵါ႐ံုလွ်င္အာ႐ံုရွိေသာေစတနာသည္။ ဂႏၶသေဥၥတနာ၊ ဂႏၶာ႐ံုလွ်င္ အာ႐ံုရွိေသာ
ေစတနာသည္။ ပ။ ရသသေဥၥတနာ၊ ရသာ႐ံု လွ်င္အာ႐ံုရွိေသာေစတနာသည္။ ပ။ ေဖာ႒ဗၺသေဥၥတနာ၊ ေဖာ႒ဗၺာ႐ံုလွ်င္ အာ႐ံုရွိေသာ ေစတနာသည္။ ပ။ ဓမၼသေဥၥတနာ၊ ဓမၼာ႐ံုရွိလွ်င္ အာ႐ံုရွိေသာ
ေစတနာသည္။ ပိယ႐ူပံ၊ ခ်စ္အပ္ေသာသေဘာရွိေသာအာ႐ံုတည္း။ သာတ႐ူပံ။ သာယာအပ္ေသာ
သေဘာရွိေသာ အာ႐ံုတည္း။ ဧတၳ၊ ဤခ်စ္အပ္၊ သာယာအပ္ေသာသေဘာရွိေသာ ေစတနာအာ႐ံု၌။ဧသာတဏွာ ဤတဏွာသည္။ ဥပၸဇၨမာနာ၊ ေရွးဦးစြာျဖစ္သည္ျဖစ္၍။ ဥပၸဇၨတိ၊ ျဖစ္၏။ ဧတၳ၊ ဤေစတနာအာ႐ံု၌။ နိ၀ိသမာနာ၊ အဖန္တလဲလဲျဖစ္ေသာအားျဖင့္ တည္သည္ ျဖစ္၍။ နိ၀ိသတိ၊ တည္၏။
(ဋ) ႐ူပတဏွာေလာေက။ သဒၵတဏွာေလာေက။ ဂႏၶတဏွာေလာေက။
ေဖာ႒ဗၺာတဏွာေလာေက။ ရသတဏွာေလာေက။ ဓမၼတဏွာေလာေက
ပိယ႐ူပံ သာတ႐ူပံ ဧေတၳသာတဏွာ ဥပၸဇၨမာနာ ဥပၸဇၨတိ၊
ဧတၳ နိ၀ိသမာနာ နိ၀ိသတိ။
ေလာေက၊ ေလာက၌။ ႐ူပတဏွာ၊ ႐ူပါ႐ံု၌ တပ္ေသာတဏွာသည္။ ပ။ သဒၵတဏွာ၊ သဒၵါ႐ံု၌တပ္ေသာတဏွာသည္။ ပ။ ဂႏၶတဏွာ၊ ဂႏၶာ႐ံု၌ တပ္ေသာတဏွာ သည္။ ပ။ ရသတဏွာ၊ ရသာ႐ံု၌ တပ္ေသာတဏွာသည္။ ေဖာ႒ဗၺတဏွာ၊ ေဖာ႒ဗၺာ ႐ံု၌တပ္ေသာတဏွာသည္။ ဓမၼတဏွာ၊ ဓမၼာ႐ံု၌တပ္ေသာတဏွာသည္။ ပိယ႐ူပံ၊ ခ်စ္အပ္ေသာသေဘာရွိေသာအာ႐ံုတည္း။ သာတ႐ူပံ၊ သာယာအပ္ေသာ သေဘာရွိေသာ အာ႐ံုတည္း။ ဧတၳ၊ ဤခ်စ္အပ္၊ သာယာအပ္ေသာသေဘာ
ရွိေသာအာ႐ံု၌။ ဤတဏွာသည္။ ဥပၸဇၨမာနာ၊ ေရွးဦးစြာျဖစ္သည္ျဖစ္၍။ ဥပၸဇၨတိ၊ ျဖစ္၏။ ဧတၳ၊ ဤတဏွာအာ႐ံု၌။ နိ၀ိသမာနာ၊ အဖန္တလဲလဲျဖစ္ေသာအားျဖင့္တည္သည္ျဖစ္၍။ နိ၀ိသတိ၊ တည္၏။
(ဌ) ႐ူပ၀ိတေကၠာ ေလာေက၊ သဒၵ၀ိတေကၠာ ေလာေက။
ဂႏၶ၀ိတေကၠာ ေလာေက၊ ရသာ၀ိတေကၠာ ေလာေက၊
ေဖာ႒ဗၺာ၀ိသေကၠာ ေလာေက၊ ဓမၼာ၀ိတေကၠာ ေလာေက၊
ပိယ႐ူပံ၊ သာတ႐ူပံ၊ ဧေတၳသာ တဏွာ ဥပၸဇၨမာနာ ဥပၸဇၨတိ၊
ဧတၳ နိ၀ိသမာနာ နိ၀ိသတိ။
ေလာေက၊ ေလာက၌။ ႐ူပ၀ိတေကၠာ၊ ႐ူပါ႐ံုကိုၾကံျခင္းသည္။ ပ။ သဒၵ၀ိတေကၠာ၊ သဒၵါ႐ံုကိုၾကံျခင္းသည္။ ပ။ ဂႏၶ၀ိတေကၠာ၊ ဂႏၶာ႐ံုကို ၾကံျခင္းသည္။ ရသာ၀ိတေကၠာ၊ ရသာ႐ံုကိုၾကံျခင္းသည္။ ေဖာ႒ဗၺာ၀ိတေကၠာ၊ ေဖာ႒ဗၺာ႐ံု ကိုၾကံျခင္းသည္။ ပ။ ဓမၼ၀ိတေကၠာ၊ ဓမၼာ႐ံုကိုၾကံျခင္းသည္။ ပိယ႐ူပံ၊ ခ်စ္အပ္ေသာ သေဘာရွိေသာအာ႐ံုတည္း။ သာတ႐ူပံ၊ သာယာအပ္ေသာသေဘာရွိေသာ အာ႐ံုတည္း။ ဧတၳ၊ ဤခ်စ္အပ္သာယာအပ္ေသာအာ႐ံု။ ဧသာတဏွာ၊ ဤတဏွာသည္။ ဥပၸဇၨမာနာ၊ ေရွးဦးစြာျဖစ္သည္ျဖစ္၍။ ဥပၸဇၨတိ၊ ျဖစ္၏။ ဧတၳ၊ ဤ၀ိတက္အာ႐ံု၌။ နိ၀ိသမာနာ၊ အဖန္တလဲလဲျဖစ္ေသာ အားျဖင့္တည္သည္ျဖစ္၍။ နိ၀ိသတိ၊ တည္၏။
(ဍ) ႐ူပ၀ိစာေရာေလာေက။ သဒၵ၀ိစာေရာေလာေက။
ဂႏၶ၀ိစာေရာ ေလာေက။ ရသ၀ိစာေရာေလာေက။
ေဖာ႒ဗၺာ၀ိစာေရာေလာေက။ ဓမၼ၀ိစာေရာေလာေက။
ပိယ႐ူပံ၊ ဧေတၳသာ တဏွာ ဥပၸဇၨမာနာ ဥပၸဇၨတိ၊
ဧတၳ၊ နိ၀ိသမာနာ နိ၀ိသတိ။
ဣဒံ ၀ုစၥတိ ဘိကၡေ၀ ဒုကၡသမုဒယံ အရိယသစၥံ။
ေလာေက၊ ေလာက၌။ ႐ူပ၀ိစာေရာ၊ ႐ူပါ႐ံုကိုသံုးသပ္ျခင္းသည္။ ပ။ သဒၵ၀ိစာေရာ၊ သဒၵါ႐ံုကို သံုးသပ္ျခင္းသည္။ ပ။ ဂႏၶ၀ိစာေရာ၊ ဂႏၶာရံုကိုသံုးသပ္ ျခင္းသည္။ ပ။ ရသ၀ိစာေရာ၊ ရသာ႐ံုကိုသံုးသပ္ျခင္းသည္။ ပ။ ေဖာ႒ဗၺာ၀ိစာေရာ၊ ေဖာ႒ဗၺာ႐ံုကို သံုးသပ္ျခင္းသည္။ ပ။ ဓမၼ၀ိစာေရာ၊ ဓမၼာ႐ံုကို သံုးသပ္ျခင္းသည္။ ပိယ႐ူပံ၊ ခ်စ္အပ္ေသာသေဘာအာ႐ံုတည္း။ သာတ႐ူပံ၊ သာယာအပ္ေသာ သေဘာ အာ႐ံုတည္း။ ဧတၳ၊ ဤခ်စ္အပ္သာယာအပ္ေသာ သေဘာရွိေသာ ၀ိစာရအာ႐ံု၌ ဧသာ တဏွာ၊ ဤတဏွာသည္ ဥပၸဇၨမာနာ၊ ေရွးဦးစြာျဖစ္သည္ျဖစ္၍။ ဥပၸဇၨတိ၊ ျဖစ္၏။ ဧတၳ၊ ဤ၀ိစာရအာ႐ံု၌။ နိ၀ိသမာနာ၊ အဖန္တလဲလဲျဖစ္ေသာအားျဖင့္ တည္သည္ျဖစ္ ၍။ နိ၀ိသတိ၊ တည္၏။
ဘိကၡေ၀၊ ရဟန္းတို႔။ ဣဒံ၊ ဤဆိုအပ္ျပီးေသာ အာ႐ံု၌ျဖစ္ေသာတဏွာကို။ ဒုကၡ သမုဒယံ၊ ဒုကၡ၏အေၾကာင္းျဖစ္ေသာ။ အရိယသစၥံ၊ အရိယသစၥာဟူ၍၊ ၀ုစၥတိ၊ ဆိုအပ္၏။
+++++++++++++++++
နိေရာဓသစၥာနိေဒၵသ
က။ ကတမဥၥ ဘိကၡေ၀ ဒုကၡ နိေရာဓံ အရိယသစၥံ။
ေယာတႆာေယ၀တဏွာယ အေသသ၀ိရာဂနိေရာေဓါ
စာေဂါ ပဋိနိႆေဂၢါ မတၱၱိ အနာလေယာ။
သာေခါပေနသာ ဘိကၡေ၀ တဏွာ ကပဟိမာနာ ပဟိယတိ၊
ကနိ႐ုဇၩမာနာ နိ႐ုဇၩတိ။ ယံ ေလာေက ပိယ႐ူပံ သာတ႐ူပံ၊
သာတဏွာ ပဟိယမာနာပဟိယတိ၊ နိ႐ုဇၩမာနာ နိ႐ုဇၩတိ။
ဘိကၡေ၀၊ ရဟန္းတို႔။ ဒုကၡနိေရာဓံ၊ ဒုကၡ၏ခ်ဳပ္ရာျဖစ္ေသာ။ အရိယ သစၥံ အရိယသစၥာသည္။ ကတမဥၥ၊ အဘယ္နည္းဟူမူကား။ တႆာ ေယ၀တဏွာယ၊ ထိုတဏွာ၏သာလွ်င္။ ေယာအေသသ၀ိရာဂနိေရာေဓါ၊ အၾကင္အႂကြင္းမဲ့တပ္ျခင္းကင္း ေသာအားျဖင့္ ခ်ဳပ္ရာနိဗၺာန္သည္။ ေယာစာေဂါ၊ အၾကင္စြန္႔ရာနိဗၺာန္သည္။ ယာမတၱၱိ၊ အၾကင္လြတ္ရာနိဗၺာန္သည္။ ေယာအနာလေယာ၊ အၾကင္မကပ္ျငိရာနိဗၺာန္သည္။ အတၳိ၊ ရွိ၏။ ဘိကၡေ၀၊ ရဟန္းတို႔။ သာေခါပေနသာတဏွာ၊ ထိုတဏွာသည္။ က၊ အဘယ္အာ႐ံု၌၊ ပဟိယမာနာ၊ ပယ္အပ္သည္ျဖစ္၍။ ပဟိယတိ၊ ေပ်ာက္သနည္း။ က၊ အဘယ္အာ႐ံု၌။ နိ႐ုဇၩမာနာ၊ ခ်ဳပ္သည္ျဖစ္၍။ နိ႐ုဇၩတိ၊ ခ်ဳပ္သနည္း။ ေလာေက၊ ေလာက၌။ ယံပိယ႐ူပံ၊ အၾကင္ခ်စ္အပ္ေသာ သေဘာရွိေသာအာ႐ံုသည္။ ယံသာတ႐ူပံ၊ အၾကင္ သာယာအပ္ေသာသေဘာရွိေသာ အာ႐ံုသည္၊ အတၳိ၊ ရွိ၏။ ဧတၳ၊ ဤခ်စ္အပ္ သာယာအပ္ေသာသေဘာရွိေသာအာ႐ံု၌။ ဧသာတဏွာ၊ ဤတဏွာသည္။ ပဟိယမာနာ၊ ပယ္အပ္သည္ျဖစ္၍။ ပဟိယတိ၊ ေပ်ာက္၏။ ဧတၳ၊ ဤ ခ်စ္အပ္ သာယာအပ္ေသာသေဘာ
ရွိေသာအာ႐ံု၌။ နိ႐ုဇၩမာနာ ခ်ဳပ္သည္ျဖစ္၍။ နိ႐ုဇၩတိ၊ ခ်ဳပ္၏။
(ခ) ကိဥၥေလာေက ပိယ႐ူပံ သာတ႐ူပံ။
စကၡဳေလာေက ပိယ႐ူပံ သာတ႐ူပံ ဧေတၳသာ တဏွာပဟိယမာနာ
ပဟိယတိ၊ ဧတၳ နိ႐ုဇၩမာနာ နိ႐ုဇၩတိ။
ေလာေက၊ ေလာက၌။ ပိယ႐ူပံ၊ ခ်စ္အပ္ေသာသေဘာရွိေသာ အာ႐ံုသည္။ သာတ႐ူပံ၊ သာယာအပ္ေသာသေဘာရွိေသာအာ႐ံုသည္။ ကိဥၥိ၊ အဘယ္နည္း။ ေလာေက၊ ေလာက၌။ စကၡဳ၊ စကၡဳပသာဒသည္။ ပိယ႐ူပံ၊ ခ်စ္အပ္ေသာသေဘာရွိ ေသာအာ႐ံုတည္း။ သာတ႐ူပံ၊ သာယာအပ္ေသာသေဘာရွိေသာအာ႐ံုတည္း။ ဧတၳ၊ ဤခ်စ္အပ္သာယာအပ္ေသာ စကၡဳပသာဒအာ႐ံု၌။ ဧသာတဏွာ၊ ဤတဏွာသည္။ ပဟိယမာနာ ပယ္အပ္သည္ျဖစ္၍။ ပဟိယတိ၊ ေပ်ာက္၏။ ဧတၳ၊ ဤစကၡဴပသာဒအာ႐ံု ၌။ နိ႐ုဇၩမာနာ၊ ခ်ဳပ္သည္ျဖစ္၍။ နိ႐ုဇၩတိ၊ ခ်ဳပ္၏။
(ဂ) ေသာတံ ေလာေက။ ပ။ ဃာနံေလာေက။
ဇိ၀ွါေလာေက။ ကာေယာ ေလာေက။ မေနာေလာေက။
ပိယ႐ူပံ သာတ႐ူပံ ဧေတၳ သာတဏွာ ပဟီယမာနာ
ပဟီယတိ။ ဧတၳ နိ႐ုဇၩမာနာ နိ႐ုဇၩတိ။
ေလာေက၊ ေလာက၌။ ေသာတံ၊ ေသာတပသာဒသည္။ ပ။ ဃာနံ၊ ဃာနံ ပသာဒသည္။ ပ။ ဇီ၀ွါ၊ ဇီ၀ွါပသာဒသည္။ ပ။ ကာေယာ၊ ကာယပသာဒသည္။ ပ။ မေနာ၊ စိတ္သည္။ ပိယ႐ူပံ၊ ခ်စ္အပ္ေသာသေဘာရွိေသာအာ႐ံုတည္း။ သာတ႐ူပံ၊ သာယာအပ္ေသာသေဘာရွိေသာ အာ႐ံုတည္း။ ဧတၳ၊ ဤခ်စ္အပ္ သာယာအပ္ေသာ သေဘာရွိေသာ၊ အဇၩတၱိ ကာယတနအာ႐ံု၌။ ဧသာတဏွာ၊ ဤတဏွာသည္၊ ပဟီယမာ နာ၊ ပယ္အပ္သည္ျဖစ္၍။ ပဟီယတိ၊ ေပ်ာက္၏။ ဧတၳ၊ ဤအာ႐ံု၌၊ နိ႐ုဇၩမာနာ ခ်ဳပ္သည္ျဖစ္၍။ နိ႐ုဇၩတိ၊ ခ်ဳပ္၏။
(ဃ) ႐ူပါေလာေက၊ သဒၵါေလာေက။ ဂႏၶာေလာေက။ ရသာေလာေက။
ေဖာ႒ဗၺာ ေလာေက။ ဓမၼာေလာေက။ ပိယ႐ူပံ၊ သာတ႐ူပံ၊
ဧေတၳသာ တဏွာ ပဟီယမာနာ ပဟီယတိ၊ ဧတၳနိ႐ုဇၩမာနာ နိ႐ုဇၩတိ။
ေလာေက၊ ေလာက၌။ ႐ူပါ၊ ႐ူပါ႐ံုတို႔သည္။ ပ။ သဒၵါ၊ သဒၵါ႐ံုတို႔သည္။ ပ။ ဂႏၶာ၊ ဂႏၶာ႐ံုတို႔သည္။ ပ။ ရသာ၊ ရသာ႐ံုတို႔သည္။ ေဖာ႒ဗၺာ၊ ေဖာ႒ဗၺာ႐ံုတို႔သည္။ ပ။ ဓမၼာ၊ ဓမၼာ႐ံုတို႔သည္။ ပိယ႐ူပံ၊ ခ်စ္အပ္ေသာသေဘာရွိေသာ အာ႐ံုတည္း။ သာတ႐ူပံ၊ သာယာအပ္ေသာ သေဘာရွိေသာအာ႐ံုတည္း။ ဧတၳ၊ ဤခ်စ္အပ္သာယာ အပ္ေသာ သေဘာရွိေသာ ႐ူပါ႐ံုစေသာ
ဗာဟိရာယတန အာ႐ံု၌။ ဧသာတဏွာ၊ ဤတဏွာသည္။ ပတိယမာနာ၊ ပယ္အပ္သည္ျဖစ္၍။ ပဟိယတိ၊ ေပ်ာက္၏။ ဧတၳ၊ ဤ႐ူပါ႐ံုစေသာ အာ႐ံု၌၊ နိ႐ုဇၩမာနာ၊ ခ်ဳပ္သည္ျဖစ္၍။ နိ႐ုဇၩတိ၊ ခ်ဳပ္၏။
(င) စကၡဳ၀ိညာဏံေလာေက။ ေသာတ၀ိညာဏံေလာေက။
ဃာန၀ိညာဏံ ေလာေက။ ဇိ၀ွါ၀ိညာဏံေလာေက။ “
ကာယ၀ိညာဏံေလာေက။ မေနာ၀ိိညာဏံ ေလာေက။
ပိယ႐ူပံ၊ သာတ႐ူပံ၊ ဧေတၳသာ တဏွာ ပဟီယမာနာ
ပဟိယတိ၊ ဧတၳ၊ နိ႐ုဇၩမာနာ နိ႐ုဇၩတိ။
ေလာေက၊ ေလာက၌။ စကၡဳ၀ိညာဏံ၊ စကၡဳ၀ိညာဏ္သည္။ ပ။ မေနာ၀ိညာဏံ၊ မေနာ၀ိညာဏ္သည္။ ပိယ႐ူပံ၊ ခ်စ္အပ္ေသာသေဘာရွိေသာ အာ႐ံုတည္း။ သာတ႐ူပံ၊ သာယာအပ္ေသာသေဘာရွိေသာ အာ႐ံုတည္း။ ဧတၳ၊ ဤခ်စ္အပ္၊ သာယာအပ္ေသာ သေဘာရွိေသာ ၀ိညာဏ္အာ႐ံု၌။ ဧသာတဏွာ၊ ဤတဏွာသည္။ ပဟီယမာန၊ ပယ္အပ္သည္ျဖစ္၍ ပဟိယတိ၊ ေပ်ာက္၏။ ဧတၳ၊ ဤ၀ိညာဏ္အာ႐ံု၌။ နိ႐ုဇၩမာနာ၊ ခ်ဳပ္သည္ျဖစ္၍။ နိ႐ုဇၩတိ၊ ခ်ဳပ္၏။
(စ) စကၡဳသမၹေႆာ ေလာေက၊ ေသာတသမၹေႆာ ေလာေက။
ဃါနသမၹေႆာ ေလာေက။ ဇိ၀ွါသမၹေႆ ေလာေက။
ကာယသမၹေႆာ ေလာေက။ မေနာသမၹေႆာ ေလာေက။
ပီယ႐ူပံ၊ သာတ႐ူပံ။ ဧေတၳသာ တဏွာ ပဟီယမာနာ
ပဟီယတိ၊ ဧတၳ နိ႐ုဇၩမာနာ နိ႐ုဇၩတိ။
ေလာေက၊ ေလာက၌။ စကၡဳသမၹေႆာ၊ စကၡဳပသာဒ၌ မွီေသာဖႆသည္။ပ။ မေနာ သမၹေႆာ၊ မေနာ၀ိညာဏ္ႏွင့္တကြ ျဖစ္ေသာဖႆသည္၊ ပိယ႐ူပံ၊ ခ်စ္ခင္ ေသာသေဘာရွိေသာ အာ႐ံုတည္း၊ သာတ႐ူပံ၊ သာယာအပ္ေသာ သေဘာရွိေသာ ဖႆအာ႐ံုတည္း။ ဧတၳ၊ ဤခ်စ္အပ္၊ သာယာအပ္ေသာ သေဘာရွိေသာ ဖႆအာ႐ံု၌။ ဧသာတဏွာ၊ ဤတဏွာသည္။ ပဟိယမာနာ၊ ပယ္အပ္သည္ျဖစ္၍။ ပဟီယတိ၊ ေပ်ာက္၏။ ဧတၳ၊ ဤဖႆအာ႐ံု၌။ နိ႐ုဇၩမာနာ၊ ခ်ဳပ္သည္ျဖစ္၍။ နိ႐ုဇၩတိ၊ ခ်ဳပ္၏။
(ဆ) စကၡဳသမၹႆဇာ ေ၀ဒနာေလာေက။
ေသာတသမၹႆဇာေ၀ဒနာေလာေက။
ဃာနသမၹႆဇာ ေ၀ဒနာ ေလာေက။
ဇီ၀ွါသမၹႆဇာ ေ၀ဒနာ ေလာေက။
ကာယသမၹႆဇာ ေ၀ဒနာ ေလာေက။
မေနာသမၹႆဇာ ေ၀ဒနာ ေလာေက၊
ပိယ႐ူပံ၊ သာတ႐ူပံ ဧေတၳသာတဏွာ ပဟီယမာနာ ပဟီယတိ။
ဧတၳ၊ နိ႐ုဇၩမာနာ၊ နိ႐ုဇၩတိ။
ေလာေက၊ ေလာက၌။ စကၡဳသမၹႆဇာ ေ၀ဒနာ၊ စကၡဳပသာဒ၌မွီေသာ ဖႆ ေၾကာင့္ျဖစ္ေသာေ၀ဒနာသည္။ ပ။ မေနာသမၹႆဇာေ၀ဒနာ၊ မေနာ၀ိညာဏ္ႏွင့္တကြ ျဖစ္ေသာ ဖႆေၾကာင့္ျဖစ္ေသာ ေ၀ဒနာသည္။ ပိယ႐ူပံ၊ ခ်ဳပ္အပ္ေသာသေဘာရွိေသာ အာ႐ံုတည္း။ သာတ႐ူပံ၊ သာယာအပ္ေသာသေဘာရွိေသာအာ႐ံုတည္း။ ဧတၳ၊ ဤခ်စ္အပ္ သာယာအပ္ေသာသေဘာရွိေသာ ေ၀ဒနာအာ႐ံု၌။ ဧသာတဏွာ၊ ဤတဏွာ သည္။ ပဟီယမာနာ၊ ပယ္အပ္သည္ျဖစ္၍။ ပဟီယတိ၊ ေပ်ာက္၏။ ဧတၳ၊ ဤေ၀ဒနာ အာ႐ံု၌။ နိ႐ုဇၩမာနာ၊ ခ်ဳပ္သည္ျဖစ္၍၊ နိ႐ုဇၩတိ၊ ခ်ဳပ္၏။
(ဇ) ႐ူပသညာ ေလာေက။ သဒၵသညာေလာေက။
ဂႏၶသညာေလာေက။ ရသာသညာေလာေက။
ေဖာ႒ဗၺာသညာ ေလာေက။ ဓမၼသညာ ေလာေက။
ပိယ႐ူပံ သာတ႐ူပံ ဧေတၳသာ တဏွာ ပဟီယမာနာပဟီယတိ၊
ဧတၳ နိ႐ုဇၩမာနာ၊ နိ႐ုဇၩတိ။
ေလာေက၊ ေလာက၌။ ႐ူပသညာ၊ ႐ူပါ႐ံုလွ်င္အာ႐ံု႐ွိေသာ သညာသည္။ ပ။ ဓမၼသညာ၊ ဓမၼာ႐ံုလွ်င္အာ႐ံုရွိေသာသညာသည္။ ပိယ႐ူပံ၊ ခ်စ္အပ္ေသာသေဘာ ရွိေသာ အာ႐ံုတည္း။ သာတ႐ူပံ၊ သာယာအပ္ေသာ သေဘာရွိေသာအာ႐ံုတည္း။ ဧတၳ၊ ဤခ်စ္အပ္ သာယာအပ္ေသာသညာအာ႐ံု၌။ ဧသာတဏွာ၊ ဤတဏွာသည္၊ ပဟီယမာနာ၊ ပယ္အပ္သည္ျဖစ္၍၊ ပဟီယတိ၊ ေပ်ာက္၏။ ဧတၳ၊ ဤသညာအာ႐ံု၌။ နိ႐ုဇၩမာနာ၊ ခ်ဳပ္ေပ်ာက္သည္ျဖစ္၍၊ နိ႐ုဇၩတိ၊ ခ်ဳပ္၏။
(စ်) ႐ူပသေဥၥတနာ ေလာေက။ သဒၵသေဥၥတနာေလာေက။
ဂႏၶသေဥၥတနာ ေလာေက။ ရသသေဥၥတနာ ေလာေက။
ေဖာ႒ဗၺာသေဥၥတနာ ေလာေက။ ဓမၼသေဥၥ တနာ ေလာေက။
ပိယ႐ူပံ၊ သာတ႐ူပံ၊ ဧေတၳသာ တဏွာ ပဟီယမာနာ
ပဟီယတိ၊ ဧတၳ၊ နိ႐ုဇၩမာနာ၊ နိ႐ုဇၩတိ။
ေလာေက၊ ေလာက၌။ ႐ူပသေဥၥတနာ၊ ႐ူပါ႐ံုလွ်င္ အာ႐ံု႐ွိေသာ ေစတနာ သည္။ ပ။ ဓမၼသေဥၥတနာ၊ ဓမၼာ႐ံုလွ်င္ အာ႐ံုရွိေသာ ေစတနာသည္။ ပိယ႐ူပံ၊ ခ်စ္အပ္ေသာသေဘာရွိေသာ အာ႐ံုတည္း။ သာတ႐ူပံ၊ သာယာအပ္ေသာသေဘာ ရွိေသာ အာ႐ံုတည္း။ ဧတၳ၊ ဤခ်စ္အပ္၊ သာယာအပ္ေသာသေဘာရွိေသာ ေစတနာ အာ႐ံု၌။ ဧသာတဏွာ၊ ဤတဏွာသည္ ပဟီယမာနာ၊ ပယ္အပ္သည္ျဖစ္၍၊ ပဟီယတိ၊ ေပ်ာက္၏။ ဧတၳ၊ ဤေစတနာအာ႐ံု၌ ။ နိ႐ုဇၩမာနာ၊ ခ်ဳပ္သည္ျဖစ္၍။ နိ႐ုဇၩတိ၊ ခ်ဳပ္၏။
(ည) ႐ူပတဏွာ ေလာေက။ သဒၵတဏွာ ေလာေက။
ဂႏၶတဏွာ ေလာေက။ ရသတဏွာ ေလာေက။
ေဖာ႒ဗၺာတဏွာ ေလာေက။ ဓမၼတဏွာ ေလာေက။
ပိယ႐ူပံ၊ သာတ႐ူပံ၊ ဧတၳသာတဏွာ ပဟီယမာနာ ပဟီယတိ၊
ဧတၳ၊ နိ႐ုဇၩမာနာ နိ႐ုဇၩတိ။
ေလာေက၊ ေလာက၌။ ႐ူပတဏွာ၊ ႐ူပါ႐ံု၌ တပ္ေသာတဏွာသည္။ ပ။ ဓမၼတဏွာ ဓမၼာ႐ံု၌တပ္ေသာတဏွာသည္။ ပိယ႐ူပံ၊ ခ်စ္အပ္ေသာ သေဘာရွိေသာ အာ႐ံုတည္း။ သာတ႐ူပံ၊ သာယာအပ္ေသာ သေဘာရွိေသာအာ႐ံုတည္း။ ဧတၳ၊ ဤခ်စ္အပ္၊ သာယာအပ္ေသာသေဘာရွိေသာ တဏွာအာ႐ံု၌၊ ဧသာတဏွာ၊ ဤတဏွာ သည္။ ပဟီယမာနာ၊ ပယ္အပ္သည္ျဖစ္၍။ ပဟီယတိ။ ေပ်ာက္၏။ ဧတၳ၊ ဤတဏွာ အာ႐ံု၌၊ နိ႐ုဇၩမာနာ၊ ခ်ဳပ္သည္ျဖစ္၍။ နိ႐ုဇၩတိ၊ ခ်ဳပ္၏။
(ဋ) ႐ူပ၀ိတေကၠာ ေလာေက၊ သဒၵ၀ိတေကၠာ ေလာေက၊
ဂႏၶ၀ိတေကၠာ၊ ေလာေက။ ရသ၀ိတေကၠာ ေလာေက။
ေဖာ႒ဗၺာ ၀ိတေကၠာ ေလာေက၊ ဓမၼ၀ိတေကၠာ ေလာေက။
ပိယ႐ူပံ သာတ႐ူပံ၊ ဧေတၳသာတဏွာ ပဟီယမာနာ ပဟီယတိ၊
ဧတၳ၊ နိ႐ုဇၩမာနာ နိ႐ုဇၩတိ။
ေလာေက။ ေလာက၌၊ ႐ူပ၀ိတေကၠာ။ ႐ူပါ႐ံုကိုၾကံျခင္းသည္။ ပ။ ဓမၼ၀ိတေကၠာ၊ ဓမၼာ႐ံုကို ၾကံျခင္းသည္။ ပိယ႐ူပံ၊ ခ်စ္အပ္ေသာသေဘာရွိေသာအာ႐ံု တည္း။ သာတ႐ူပံ၊ သာယာအပ္ေသာသေဘာရွိေသာ အာ႐ံုတည္း။ ဧတၳ၊ ခ်စ္အပ္၊ သာယာအပ္ေသာသေဘာရွိေသာ ၀ိတက္အာ႐ံု၌၊ ဧသာတဏွာ၊ ဤတဏွာသည္။ ပဟီယမာနာ၊ ပယ္အပ္သည္ျဖစ္၍။ ပဟီယတိ၊ ေပ်ာက္၏။ ဧတၳ၊ ဤ၀ိတက္အာ႐ံု ၌။ နိ႐ုဇၩမာနာ၊ ခ်ဳပ္သည္ျဖစ္၍။ နိ႐ုဇၩတိ၊ ခ်ဳပ္၏။
(ဌ) ႐ူပ၀ိစာေရာ ေလာေက။ သဒၵ၀ိစာေရာ ေလာေက။
ဂႏၶ၀ိစာေရာ ေလာေက။ ရသ၀ိစာေရာ ေလာေက။
ေဖာ႒ဗၺာ၀ိစာေရာ ေလာေက။ ဓမၼ၀ိစာေရာ ေလာေက။
ပိယ႐ူပံ၊ သာတ႐ူပံ၊ ဧေတၳသာတဏွာ ပဟီယမာနာ ပဟီယတိ၊
ဧတၳ နိ႐ုဇၩမာနာ နိ႐ုဇၩတိ၊
ဣဒံ၀ုစၥတိ ဘိကၡေ၀ ဒုကၡနိေရာဓံ အရိယသစၥံ။
ေလာေက၊ ေလာက၌။ ႐ူပ၀ိစာေရာ။ ႐ူပါ႐ံုကိုသံုးသပ္ျခင္းသည္။ ပ။ ဓမၼ၀ိစာေရာ၊ ဓမၼာ႐ံုကို သံုးသပ္ျခင္းသည္။ ပိယ႐ူပံ၊ ခ်စ္အပ္ေသာသေဘာရွိေသာ အာ႐ံုတည္း။ သာတ႐ူပံ၊ သာယာအပ္ေသာသေဘာရွိေသာအာ႐ံုတည္း။ ဧတၳ၊ ဤခ်စ္အပ္၊ သာယာအပ္ေသာသေဘာရွိေသာ ၀ိစာရအာ႐ံု၌။ ဧသာတဏွာ၊ ဤတဏွာသည္။ ပဟီယမာနာ၊ ပယ္အပ္သည္ျဖစ္၍၊ ပဟီယတိ၊ ေပ်ာက္၏။ ဧတၳ၊ ဤ၀ိစာရအာ႐ံု၌။ နိ႐ုဇၩမာနာ၊ ခ်ဳပ္သည္ျဖစ္၍။ နိ႐ုဇၩတိ၊ ခ်ဳပ္၏။
ဘိကၡေ၀၊ ရဟန္းတို႔။ ဣဒံ၊ ဤဆိုအပ္ျပီးေသာ တဏွာ၏ ခ်ဳပ္ရာနိဗၺာန္ကို။ ဒုကၡနိေရာဓံ၊
ဒုကၡ၏ခ်ဳပ္ရာျဖစ္ေသာ၊ အရိယသစၥံ၊ အရိယသစၥာဟူ၍။ ၀ုစၥတိ၊ ဆိုအပ္၏။
++++++++++++++++++
မဂၢသစၥနိေဒၵသ
ကတမဥၥ၊ ဘိကၡေ၀ ဒုကၡနိေရာဓ ဂါမိနိပဋိပဒါ အရိယသစၥံ၊
အယေမ၀၊ အရိေယာ အ႒ဂႌေကာ မေဂၢါ၊ ေသယ်ထိဒံ၊
သမၼာဒိ႒ိ၊ သမၼာသကၤေပါ သမၼာ၀ါစာ သမၼာကမၼေႏၲာ
သမၼာအာဇီေ၀ါ သမၼာ၀ါယာေမာ သမၼာသတိ သမၼာသမာဓိ။
ဘိကၡေ၀၊ ရဟန္းတို႔။ ဒုကၡနိေရာဓ ဂါမိနိပဋိပဒါ အရိယသစၥံ၊ ဒုကၡ၏ ခ်ဳပ္ရာနိဗၺာန္သို႔ ေရာက္ေၾကာင္းအက်င့္ျဖစ္ေသာ အရိယသစၥာသည္၊ ကတမဥၥ၊ အဘယ္နည္းဟူမူကား။
အရိေယာ၊ ကိေလသာတို႔မွ ေ၀းေသာ၊ အရိေယာ၊ အရိယာ၏ အျဖစ္ကို ျပဳတတ္ေသာ။ အ႒ဂႌေကာ၊ အဂၤါရွစ္ပါးႏွင့္ျပည့္စံုေသာ။ အယေမ၀မေဂၢါ၊ ဤမဂ္ပင္ လွ်င္တည္း။ ဣဒံ ဤေမဂၢါ၊ ဤမဂ္တို႔သည္၊ ေသယ်ထာကတေမ၊ အဘယ္တို႔နည္း။
သမၼာဒိ႒ိ၊ ေကာင္းစြာသစၥာတရားကိုျမင္ျခင္း၊ သမၼာသကၤေပၸါ။ ေကာင္းစြာ ၾကံျခင္း၊ သမၼာ၀ါစာ၊ ေကာင္းစြာဆိုျခင္း။ သမၼာကမၼေႏၲာ၊ ေကာင္းစြာျပဳျခင္း။ သမၼာ အာဇီေ၀ါ၊ ေကာင္းစြာအသက္ေမြးျခင္း။ သမၼာ၀ါယာေမာ။ ေကာင္းစြာအားထတၱျခင္း၊ သမၼာသတိ၊ ေကာင္းစြာေအာက္ေမ့ျခင္း၊ သမၼာသမာဓိ၊ ေကာင္းစြာတည္ၾကည္ျခင္း၊ ဣေမ၊ ဤသည္တို႔တည္း။
(က) ကတမာစ ဘိကၡေ၀ သမၼာဒိ႒ိ၊ ယံေခါ ဘိကၡေ၀ ဒုေကၡဉာဏံ
ဒုကၡ သမုဒေယ ဉာဏံ ဒုကၡနိေရာေဓ ဉာဏံ
ဒုကၡနိေရာဓဂါမိနိပဋိပဒါယ ဉာဏံ။
အယံ ၀ုစၥတိ ဘိကၡေ၀ သမၼာဒိ႒ိ။
ဘိကၡေ၀၊ ရဟန္းတို႔။ သမၼာဒိ႒ိ၊ သမၼာဒိ႒ိသည္။ ကတမာစ၊ အဘယ္ နည္းဟူမူကား။ ဘိကၡေ၀၊ ရဟန္းတို႔။ ဒုေကၡ၊ ဒုကၡသစၥာ၌။ ယံေခါဉာဏံ၊ အၾကင္ သိတတ္ေသာဉာဏ္သည္။ ဒုကၡသမုဒေယ၊ ဒုကၡ၏အေၾကာင္းျဖစ္ေသာ သမုဒယသစၥာ ၌၊ ယံဉာဏံ၊ အၾကင္သိတတ္ေသာဉာဏ္သည္။ ဒုကၡနိေရာေဓ၊ ဒုကၡ၏ခ်ဳပ္ရာျဖစ္ေသာ နိေရာဓသစၥာ၌၊ အၾကင္သိတတ္ေသာဉာဏ္သည္။ ဒုကၡနိေရာဓဂါမိနိပဋိပဒါယ၊ ဒုကၡ၏ခ်ဳပ္ရာနိဗၺာန္သို႔ ေရာက္ေစတတ္ေသာအက်င့္၌၊ ယံဉာဏံ၊ အၾကင္သိတတ္ေသာ ဉာဏ္သည္၊ အတၳိ၊ ရွိ၏။ ဘိကၡေ၀၊ ရဟန္းတို႔။ အယံ၊ ဤတရားကို။ သမၼာဒိ႒ိ၊ သမၼာဒိ႒ိဟူ၍။ ၀ုစၥတိ၊ ဆိုအပ္၏။
(ခ) ကတေမာစ ဘိကၡေ၀ သမၼာသကၤေပၸါ။
ေနကၡမၼသကၤေပၸါ အဗ်ာပါဒ သကၤေပၸါ၊
အ၀ိဟႎ သာသကၤေပၸါ၊ အယံ၊ ၀ုစၥတိ ဘိကၡေ၀ သမၼာသကၤေပၸါ။
ဘိကၡေ၀၊ ရဟန္းတို႔။ သမၼာသကၤေပၸါ၊ သမၼာသကၤပၸသည္။ ကတေမာစ၊ အဘယ္နည္းဟူမူကား၊ ေနကၡမၼသကၤေပၸါ၊ ကာမမွထြက္ေျမာက္ေသာ ၀ိတက္သည္။ အဗ်ာပါဒသကၤေပၸါ၊ ေဒါသမွကင္းေသာ၀ိတက္သည္။ အ၀ိဟႎသာသကၤေပၸါ၊ ညႇင္းဆဲ ျခင္း၏ ဆန္႔က်င္ဘက္ျဖစ္ေသာ ၀ိတက္သည္။ အတၳိ၊ ရွိ၏။ ဘိကၡေ၀၊ ရဟန္းတို႔။ အယံ၊ ဤတရားကို။ သမၼာသကၤေပၸါ သမၼာသကၤပၸဟူ၍။ ၀ုစၥတိ၊ ဆိုအပ္၏။
(ဂ) ကတမာစ ဘိကၡေ၀ သမၼာ၀ါစာ။ မုသာ၀ါဒါေ၀ရမဏိ
ပိသုဏ၀ါစာေ၀ရမဏိ ဖ႐ုသ၀ါစာေ၀ရမဏိ
သမၹပၸလာပါေ၀ရမဏိ၊ အယံ ၀ုစၥတိ၊ ဘိကၡေ၀ သမၼာ၀ါစာ။
ဘိကၡေ၀၊ ရဟန္းတို႔။ သမၼာ၀ါစာ သမၼာ၀ါစာသည္။ ကတမဥၥ၊ အဘယ္သည္တို႔နည္း
ဟူမူကား။ မုသာ၀ါဒ၊ မဟတၱမမွန္ေသာ စကားကိုဆိုျခင္း မွ။ ေ၀ရမဏိ၊ ၾကဥ္ျခင္းသည္။ ပိသုဏ၀ါစာ၊ ေခ်ာပစ္ကုန္းတိုက္ေသာစကားမွ၊ ေ၀ရမဏိ၊ ၾကဥ္ျခင္းသည္။ ဖ႐ုသ၀ါစာ၊ ၾကမ္းၾကဳတ္ေသာစကားမွ။ ေ၀ရမဏိ၊ ၾကဥ္ျခင္းသည္။ သမၹပၸလာပါ၊ အက်ိဳးမရွိ အျပိန္အဖ်င္းေျပာဆိုျခင္းမွ၊ ေ၀ရမဏိ၊ ၾကည္ျခင္းသည္။ အတၳိ၊ ရွိ၏။ ဘိကၡေ၀၊ ရဟန္းတို႔။ အယံ၊ ဤတရားကို၊ သမၼာ၀ါစာ၊ သမၼာ၀ါစာဟူ၍။ ၀ုစၥတိ၊ ဆိုအပ္၏။
(ဃ) ကတေမာစ ဘိကၡေ၀ သမၼာကမၼေႏၲာ၊ ပါဏာတိပါတာေ၀ရမဏိ
အဒိႏ္ၷာဒါနာ ေ၀ရမဏိ ကာေမသုမိစၧာစာရာေ၀ရမဏိ
အယံ ၀ုစၥတိ ဘိကၡေ၀ သမၼာ ကမၼေႏၲာ။
ဘိကၡေ၀၊ ရဟန္းတို႔။ သမၼာကမၼေႏၲာ။ သမၼာကမၼႏၲသည္။ ကတေမာစ၊ အဘယ္နည္းဟူမူကား။ ပါဏာတိပါတာ၊ သူ၏အသက္ကိုသတ္ျခင္းမွ။ ေ၀ရမဏိ၊ ၾကဥ္ျခင္းသည္။ အဒိႏ္ၷာဒါနာ၊ အရွင္မေပးေသာသူ၏ ဥစၥာကိုခိုးယူျခင္းမွ။ ေ၀ရမဏိ၊ ၾကဥ္ျခင္းသည္။ ကာေမသုမိစၧာစာရာ၊ ကာမတို႔၌။ မွားယြင္းေသာအက်င့္မွ။ ေ၀ရမဏိ၊ ၾကဥ္ျခင္းသည္။ အတၳိ၊ ရွိ၏။ ဘိကၡေ၀၊ ရဟန္းတို႔။ အယံ၊ ဤတရားကို၊ သမၼာကမၼႏၲာ၊ သမၼာကမၼေႏၲာဟူ၍။ ၀ုစၥတိ၊ ဆိုအပ္၏။
(င) ကတေမာစ ဘိကၡေ၀ သမၼာအာဇီေ၀ါ ဣဓံ ဘိကၡေ၀၊
အရိယသာ၀ေကာ မိစၧာအာဇီ၀ံ ပဟာယ သမၼာအာဇီေ၀န
ဇီ၀ိတံ ကေပၸတိ၊ အယံ၊ ၀ုစၥတိ၊ ဘိကၡေ၀၊ သမၼာအာဇီေ၀ါ။
ဘိကၡေ၀၊ ရဟန္းတို႔။ သမၼာအာဇီေ၀ါ၊ သမၼာအာဇီ၀သည္။ ကတေမာစ၊ အဘယ္နည္းဟူမူကား။ ဘိကၡေ၀၊ ရဟန္းတို႔။ ဣဓံ၊ ဤသာသနာေတာ္၌၊ အရိယသာ၀ ေကာ၊ အရိယာျဖစ္ေသာ ငါဘုရား၏တပည့္သည္။ မိစၧာအာဇီ၀ံ၊ မွားေသာ အသက္ ေမြးျခင္းကို၊ ပဟာယ၊ ပယ္၍။ သမၼာအာဇီေ၀န၊ ေကာင္းေသာအသက္ေမြးျခင္းျဖင့္၊ ဇီ၀ိတံ၊ အသက္ကို။ ကေပၸတိ၊ ေမြး၏။ ဘိကၡေ၀၊ ရဟန္းတို႔။ အယံ၊ ဤတရားကို သမၼာအာဇီေ၀ါ၊ သမၼာအာဇီ၀ဟူ၍။ ၀ုစၥတိ၊ ဆိုအပ္၏။
(စ) ကတေမာစ ဘိကၡေ၀ သမၼာ၀ါယာေမာ
ဣဓံ ဘိကၡေ၀ ဘိကၡဳ
အႏုပၸႏ္ၷာနံ ပါပကာနံ အကုသလာနံ ဓမၼာနံ အႏုပၸါဒါယ
ဆႏၵံဇေနတိ ၀ါယမတိ ၀ီရိယံ အာရဘတိ
စိတၱံ ပဂၢဏွာတိ ပဒဟတိ။
ဥပၸႏ္ၷာနံ ပါပကာနံ အကုသလာနံ ဓမၼာနံ ပဟာနာယ
ဆႏၵံဇေနတိ ၀ါယမတိ ၀ီရိယံ အာရဘတိ
စိတၱံ ပဂၢဏွာတိ ပဒဟတိ။
အႏုပၸႏ္ၷာနံ ကုသလာနံ ဓမၼာနံ ဥပၸါဒါယ
ဆႏၵံ ဇေနတိ ၀ါယမတိ ၀ီရိယံ အာရဘတိ
စိတၱံ ပဂၢဏွာတိ ပဒဟတိ၊
ဥပၸႏ္ၷာနံ ကုသလာနံ ဓမၼာနံ
ဌိတိယာ အသေမၼာသာယ ဘိေယ်ာဘာ၀ါယာ
ေ၀ပုလ္ႅာယ ဘာ၀နာယ ပါရိပူရိယာ
ဆႏၵံ ဇေနတိ ၀ါယမတိ ၀ီရိယံ အာရဘတိ
စိတၱံ ပဂၢဏွာတိ ပဒဟတိ၊
အယံ၀ုစၥတိ၊ ဘိကၡေ၀ သမၼာ၀ါယာေမာ။
ဘိကၡေ၀၊ ရဟန္းတို႔။ သမၼာ၀ါယေမာ၊ သမၼာ၀ါယာမသည္။ ကတေမာစ အဘယ္နည္းဟူမူကား။ ဘိကၡေ၀၊ ရဟန္းတို႔။ ဣဓံ၊ ဤသာသနာေတာ္၌ ဘိကၡဳ၊ ရဟန္းသည္။ အႏုပၸႏ္ၷာနံ၊ မျဖစ္ကုန္ေသးေသာ၊ ပါပကာနံ၊ ယတၱမာကုန္ေသာ၊ အကုသလာနံ၊ အကုသိုလ္ျဖစ္ကုန္ေသာ။ ဓမၼာနံ၊ တရားတို႔ကို၊ အႏုပၸါဒါယ၊ မျဖစ္ေစ ျခင္းငွါ၊ ဆႏၵံ၊ ဆႏၵကို၊ ဇေနတိ၊ ျဖစ္ေစ၏။ ၀ါယမတိ၊ လံု႔လျပဳ၍။ ၀ီရိယ၊ ၀ီရိယကို။ အာရဘတိ၊ ပ၀ေတၱတိ၊ ျဖစ္ေစ၏။ စိတၱံ၊ စိတ္ကို၊ ပဂၢဏွာတိ၊ ခ်ီးေျမႇာက္၏။ ပဒဟတိ၊ စတုရဂၤ ၀ီရိယကို ေဆာက္တည္၏။
ဥပၸႏ္ၷာနံ၊ ေလ့က်က္သျဖင့္ ျဖစ္ကုန္ေသာ၊ ပါပကာနံ၊ ယတၱမာကုန္ေသာ၊ အကုသလာနံ၊ အကုသိုလ္ျဖစ္ကုန္ေသာ။ ဓမၼာနံ၊ တရားတို႔ကို။ ပဟာနာယ။ ပယ္ျခင္း ငွာ။ ဆႏၵံ၊ ဆႏၵကို။ ဇေနတိ၊ ျဖစ္ေစ၏။ ၀ါယမတိ၊ လံု႔လျပဳ၏။ ၀ီရိယံ၊ ၀ီရိယကို။ အဂရဘတိပ၀ေတၱတိ၊ ျဖစ္ေစ၏။ စိတၱံ၊ စိတ္ကို။ ပဂၢဏွာတိ၊ ခ်ီးေျမႇာက္၏။ ပဒဟတိ စတုရဂၤ၀ိရိယကိုေဆာက္တည္၏။
အႏုပၸႏ္ၷာနံ၊ မျဖစ္ကုန္ေသးေသာ၊ ကုသလာနံ၊ ကုသိုလ္ျဖစ္ကုန္ေသာ။ ဓမၼာနံ၊ တရားတုိ႔ကို။ ဥပၸါဒါယ၊ ျဖစ္ေစျခင္းငွါ။ ဆႏၵံ၊ ဆႏၵကို။ ဇေနတိ၊ ျဖစ္ေစ၏။ ၀ါယမတိ၊ လံု႔လျပဳ၏။ ၀ိရိယံ၊ ၀ိရိယကို၊ အာရဘတိ၊ ပ၀ေတၱတိ၊ ျဖစ္ေစ၏။ စိတၱံ၊ စိတ္ကို။ ပဂၢဏွာတိ၊ ခ်ီးေျမႇာက္၏။ ပဒဟတိ၊ စတုရဂၤ ၀ိရိယကို ေဆာက္တည္၏။
ဥပၸႏ္ၷာနံ၊ ျဖစ္ကုန္ျပီးေသာ။ ကုသလာနံ၊ ကုသိုလ္ျဖစ္ကုန္ေသာ။ ဓမၼာနံ၊ တရားတို႔ကို ဌိတိယာ၊ အစဥ္မျပတ္တည္ေစျခင္းငွာ။ အသေမၼာသာယ၊ မပ်က္စီးေစျခင္း ငွာ၊ ဘိေယ်ာဘာ၀ါယ၊ လြန္စြာ အဆင့္အဆင့္ပြားမ်ားေစျခင္းငွာ။ ေ၀ပုလ္ႅာယ၊ ျပန္ေျပာေစျခင္းငွာ။ ဘာ၀နာယ၊ ပြားျခင္း၏။ ပါရိပူရိယာ၊ ျပည့္စံုေစျခင္းငွာ။ ဆႏၵံ၊ ဆႏၵကို၊ ဇေနတိ၊ ျဖစ္ေစ၏။ ၀ါယမတိ၊ လံု႔လျပဳ၏။ ၀ိရိယံ၊ ၀ိရိယကို။ အာရဘတိ၊ ပ၀ေတၱတိ၊ ျဖစ္ေစ၏။ စိတၱံ၊ စိတ္ကို။ ပဂၢဏွာတိ၊ ခ်ီးေျမႇာက္၏။ ပဒဟတိ၊ စတုရဂၤ ၀ိရိယကို ေဆာက္တည္၏။
ဘိကၡေ၀၊ ရဟန္းတို႔။ အယံ၊ ဤတရားကို။ သမၼာ၀ါယာေမာ၊ သမၼာ၀ါယာမ ဟူ၍၊ ၀ုစၥတိ၊ ဆိုအပ္၏။
(ဆ) ကတေမာစ ဘိကၡေ၀ သမၼာသတိ။ ဣဓံ ဘိကၡေ၀ ဘိကၡဳ၊
ကာေယ ကာယာႏုပႆီ ၀ိဟရတိ အာတာပိ သမၺဇာေနာ
သတိမာ ၀ိေနယ် ေလာေက အဘိဇၩာ ေဒါမနႆံ။
ေ၀ဒနာသု ေ၀ဒနာႏုပႆီ ၀ိဟရတိ အာတာပိ သမၼဇာေနာ
သတိမာ ၀ိေနယ် ေလာေက အဘိဇၩာေနာ ေဒါမနႆံ။
စိေတၱ၊ စိတၱာႏုပႆီ ၀ိဟရတိ အာတာပိ သမၺဇာေနာ
သတိမာ ၀ိေနယ် ေလာေက အဘိဇၩာ ေဒါမနာသံ။
ဓေမၼသု ဓမၼာႏုပႆီ၀ိဟရတိ အာတာပိ သမၸဇာေနာ
သတိမာ ၀ိေနယ် ေလာေက အဘိဇၩာ ေဒါမနႆံ။
အယံ ၀ုစၥတိ၊ ဘိကၡေ၀ သမၼာသတိ။
ဘိကၡေ၀၊ ရဟန္းတို႔။ သမၼာသတိ၊ သမၼာသတိသည္။ ကတေမာစ၊ အဘယ္နည္းဟူမူကား။ ဘိကၡေ၀၊ ရဟန္းတို႔။ ဣဓ၊ ဤသာသနာေတာ္၌။ ဘိကၡဳ၊ ရဟန္းသည္ အာတာပိ၊ ကိေလသာကို လြန္စြာပူပန္တတ္ေသာ။ သမၼပၸဓါန္ လံုးလရွိ သည္ျဖစ္၍၊ သမၸဇာေနာ၊ ေကာင္းစြာ အျပားအားျဖင့္သိတတ္ေသာ ပညာအဆင္အျခင္ ႏွင့္ျပည့္စံုသည္ျဖစ္၍၊ သတိမာ၊ သတိႏွင့္ျပည့္စံုသည္ျဖစ္၍။ ေလာေက၊ ဥပါဒါနကႏၶၶာ ဟူေသာ ကိေလသ၌။ အဘိဇၩာေဒါမနာႆံ၊ ေလာဘ၊ ေဒါသကို။ ၀ိေနယ်၊ ေဖ်ာက္၍။ ကာေယ ႐ူပကာယခႏၶာကိုယ္၌။ ကာယာႏုပႆီ၊ ႐ူပကာယကို အဖန္တလဲလဲ ႐ႈသည္ျဖစ္၍။ ၀ိဟရတိ၊ ေန၏။ ေ၀ဒနာသု၊ ေ၀ဒနာတို႔၌။ ေ၀ဒနာႏုပႆီ၊ ေ၀ဒနာကို အဖန္တလဲလဲ ႐ႈသည္ျဖစ္၍ ၀ိဟရတိ၊ ေန၏။ စိေတၱ စိတ္၌၊ စိတၱာႏုပႆီ စိတ္ကို အဖန္တလဲလဲ႐ႈသည္ျဖစ္၍ ၀ိဟရတိ၊ ေန၏။ ဓေမၼသု၊ နိ၀ရဏ၊ စေသာ တရားတို႔၌၊ ဓမၼာႏုပႆီ၊ နိ၀ရဏစေသာ တရားကို အဖန္တလဲလဲ ႐ႈသည္ျဖစ္၍။ ၀ိဟရတိ၊ ေန၏။ ဘိကၡေ၀၊ ရဟန္းတို႔။ အယံ၊ ဤတရားကို။ သမၼာသတိ၊ သမၼာသတိဟူ၍။ ၀ုစၥတိ၊ ဆိုအပ္၏။
(ဇ) ကတေမာစ ဘိကၡေ၀ သမၼာသမာဓိ၊ ဣဓ ဘိကၡေ၀ ဘိကၡဳ
၀ိ၀ိေစၧ၀ကာ ေမတိ ၀ိ၀ိေစၥစ အကုသေလဟိ ဓေမၼာဟိ သ၀ိတကၠံ
သ၀ိစာရံ ၀ိေ၀ကဇံ ပိတိသုခံ ပဌမံစ်ာနံ ဥပႆမၸဇၨ ၀ိဟရတိ။
၀ိတကၠ၀ိစာရာနံ ႐ူပသမာ အဇၩတၱံ သမၸသာဒနံ
ေစတေသာ ဧေကာဒိဘာ၀ံ အ၀ိတကၠံ အ၀ိစာရံ
သမာဓိဇံ ပိတိသုခံ ဒုတိယဇၩာနံ ဥပသမၸဇၨ ၀ိဟရတိ။
ပိတိယာစ ၀ိရာဂါ ဥေပကၡာေကာစ ၀ိဟရတိ။
သေတာ၀သမၸဇာေနာ သုခဥၥ ကာေယန ပဋိသံေ၀ေဒတိ
ယံတံ အရိယာ အာစိကၡႏၲိ ဥေပကၡာေကာ သတိမာ သုခ၀ိဟာရီတိ။
တတိယံ စ်ာနံ ဥပၸသမၸဇၨ ၀ိဟရတိ။
သုခႆစ ပဟာနာ ဒုကၡႆစ ပဟာနာ ပုေဗၺစ ေသာမနႆ
ေဒါမနႆာနံ အတၳဂၤမာ အဒုကၡမသုခံ ဥေပကၡာ
သတိပါရိသုဒႎ္ၶ စတုတၳံ စ်ာနံ ဥပသမၸဇၨ ၀ိဟရတိ။
အယံ ၀ုစၥတိ ဘိကၡေ၀ သမၼာသမာဓိ။
ဣဓ ၀ုစၥတိ ဘိကၡေ၀ ဒုကၡနိေရာဓေဂါမိနိပဋိပဒါ။ အရိယသစၥံ။
ဘိကၡေ၀၊ ရဟန္းတို႔။ သမၼာသမာဓိ၊ သမၼာသမာဓိသည္။ ကတေမာစ၊ အဘယ္နည္းဟူမူကား။
ဘိကၡေ၀၊ ရဟန္းတို႔။ ဣဓ၊ ဤသာသနာေတာ္၌။ ဘိကၡဳ၊ ရဟန္းသည္။ ကာေမဟိ၊ ၀တၳဳကာမ၊ ကိေလသာကာမတို႔မွ။ ၀ိ၀ိေစၥစ၊ ဆိတ္၍သာလွ်င္။ ကုသေလဟိ၊ အကုသိုလ္ျဖစ္ကုန္ေသာ။ ဓေမၼဟိ၊ တရားတို႔မွ။ ၀ိ၀ိစၥဧ၀၊ ဆိတ္၍သာလွ်င္။ သ၀ိတကၠံ၊ ၀ိတက္ႏွင့္တကြ ျဖစ္ေသာ။ သ၀ိစာရံ၊ ၀ိစာရႏွင့္ တကြျဖစ္ေသာ။ ၀ိေ၀ကဇံ၊ နိ၀ရဏ တို႔မွ ဆိတ္ျခင္းေၾကာင့္ျဖစ္ေသာ။ နိ၀ိရဏမွ ဆိတ္ေသာ သမၸယတၱတရားအေပါင္း၌ ျဖစ္ေသာ။ ပီတိသုခံ၊ ပိတိသုခရွိေသာ။ ပဌမံစ်ာနံ၊ ပဌမစ်ာန္ကို၊ ဥပၸသမၸဇၨ၊ ျပည့္စံုေစ၍၊ ၀ိဟရတိ၊ ေန၏။
၀ိတကၠစိရာနံ၊ ၀ိတက္၀ိစာရတို႔၏။ ၀ူ႐ူပသမာ၊ ျငိမ္းျခင္းေၾကာင့္။ အဇၩတၳံ၊ မိမိသႏၲာန္၌ျဖစ္ေသာ။ ေစတေသာ၊ စိတ္ကို။ သမၸသာဒနံ၊ သဒၶါတရားႏွင့္ယွဥ္ေသာ။ ေစတေသာ၊ စိတ္၏။ ဧေကာဒိဘာ၀ံ၊ ျမတ္ေသာသမာဓိကို ပြားေစတတ္ေသာ။ အ၀ိတကၠံ၊ ၀ိတက္မရွိေသာ၊ အ၀ိစာရံ၊ ၀ိစာရမရွိေသာ။ သမာဓိဇံ၊ ပဌမစ်ာန္သမာဓိ၊ သမၸယတၱသမာဓိေၾကာင့္ျဖစ္ေသာ။ ပိတိသုခံ၊ ပီတိ သုခရွိေသာ။ ဒုတိယံစ်ာနံ၊ ဒုတိယစ်ာန္ကို။ ဥပသမၸဇၨ၊ ျပည့္စံုေစ၍။ ၀ိဟရတိ၊ ေန၏။
ပိတိယာ၊ ပီတိ၏။ ၀ိရာဂါစ၊ ကင္းျခင္းေၾကာင့္လည္း။ ပိတိယာ၊ ပီတိကို၊ ၀ိရာဂါစ၊ စက္ဆတၱျခင္းေၾကာင့္လည္း။ ဥေပကၡာေကာစ၊ လ်စ္လ်ဴ႐ႈသည္ျဖစ္၍လည္း။၀ိဟရတိ၊ ေန၏၊ သေတာစ၊ သတိႏွင့္ျပည့္စံုသည္ျဖစ္၍လည္း။ သမၸဇာေနာစ၊ ပညာ အဆင္အျခင္ႏွင့္ ျပည့္စံုသည္ျဖစ္၍လည္း၊ သုခဥၥ၊ သုခေ၀ဒနာကိုလည္း။ ကာေယန၊ နာမကာယျဖင့္။ ပဋိသံေ၀ ေဒတိ၊ ခံစား၏။ ယံတတိယဇၩာနေဟတု၊ အၾကင္တတိ ယစ်ာန္ဟူေသာ အေၾကာင္းေၾကာင့္။ တံ တတိယဇၩာနသၼဂႌ ပုဂၢလံ။ ထိုတတိယစ်ာန္ ႏွင့္ ျပည့္စံုေသာပုဂိ္ၢဳလ္ကို။ အရိယာ၊ ဘုရားအစရွိေသာ သူေတာ္ေကာင္းတို႔သည္။ ဥေပကၡေကာ၊ လ်စ္လ်ဴ႐ႈတတ္ေသာသူ။ သတိမာ၊ သတိရွိေသာသူ၊ သုခ၀ိဟာရီ၊ ခ်မ္းသာစြာ ေနေလ့ရွိေသာသူ။ ဣတိ၊ ဤသို႔။ အာစိကၡႏၲိ။ ခ်ီးမြမ္းကုန္၏။ တံတတိယ
စ်ာနံ၊ ထိုတတိယစ်ာန္ကို။ ဥပသမၸဇၨ၊ ျပည့္စံုေစ၍။ ၀ိဟရတိ၊ ေန၏။
သုခႆစ၊ သုခိေျႏၵ ကိုလည္း။ ပဟာနာ၊ ပယ္ျခင္းေၾကာင့္။ ဒုကၡႆစ၊ ဒုကၡိ ဒုကၡိိေျႏၵ ကိုလည္း ပဟာနာ၊ ပယ္ျခင္းေၾကာင့္။ ပုေဗၺစ၊ ေရွးဥပစာရခဏ၌ပင္လွ်င္။ ေသာမနႆ ေဒါမနႆာနံ။ ေသာမနာႆီ၊ ေဒါမနႆေျႏၵတို႔၏အတၱဂၤမာယ၊ ခ်ဳပ္ျခင္းေၾကာင့္ အဒုကၡမသုခံ။ ဒုကၡမွလည္း သုခမွလည္းတစ္ပါးေသာ ဥေပကၡာေ၀ဒနာ ႏွင့္ယွဥ္ေသာ ဥေပကၡာသတိပါရီသုဒၶႎ၊ တၾတမဇၩတၱဳ ေပကၡာသည္ျဖစ္ေစအပ္ေသာ သတိ၏စင္ျခင္းရွိေသာ၊ စတုတၳစ်ာနံ၊ စတုတၳစ်ာန္ကို။ ဥပသမၸဇၨ၊ ျပည့္စံုေစ၍။ ၀ိဟရတိ၊ ေန၏။ ဘိကၡေ၀၊ ရဟန္းတို႔။ အယံ၊ ဤတရားကို၊ သမၼာသမာဓိဟူ၍၊ ၀ုစၥတိ၊ ဆိုအပ္၏။
ဘိကၡေ၀၊ ရဟန္းတို႔။ ဣဒံ၊ ဤဆိုအပ္ျပီးေသာ တရားအေပါင္းကို။ ဒုကၡနိေရာဓ ဂါမိနီပဋိပဒါ အရိယသစၥံ၊ ဒုကၡ၏ခ်ဳပ္ရာနိဗၺာန္သို႔ေရာက္ေၾကာင္းအက်င့္ ျဖစ္ေသာ အရိယသစၥာဟူ၍။ ၀ုစၥတိ၊ ဆိုအပ္၏။
(စ်) ဣတိ အဇၩတၱံ ၀ါ ဓေမၼသု ဓမၼာႏုပႆီ ၀ိဟရတိ၊
ဗဟိဒၶါ ၀ါ ဓေမၼသု ဓမၼာနပႆီ ၀ိဟရတိ။
သမုဒယဓမၼာနပႆီ ၀ါ ဓေမၼသု ၀ိဟရတိ။
၀ယဓမၼာနပႆီ ၀ါ ဓေမၼသု ၀ိဟရတိ။
သမုဒယ၀ယဓမၼာနပႆီ ၀ါ ဓေမၼသု ၀ိဟရတိ။
အတၳိ ဓမၼာတိ ၀ါ ပနႆ သတိ ပစၥဳပဌိတာ
ေဟာတိ ယာ၀ေဒ၀ ဉာဏမတၱာယ ပဋိႆတိမတၱာယ။
အနိႆိေတာစ ၀ိဟရတိ။ နိစကိဥၥိ ေလာေက ဥပါဒိယတိ။
ဧ၀မၸိေခါ ဘိကၡေ၀ ဘိကၡဳ ဓမၼာသု ဓမၼာႏုပႆီ
၀ိဟရတိ စတူသု အရိယသေစၥသု။
ဣတိ၊ ဤသို႔။ အဇၩတၱံ၀ါ၊ မိမိသႏၲာန္၌လည္း။ ဓေမၼသု၊ သစၥာတရားတို႔၌။ ဓမၼာႏုပႆီ၊ သစၥာတရားကို အဖန္တလဲလဲ႐ႈသည္ျဖစ္၍။ ၀ိဟရတိ၊ ေန၏။ ဗဟိဒၶါ၀ါ၊ အပသႏၲာန္၌လည္း ဓေမၼသု၊ သစၥာတရားတို႔၌၊ ဓမၼာႏုပႆီ၊ သစၥာတရားကိုအဖန္ တလဲလဲ႐ႈသည္ျဖစ္၍။ ၀ိဟရတိ၊ ေန၏။ အဇၩတၳဗဟိဒၶါ၀ါ၊ ရံခါ မိမိသႏၲာန္ ရံခါသူတစ္ပါးသႏၲာန္၌လည္း၊ ဓေမၼသု၊ သစၥာတရားတို႔၌။ ဓမၼာႏုပႆီ၊ သစၥာတရားကို အဖန္တလဲလဲ ႐ႈသည္ျဖစ္၍။ ၀ိဟရတိ၊ ေန၏။
ဓေမၼသု၊ သစၥာတရားတို႔၌။ သမုဒယဓမၼာႏုပႆီ၀ါ၊ ျဖစ္ေၾကာင္းသေဘာကို အဖန္တလဲလဲ႐ႈသည္ျဖစ္၍လည္း။ ၀ိဟရတိ၊ ေန၏။ ဓေမၼသု၊ သစၥာတရားတို႔၌။ ၀ယဓမၼာႏုပႆီ၀ါ၊ ပ်က္စီးေၾကာင္းသေဘာကို အဖန္တလဲလဲ႐ႈသည္ျဖစ္၍လည္း၊ ၀ိဟရတိ၊ ေန၏။ ဓေမၼသု၊ သစၥာတရားတို႔၌။ သမုဒယ၀ယဓမၼာ ႏုပႆီ၀ါ၊ ျဖစ္ေၾကာင္းသေဘာ ပ်က္စီးေၾကာင္းသေဘာကို အဖန္တလဲလဲ ႐ႈသည္ျဖစ္၍လည္း။ ၀ိဟရတိ၊ ေန၏။
ဓမၼာ၊ သစၥာတရားတို႔သည္သာလွ်င္။ အတၳိ၊ သႏၲိ၊ ရွိကုန္၏။ ဣတိ၊ ဤသို႔၊ အႆ၊ ထိုရဟန္း၏။ သတိ၀ါပန၊ သတိသည္မူလည္း။ ပစၥဳပဌိတာ၊ ေရွး႐ႈထင္သည္။ ေဟာတိ၊ ျဖစ္၏။ သာ ။ ထိုသတိသည္။ ယာ၀ေဒ၀၊ အၾကင္မွ်ေလာက္။ ဉာဏမတၱာယ၊ အဆင့္ဆင့္ သစၥာႏုပႆနာဉာဏ္၏ ပြားျခင္း အတိုင္းအရွည္ အက်ိဳးငွာလည္းေကာင္း။ ပဋိႆတိမတၱာယ၊ အဆင့္ဆင့္သတိ၏ပြားျခင္း အတိုင္းအရွည္အက်ိဳးငွာ လည္းေကာင္း။ ေဟာတိ၊ ျဖစ္၏။
ေသာဘိကၡဳ၊ ထိုရဟန္းသည္။ အနိႆိေတာစ၊ တဏွာ၊ ဒိ႒ိအားျဖင့္ မမွီမူ၍ လည္း။ ၀ိဟရတိ၊ ေန၏။ ေလာေက၊ ဥပါဒါနကႏၶၶာ ဟူေသာ ေလာက၌။ ကိဥၥိ၊ တစ္စံုတစ္ခုေသာ တရားကို။ အတၱာဟိ၀ါ၊ ငါအစိုးရေသာကိုယ္ဟူ၍ ဒိ႒ိအားျဖင့္ လည္းေကာင္း၊ အတၱနိယႏၲိ၀ါ၊ ငါ၏ဥစၥာဟူ၍ တဏွာအားျဖင့္လည္းေကာင္း။ နစဥပါဒိ ယတိ၊ မစြဲလမ္း။
ဘိကၡေ၀၊ ရဟန္းတို႔။ ဧ၀မၸိေခါ၊ ဤသို႔လည္း။ ဘိကၡဳ၊ ရဟန္းသည္။ စတူသု၊ ေလးပါးကုန္ေသာ။ အရိယာသေစၥသု အရိယာသစၥာျဖစ္ကုန္ေသာ။ ဓေမၼသု၊ တရားတို႔၌။ ဓမၼာႏုပႆီ၊ သစၥာတရားကို အဖန္တလဲလဲ ႐ႈသည္ျဖစ္၍။ ၀ိဟရတိ၊ ေန၏။
သစၥပဗၺံ နိ႒ိတံ
ဓမၼာႏုပႆနာ နိ႒ိတာ။ +++++++++++++++++++++
စတုသစၥသေခၤပကထာ
သတၱ၀ါတို႔လြတ္ေျမာက္ေရးအတြက္ ဗုဒၶေဟာေတာ္မူေသာတရားသည္ အလြန္တရာ နက္နဲသိမ္ေမြ႕လွပါသည္။ သျဂႋဳဟ္အဘိဓမၼာ အသံုးအႏႈန္းေတြႏွင့္ တခမ္း တနား ဖြဲ႕ႏြဲ႕စီရင္ထားျခင္းေၾကာင့္ ခက္ခဲေနသည္မဟတၱပါ။ မမွန္ေသာအျမင္၊ မွားေသာ အယူအဆတို႔ေၾကာင့္သာျဖစ္ပါသည္။ မွားေသာအယူအဆမ်ားကို ပထမဆံုး ဖယ္ရွားပစ္ ဖို႔လိုပါသည္။
ဗုဒၶက ပရမတၳအမွန္ ေလာကတၱၱရာဉာဏ္မ်ိဳးေစ့ျဖစ္သည့္ သစၥာေလးပါး ျမတ္တရားကို ေဟာဖို႔ရန္ ပြင့္ေတာ္မူသည္ဟု မိန္႔ေတာ္မူပါသည္။
ဗုဒၶတရားေတာ္အရ ““ဒုကၡ”” (ဆင္းရဲမႈ) ဆိုသည့္ စကားလံုးသည္ ၃၁-ဘံုလို႔ ဆိုသည့္ သတၱေလာကတစ္ခုလံုးတြင္ ပဓါနအက်ဆံုးျဖစ္ပါသည္။ ဘာသာေပါင္းစံု၊ ဒႆနိကေဗဒ ေပါင္းစံုတို႔၏ ““နာက်င္ျခင္း”” ဆိုသည့္ ေ၀ါဟာရႏွင့္ အလားတူပါသည္။ သတၱ၀ါသည္ အသက္ရွင္ေနသမွ်ကာလပတ္လံုး ဒုကၡဆင္းရဲတစ္မ်ိဳးမဟတၱ တစ္မ်ိဳးကို ေတြ႕ၾကံဳရမည္သာျဖစ္ပါသည္။ ဆင္းရဲဒုကၡမွ လြတ္ေျမာက္မႈ၊ ယင္းမွသက္သာရာရမႈ စသည္တို႔သည္ အေျခခံအားျဖင့္ ဘာသာေရးႏွင့္သာ ဆိုင္သည္မဟတၱပါ။ သိပၸံအတတ္ ႏွင့္လည္း သက္ဆိုင္ပါသည္။ အထူးသျဖင့္ ဗုဒၶအဘိဓမၼာအရ သတၱ၀ါ၏ ဘ၀ဆိုသည္မွာ အျခားမဟတၱ၊ မရပ္မနားဒလစပ္ ျဖစ္ကာပ်က္ကာေနသည့္ ဆင္းရဲဒုကၡ ျဖစ္စဥ္သာတည္း ဟုေဟာေတာ္မူထားေသာေၾကာင့္ တစ္ေလာကလံုး ဆင္းရဲဒုကၡဆိုသည့္ စကားႏွင့္ သက္ဆိုင္ ေနပါသည္။
အမွန္အားျဖင့္၊ ဗုဒၶဓမၼသည္ ေကာင္းသည္ဆိုးသည္ဆိုသည့္ ျပႆနာတို႔ႏွင့္ မဆိုင္ပါ။ ေကာင္းဆိုးဆိုသည္မွာ ပရမတၳအမွန္မဟတၱ၊ ပညတ္သာျဖစ္ပါသည္။ မွားေသာ အေတြးအေခၚ၊ ကာယကံမႈ၊ မေနာကံမႈတို႔၏ အစြယ္အပြားမ်ားသာျဖစ္ပါသည္။ သခၤါရ ေလာက၊ သခၤါရဓမၼႏွင့္သာ သက္ဆိုင္ပါသည္။
သာယာႏွစ္သက္စရာႏွင့္ ခြဲခြာရျခင္းသည္ ဒုကၡ။ မသာယာမႏွစ္သက္စရာႏွင့္ တြဲရကပ္ရျခင္းသည္ ဒုကၡ။ အိုျခင္း၊ နာျခင္း၊ ေသျခင္း စသည္တို႔သည္လည္း ဒုကၡ။ ဆိုသည္ ကိုေတာ့ အားလံုးသိၾကပါသည္။ ဆက္ရွင္းလင္းဖုိ႔ မလိုပါ။ မၾကာခဏ သတိလြတ္သြား သည္မွာကေတာ့ ဘ၀ဆိုသည္မွာ ဒုကၡကထိပ္တန္းက ပါ၀င္ေနသည့္ အခ်က္ပင္ျဖစ္ပါသည္။ ကၽြႏ္ုပ္တို႔အားလံုးသည္ သာယာႏွစ္သက္စရာမ်ားကို ခင္တြယ္ျပီး၊ မသာယာ မႏွစ္သက္စရာမ်ားကို မခင္တြယ္တတ္ပါ။ အမွန္တရားကို အမွန္အတိုင္း ယထာဘူတက်က် ၾကည့္လွ်င္ ေလာကၾကီးတြင္ အေကာင္းထက္ အဆိုးကမ်ားေနသည္ကို ေတြ႕ရပါသည္။ တစ္ခါတရံ ကၽြႏ္ုပ္တို႔ကိုယ္တိုင္ ေပ်ာ္ရႊင္ျမဴးတူး၀မ္းသာအားရ ျဖစ္ေနတတ္ပါ၏။ သို႔ေသာ္လည္း ျဗဟၼစိုရ္ ကိုယ္ခ်င္းစာတရား ေမတၱာက႐ုဏာထားတတ္သည့္ လူသား အေနျဖင့္ စဥ္းစားၾကည့္ပါလွ်င္ ထို၀မ္းသာအားရျဖစ္ေနသည့္ အခိုက္တြင္ သန္းေပါင္း မ်ားစြာေသာ အျခားလူသားမ်ားသည္ ဒုကၡဆင္းရဲႏွင့္ ရင္ဆိုင္ေနၾကရသည္ကို သိရမည္ ျဖစ္ပါသည္။ ကိုယ္ခ်င္းစာတရားကင္းမဲ့၍ တကိုယ္ေကာင္းသမားသက္သက္ျဖစ္သျဖင့္ ဤသို႔ က႐ုဏာေရွ႕ထား မစဥ္းစားတတ္ေသာ္မွ၊ မိမိ၀မ္းသာအားရျဖစ္ရသည္မွာ မျဖစ္စေလာက္ ခဏေလးမွ်ျဖစ္ျပီး ေပ်ာက္ပ်က္သြားျခင္းသာ ျဖစ္ပါသည္။ ယင္းေပ်ာ္ ရႊင္မႈကေလးကို ၾကာရွည္သိမ္းပိုက္ထား၍မရပါ။ ယင္း၏ သဘာ၀အတုိင္းျဖစ္ေပၚလာသည္ႏွင့္ တစ္ျပိဳင္တည္းလိုလို ေပ်ာက္ပ်က္သြားပါသည္။ ၎ကို တစ္ဖန္အလိုရွိပါက တစ္ဖန္ရွာရပါမည္။ ရွာ၍ရလွ်င္လည္း တစ္ဖန္ ေပ်ာက္ပ်က္သြားပါမည္။ ဤသို႔လွ်င္ အဆက္မျပတ္ ဒလစပ္ မရပ္မနားျဖစ္ေပၚ ေပ်ာက္ပ်က္ေနသည့္ ဒုကၡအစဥ္သာ ျဖစ္ေၾကာင္းထင္ရွားပါသည္။ ထို႔ေၾကာင့္ ကိုယ္လိုတာကိုမရ၍ ျဖစ္ရသည့္ဒုကၡထက္ ဆိုးသည္ဒုကၡ တစ္မ်ိဳးသာရွိပါသည္။ ယင္းသည္ကား ကိုယ္လိုတာကိုရသည့္ ဒုကၡ ပင္ျဖစ္သည္ဆိုသည့္ ပရမတၳသစၥာ၊ ဘုရားရဟႏၲာ အစရွိသည့္ အရိယာတို႔သာ အသိလုပ္ ေသာ အရိယာဒုကၡသစၥာျဖစ္ပါေၾကာင္း။
ဤဒုကၡဆိုသည့္ နံပါတ္တစ္ သစၥာအမွန္တရားသည္ ေလာကတြင္ ဆင္းရဲ ဒုကၡေရာက္သူတို႔ကိုသာမဟတၱ၊ ဆင္းရဲခ်မ္းသာမေရြး သက္ရွိသတၱ၀ါအားလံုးကို ျခံဳ၍ နက္နက္နဲနဲ ေ၀ဖန္သံုးသပ္ရာမွ ေပၚထြက္လာသည့္ အေျဖျဖစ္ပါသည္။ ေဆးမကုမီ ေရာဂါကို ပထမ စစ္ေဆးၾကည့္ရန္ အေရးၾကီးသကဲ့သို႔ ဘ၀ဇာတိဆိုသည့္ ဒုကၡကို ဒုကၡမွန္းသိေအာင္ ပထမ စစ္ေဆးသိရွိျခင္းမ်ိဳးျဖစ္ပါသည္။ ေဆးဆရာသည္ လူနာ၏ ေရာဂါကို ေဖၚထတၱျပသကဲ့သို႔ပင္ ျဖစ္ပါသည္။
ဒုကၡသစၥာကို ဤတြင္ရပ္ၾကပါစို႔။ အထက္ပိုင္းတြင္ အေတာ္ က်ယ္က်ယ္ျပန္႔ ျပန္႔ တင္ျပခဲ့ျပီးပါျပီ။
သမုဒယသစၥာ
သမုဒယဆိုသည့္ တဏွာမီးသည္ သတၱ၀ါအားလံုးကို ေလာင္ကၽြမ္း ေနပါသည္။ ဤတဏွာသည္ပင္ ဘ၀စက္ယႏၲယားကို လည္ေစပါသည္။ အဘယ့္ ေၾကာင့္ဆိုေသာ္ သိတတ္လာသည့္အခ်ိန္မွစ၍ ျပဳလုပ္သမွ် ကံအမႈကို ေလာဘဦးေဆာင္ ေသာေၾကာင့္ ျဖစ္ပါသည္။ တဏွာ၏အား အရွိန္အ၀ါသည္ အမ်ိဳးမ်ိဳးအစားစားျဖစ္၍ ၎၏အလို(၀ါ) ဆႏၵသည္လည္း တိရိစၧာန္တို႔၏ စားအိပ္ေနမႈ ႐ိုး႐ိုးအဆင့္မွသည္ လူယဥ္ေက်းတို႔၏ ေထြးလာဆန္းျပား ကာမဂုဏ္စည္းစိမ္အထိ မ်ားျပား၏။
ဤစၾကာ၀ဠာၾကီးတစ္ခုလံုး တည္တံ့ေနသည္မွာ တဏွာေၾကာင့္သာျဖစ္ပါသည္။ သတၱ၀ါ၏ ဘ၀ျဖစ္စဥ္သည္ တဏွာကို ဗဟိုျပဳေနသည္ကို သဠာယတနပစၥယာ ဖေႆာ အစရွိသည့္ အနည္းငယ္ေသာ ပဋိစၥသမုပၸါဒါ ကြင္းဆက္မ်ားကို ၾကည့္ျခင္းျဖင့္ သိႏိုင္ပါသည္။ ရာဇ၀တ္မႈေတြျဖစ္ျခင္း၊ စစ္မက္ျဖစ္ပြားျခင္း၊ တစ္ဦးႏွင့္တစ္ဦး ႏွိပ္စက္ညႇင္းပန္းျခင္း စသည့္ မေကာင္းမႈဒုစ႐ိုက္ေတြသည္ လူတို႔၏ ကာမဂုဏ္စည္းစိမ္ေတြ၊ တန္ခိုးပါ၀ါေတြ၊ ၾသဇာ အာဏာေတြကို တပ္မက္စြဲလမ္းမႈတို႔ေၾကာင့္ျဖစ္ပါသည္။ ယင္းတပ္မက္မႈ တဏွာေလာဘ သည္သာလွ်င္ ကာမေလာက၌ ဘ၀သစ္အက်ိဳးကို တစ္ဖန္ေပးေလ့ရွိပါသည္။ ေလာကတြင္ အခ်ိဳ႕လူမ်ားသည္ ေမြးကတည္းက အနာဆိုး၊ ေရာဂါဆိုးေတြပါလာၾက၏။ အခ်ိဳ႕က အလြန္ ဆင္းရဲႏြမ္းပါးၾက၏။ အခ်ိဳ႕က မသန္စြမ္းၾကပါ။ အခ်ိဳ႕က စိတ္ဓါတ္ညံ့ဖ်င္းခ်ိဳ႕တဲ့သည္မွာ တိရစၧာန္ထက္ပင္ အသိဉာဏ္အရာ၌ ညံ့ဖ်င္း၏။ ဤျဖစ္ရပ္တို႔၏ အေၾကာင္းရင္းသည္ ကံသာလွ်င္ျဖစ္၏။ အတိတ္က ကာယကံ၊ ၀စီကံ၊ မေနာကံဆိုသည့္ ေၾကာင္းက်ိဳးနိယာမ ကံတရားအတိုင္း ျဖစ္ရ၏။ မည္သူမည္၀ါ၊ ငါ၊ သူတစ္ပါး၊ အေကာင္အထည္၊ အသက္ လိပ္ျပာမဟတၱ၊ အတိတ္က ျပဳခဲ့ေသာကံေၾကာင့္ သခၤါရဆိုသည့္ ေစတနာကံျဖစ္ေပၚကာ ပစၥဳပၸန္၌ ၀ိညဥ္သစ္ အျမစ္တြယ္၏။ အသက္၀ိညဥ္ဟုေခၚသည့္ ဘ၀ဓါတ္အားသည္ လွ်ပ္စစ္စြမ္းအင္တစ္မ်ိဳးျဖစ္သည္ဟု ယေန႔သိပၸံပညာရွင္မ်ားက လက္ခံစျပဳျခင္းသည္ သက္ရွိ သတၱ၀ါ ဆိုသည္မွာ အျမဲမရွိ၊ အစဥ္မျပတ္ ျဖစ္ကာပ်က္ကာေနသည့္ ႐ုပ္နာမ္အစုအေ၀း သာျဖစ္သည္ဟုဆိုသည့္ ဗုဒၶေဟာကိန္းႏွင့္ ကိုက္ညီေနပါသည္။
နိေရာဓသစၥာ
တတိယေျမာက္ျဖစ္သည့္ အရိယသစၥာအမွန္တရားသည္ ပဋိသေႏၶေနရျခင္း၊ အိုရျခင္း၊ နာရျခင္း၊ ေသရျခင္းစသည့္ ဒုကၡခပ္သိမ္းတို႔ျငိမ္းရာကို ေဟာေတာ္မူျခင္း ျဖစ္ပါ သည္။ တဏွာကုန္ရာ ျမတ္ေသာနိဗၺာန္ပင္ ျဖစ္ပါသည္။ ယင္းထက္ပို၍ ဗုဒၶသည္ နိဗၺာန္ကုိ ဖြင့္ေတာ္မမူပါ။ အသစ္တစ္ခါဟု ျပဳျပင္စီရင္ျခင္း လံုး၀ကင္း၍ ႐ုပ္ေလာကထက္ လြန္ကဲေသာ နိဗၺာန္သည္ ေနေတြလေတြကင္း၏။ ခ်မ္းသာဆင္းရဲကင္း၏။ ပဋိသေႏၶေနရျခင္း၊ အိုရျခင္း၊ နာရျခင္း၊ ေသရျခင္း အစရွိသည့္ သံသရာ ေဘးဒုကၡအားလံုးကင္း၏။ ျပဳျပင္ျခင္း၊ ေျပာင္းလြဲ ျခင္းမကင္းသည့္ နတ္ျဗဟၼာဘံုေတြထက္ သာလြန္ထူးကဲမြန္ျမတ္၏။
ဤျမတ္ေသာ နိဗၺာန္ဆိုသည့္ ပန္းတိုင္ကိုရေအာင္၊ ေရာက္ေအာင္ မည္သို႔လုပ္ရ ပါမည္နည္း။ နိဗၺာန္ဆိုသည္မွာ စိတ္ကူးယဥ္သက္သက္မဟတၱ၊ ေတြးေတာၾကံစည္႐ံု ႏွင့္ ရႏိုင္မည္၊ ေရာက္ႏိုင္မည္ဟု ေမွ်ာ္လင့္ခ်က္မရွိဟု ထင္ျမင္ယူဆၾက၏။ မွန္ပါသည္။ ယခုအခါ ကမၻာေလာကၾကီး၌ ေလာဘ၊ ေဒါသ၊ ေမာဟတရားေတြသာ အားေကာင္း ေနေသးေသာေၾကာင့္၊ အေျခအေနမေကာင္းလွေသးပါ။ သို႔ေသာ္ျငားလည္း သိပၸံပညာ သည္ သူ႔နည္းႏွင့္သူဆိုသလို လူသားတို႔အား ဘ၀ျပႆနာႏွင့္ စၾကာ၀ဠာၾကီးကို ခ်ဳပ္ကိုင္ေနသည့္ ေလာကနိယာမတရားမ်ားကို နားလည္လာေစရန္ အကူအညီေပးေသာ ေၾကာင့္ ယေန႔ဗုဒၶတရားေတာ္ကို နားလည္လာသူဦးေရသည္ ေရွးႏွစ္ေပါင္းငါးဆယ္ ေလာက္ကထက္ ပိုမိုမ်ားျပားေနျပီ ျဖစ္ပါေၾကာင္း။ သိပၸံသည္ ယခုအခါ ခိုေအာင္းေနရာ ႐ုပ္ေလာကမွ အေဆာတလ်င္ထြက္လာကာ ေလာကၾကီးကိုအမွန္အတိုင္းျမင္ဖို႔ ကၽြႏ္ုပ္တို႔အား ႐ႈေထာင့္အသစ္တစ္ခုေပးေနေလျပီ။ ပထမဦးဆံုးအေနျဖင့္ ကၽြႏ္ုပ္တို႔သည္ ႐ုပ္သဘာ၀ကို အတြင္းသို႔၀င္ၾကည့္ရာ အျပင္မွျမင္ရသည့္သ႑ာန္ႏွင့္ မ်ားစြာကြာျခား ေၾကာင္း ေတြ႕ရ၏။ ယင္းကြာျခားသည့္ ျမင္ကြင္းသည္လည္း သမုဒယသစၥာသာျဖစ္၍ ပရမတၳသစၥာ တကယ္အမွန္အစစ္ကိုေတြ႕ေအာင္ ၎ကိုေက်ာ္လြန္၍ ရွာရပါဦးမည္။
အရိယမဂၢသစၥာ
နိဗၺာန္သို႔သြားရာလမ္းသည္ စတုတၳေျမာက္ အရိယသစၥာအမွန္တရား ျဖစ္ပါသည္။ ယင္းလမ္းေၾကာင္းအတုိင္း ခ်က္ခ်င္းလက္ငင္း လိုက္ဖို႔လိုပါသည္။ ၎ကို အရိယသူေတာ္ေကာင္းတို႔သြားရာ ရွစ္သြယ္ေသာလမ္းဟု ေခၚပါသည္။
(၁) သမၼာဒိ႒ိဆိုသည္မွာ က်ိဳးေၾကာင္းေလာကနိယာမတရားကို သံုးသပ္ဆင္ျခင္ ျခင္းအားျဖင့္ အမွန္တရားကို အမွန္အတုိင္းသိျခင္းကို ေခၚပါသည္။ ဗုဒၶက မည္သည့္ အရာမဆို သူမ်ားေျပာျဖင့္ မ်က္စိမွိတ္ျပီး၊ လက္ခံရမည္မဟတၱ၊ ကိုယ္ေတြ႕စံုစမ္းစစ္ေဆး ျပီးမွ ယံုသင့္ကယံုရမည္ဟူ၍လည္းေကာင္း၊ ေကာင္းေသာအသက္ေမြးမႈျဖင့္ သက္ရွိ သတၱ၀ါအမ်ားအား ေမတၱာဂ႐ုဏာ အစရွိသည့္ ျဗဟၼစိုရ္တရား ပြားမ်ားကာ ျမင့့္ျမတ္ ျဖဴစင္ေသာစိတ္ျဖင့္ အရိယသစၥာအမွန္တရားကို ဆည္းကပ္ ေဆာက္တည္ရမည္ဟု ေဟာေတာ္မူခဲ့ပါသည္။ သကၠာယဒိ႒ိအစြဲျဖင့္ ကာမဂုဏ္အာ႐ံုအစြဲတို႔ကို ပယ္ေဖ်ာက္၍ အနိစၥအျမဲမရွိ၊ ဒုကၡဆင္းရဲျခင္း၊ အနတၱ ငါေကာင္သူေကာင္ အထည္ကိုယ္ျဒပ္မဟတၱ၊ အစိုးမရ။ အတၱမွ ဆိတ္သုဥ္း၏။ အစရွိသည့္ တိလကၡဏာတရားၾကီးသံုးပါးကို အားထတၱ ရပါမည္။
(၂) သမၼာသကၤပၸ ေကာင္းစြာၾကံျခင္းဆိုသည္မွာ ဒုကၡခပ္သိမ္း ခ်ဳပ္ျငိမ္းရာျပည္နိဗၺာန္သို႔ ေရာက္ဖို႔ၾကံရမည္ဟု ဆိုလိုျခင္းျဖစ္ပါသည္။ ျမင့္ျမတ္သည့္အၾကံ ျမင့္ျမတ္သည့္အလိုဆႏၵ ကို ဆိုလိုပါသည္။ အမ်ားအက်ိဳးေဆာင္ျခင္း၊ သတၱ၀ါတို႔အား ခ်စ္ခင္ၾကင္နာသနားျခင္း၊ ေပးကမ္းစြန္႔ၾကဲျခင္း၊ သီလေဆာက္တည္ျခင္းစသည္တို႔သည္ ျမင့္ျမတ္သည့္အသြင္ကို ေဆာင္ပါသည္။
သမၼာဒိ႒ိႏွင့္ သမၼာသကၤပၸတို႔သည္ ပညာခန္းႏွင့္သက္ဆိုင္ပါသည္။
ေနာက္သံုး မ်ိဳး (၁) သမၼာ၀ါစာ၊ (၂) သမၼာကမၼႏၲ၊ (၃) သမၼာအာဇီ၀၊ တို႔သည္ကား သီလခန္းႏွင့္ သက္ဆိုင္ပါသည္။။ သမၼာ၀ါစာ ေကာင္းေသာစကားကိုဆိုျခင္း၏ အဓိပၸါယ္မွာ ၾကမ္းတမ္း ယတၱမာေသာစကားကိုေရွာင္၍၊ အမွန္စကားကိုသာ ဆိုျခင္းကုိေခၚပါသည္။ သမၼာကမၼႏၲ ေကာင္းစြာျပဳလုပ္ျခင္းဆိုသည္မွာလည္း သမၼာ၀ါစာ ေကာင္းေသာစကားကိုဆိုျခင္းႏွင့္ အလားတူပါသည္။ ႏႈတ္ႏွင့္ ကိုယ္သာျခားပါသည္။
=++++++++=
No comments:
Post a Comment