လန္ဒန္ျမိဳ႕ ဗုဒၶဘာသာအသင္းၾကီး၏ ဥကၠဌေဟာင္း ကြယ္လြန္သူ မစၥတာဟန္ဖေရ၏
““ ကမၼႏွင့္ ဇာတိပဋိသေႏၶ”” ေခၚစာေစာင္မွ ေကာက္ႏႈတ္ခ်က္
ဇာတိပဋိသေႏၶအက်ိဳးကို ေပးစြမ္းႏိုင္သည့္ အထက္တြင္ေဖၚျပထားေသာအေၾကာင္း
သံုးပါးျဖစ္သည့္ (၁) မ်ိဳး႐ိုးဗီဇ (၂) ကာလ၊ ေဒသေရေျမစသည့္ ပတ္၀န္းက်င္ အေျခ
အေနႏွင့္ (၃) ကံဆိုသည့္ အတိတ္မရဏာသႏၷေဇာစိတ္ အဟုန္တို႔ႏွင့္ ပတ္သတ္၍
အဂၤလန္ႏုိင္ငံ လန္ဒန္ျမိဳ႕၊ ဗုဒၶဘာသာအသင္းၾကီး၏ ဥက္ၠဌေဟာင္း ကြယ္လြန္သူ
မစၥတာဟန္ဖေရက ၎၏ ကမၼႏွင့္ ဇာတိပဋိသေႏၶေခၚ စာေစာင္၏ စာမ်က္ႏွာ
(၃၈) ႏွင့္ (၅၆)တြင္ မွတ္ခ်က္ခ်ထားသည္ကို အက်ဥ္းအားျဖင့္ ျမန္မာဘာသာသို႔
ျပန္ဆိုကာ ေအာက္၌ေဖၚျပထားပါသည္။
အမွန္တကယ္ အျမဲလိုက္မည့္ အရာသည္ကား မိမိျပဳလုပ္ေသာ ကံ၏အက်ိဳးသာျဖစ္၏။
မိမိရွာေဖြ စုေဆာင္းထားေသာ ဥစၥာပစၥည္းႏွင့္တကြ သားသမီး ဇနီးစသည္ကား မိမိ၏
ေနာက္သို႔ လိုက္ပါၾကမည္မဟုတ္။
(၂) မိမိျပဳလုပ္ခဲ့ေသာ အတိတ္ကံသာလွ်င္ မိမိ၏ ဆိုးေကာင္းဘ၀က်ိဳးကို
ေပးႏိုင္ေသာ အေမြအႏွစ္ အစစ္ျဖစ္၏။ မိဘဘိုးဘြားတို႔မွ ဆိုးေမြေကာင္းေမြတို႔သည္ကား
မိမိ၏ ဘ၀အက်ိဳးကို ထိေရာက္စြာ ေပးႏိုင္မည္မဟုတ္။
(၃) ထိုနည္းတူစြာ ေရေျမစသည့္ ပတ္၀န္းက်င္အေျခအေနတို႔သည္လည္း
အတိတ္ကျပဳလုပ္ခဲ့ေသာ ေကာင္းကံ၊ ဆိုးကံတို႔အေလ်ာက္ ျဖစ္ေပၚရမည့္ ေကာင္းေမြ
ဆိုးေမြက်ိဳးတို႔ေပတည္း။
ခုဒၵကနိကာယ္၀င္ ဓမၼပဒပါဠိေတာ္တြင္လည္း ကံသာလွ်င္ အပိုင္အေမြအႏွစ္
ပစၥည္းအျဖစ္ ကိုယ့္ေနာက္ပါမည့္အေၾကာင္း ေဟာေတာ္မူပါေသးသည္။
အတၱာ ေဂေဟာ နိ၀တၱႏၲိ၊ သုႆာေန မိတၱဗႏၶ၀ါ
သုကတံ ဒုကၠတံ ကမၼံ၊ ဆာယာ၀ အႏုယာယတီ။
အတၱာ၊ လယ္ယာအိုးအိမ္ ေရႊေငြ ေက်ာက္သံစသည့္ ပစၥည္းတို႔သည္။ ေဂေဟ၊
တည္ရာ ဌာနမွ။ နိ၀တၱႏၲိ၊ ဘာမွ်လိုက္ပါၾကမည္ မဟုတ္ကုန္။ မိတၱဗႏၶ၀ါ၊
မိတ္ေဆြရင္း ညီအစ္ကို ေမာင္ႏွမ သားသမီး၊ မိဘေဆြမ်ိဳးအရင္းတို႔သည္လည္း၊
သုသာေန၊ လူေသျမဳပ္ရာ သုသာန္သခ်ႋဳင္း ေျမလုပ္တိုင္းမွ။ နိ၀တၱႏၲိ၊ ပ်ဴပ်ဴငွာငွာ
ဆူညံစြာျဖင့္ မသာပို႔ကာျပန္ၾကေလကုန္၏။ သုဂတံ ဒုဂၢတံ ကမၼံေကာင္းစြာ ျပဳအပ္၊
မေကာင္းစြာျပဳအပ္၊ ထိုကုသိုလ္ကံ၊ အကုသုိလ္ကံ ႏွစ္ရပ္သည္သာလွ်င္။ ဆာယာ၊
အရိပ္သည္။ အႏုယာယတီဣ၀၊ မိမိသြားလာရာေနာက္ အျမဲမကြာ အစဥ္လိုက္သကဲ့သို႔။
အႏုယာယတိ၊ ေသဆံုးသူေနာက္သို႔ ေကာက္ေကာက္မေသြ လုိက္ပါေလေတာ့၏။
ထို႔ေၾကာင့္ လူသတၱ၀ါတစ္ဦး၏ အက်င့္စ႐ိုက္၀ါသနာဘာဂီ စိတ္ေနသေဘာထား
အားလံုးကို ဘိုးဘြားမိဘမ်ိဳး႐ိုးအစဥ္အလာ ဇာတိဗီဇတို႔မွ အေျဖမွန္ရွာ၍ ရမည္
မဟုတ္ပါ။ လူတိုင္းလူတုိင္းမွာ အသြင္မတူသည့္ အက်င့္စ႐ိုက္လကၡဏာ အေျမာက္
အမ်ား သီးျခားစီရွိၾကရာ၊ ၎တို႔ကို ဘိုးဘြားမိဘ မ်ိဳး႐ိုးစဥ္လာ ဗီဇအစဥ္အလာတို႔သို႔
ေျခရာခံ၍ ရမည္မဟုတ္ပါ။ ဥပမာ သူေတာ္ေကာင္း လူကံုတန္ မိေကာင္းဖခင္တို႔မွ
ငတက္ျပားကဲ့သို႔ ထိပ္ထိပ္ၾကဲလူဆိုးၾကီးမ်ား ေပၚထြန္းလာတတ္သည္ကို မေမ့သင့္ပါ။
ဇာတိပဋိသေႏၶအေၾကာင္း ထပ္ေလာင္းရွင္းျပျခင္း
အထက္ေဖၚျပပါ သေဘာတရားတို႔ကို လူျပိန္းတို႔ နားလည္ရန္ ႐ိုး႐ိုးႏွင့္
ရွင္းရွင္း တင္ျပလိုပါေသးသည္။ ပါဠိလို ပဋိသေႏၶစိတ္ဆိုသည္မွာ ဘ၀တစ္ခုႏွင့္တစ္ခု
(၀ါ) ဘ၀ေဟာင္းႏွင့္ ဘ၀သစ္တို႔ကို ဆက္ေပးသည့္စိတ္ကို ေခၚပါသည္။ ဤသို႔ဆက္ေပး
ရာတြင္ ဘ၀ေဟာင္းမွ ဘ၀သစ္သို႔ ဘာတစ္ခုမွ် ကူးေျပာင္းလာျခင္းမရွိ။ ဘ၀ေဟာင္း၌
ျပဳခဲ့ေသာ အတိတ္ကံအဟုန္အရွိန္ေၾကာင့္ ဘ၀သစ္ေပၚရျခင္းသာျဖစ္ပါ၏။ တစ္နည္း၊
ဘ၀သစ္သို႔ ဘ၀ေဟာင္းမွ စုတိစိတ္္က်ေသဆံုးသြားသူ၏ ခႏၶာငါးပါး ႐ုပ္နာမ္တရားတို႔
အနက္ ဘာတစ္ခုမွ ကူးေျပာင္းျခင္းမရွိ။ ဤသို႔ဆိုလွ်င္ ဘ၀ေဟာင္းႏွင့္ ဘ၀သစ္တို႔
သည္ တျခားစီျဖစ္၍၊ တစ္ခုႏွင့္တစ္ခု ဘာမွ်မဆိုင္ေလသေလာဟု ေတြးေတာစရာ
ရွိပါသည္။ တစ္ျခားစီ ဘာမွ်မဆိုင္ဆိုလွ်င္လည္း မွန္မည္မဟုတ္ပါ။ စိတ္ဆိုသည္မွာ
နိယာမသေဘာတရားအတိုင္း တစ္ခုႏွင့္တစ္ခု(၀ါ) ေရွ႕စိတ္ႏွင့္ ေနာက္စိတ္စပ္ၾကား
ကြင္းဆက္ရွိေၾကာင္းကို ယခုအခါ အမ်ားလက္ခံယံုၾကည္ၾကသည့္အတိုင္း ကမၻာ႔သိပၸံႏွင့္
စိတၱေဗဒပါရဂူၾကီးမ်ားက ေထာက္ခံအတည္ျပဳထားပါသည္။ အလားတူပင္ ဘ၀
ေဟာင္း၏ ေနာက္ဆံုး မရဏာသႏၷေဇာစုတိစိတ္ႏွင့္ ဘ၀သစ္ပဋိသေႏၶ ပထမဘ၀င္စိတ္
တို႔အၾကားတြင္လည္း ကြင္းဆက္ရွိရပါမည္။ ဥပမာ လူတစ္ေယာက္သည္ ျမန္မာျပည္
၌ ေသဆံုးသြားျပီး အဂၤလန္ႏိုင္္ငံ သို႔မဟုတ္ အလြန္ေ၀းကြာေသာေဒသ တစ္ခုခု၌ ပဋိသေႏၶ
တည္သည္ဆိုၾကပါစို႔ ပထမေသဆံုးသည့္အခ်ိန္ႏွင့္ ပဋိသေႏၶေနသည့္အခ်ိန္စပ္ၾကားကာလသည္၊
အသက္ရွင္ေနသူတစ္ဦး၏ ပထမစိတ္ တစ္ခဏေပ်ာက္ျပီး ဒုတိယစိတ္ေရာက္လာသေလာက္
သာ ၾကာပါသည္။ အလိုအပိုမရွိပါ။ ထို႔ေၾကာင့္ ဘ၀ေဟာင္းမွ ဘ၀သစ္သို႔ ဘာမွ်ေရာက္
မလာေသာ္ျငားလည္း ဘ၀သစ္၌ ပထမေပၚသည့္ ပဋိသေႏၶစိတ္သည္၊ ဘ၀ေဟာင္း၏
စုတိစိတ္ေခၚ မရဏာသႏၷေဇာစိတ္ႏွင့္ ကြင္းဆက္မကင္းပါ။ သည္လုိဆို ဘ၀သစ္၌ပဋိသေႏၶ
ေနသူသည္ ဘ၀ေဟာင္း၌ ေသဆံုးသြားသူလား၊ သို႔မဟုတ္ တစ္ျခားလူလားဟုေမးလွ်င္၊
အေျဖမွာ ဥပမာအားျဖင့္ မွန္တစ္ခ်ပ္ကို လူတစ္ေယာက္ကၾကည့္သည္ရွိေသာ္ မွန္ထဲ၌ျမင္ရေသာ
အရိပ္သည္ မွန္ၾကည့္သူတစ္ကယ္မဟုတ္ေသာ္လည္း၊ ၎ႏွင့္တစ္ပံုစံတည္းတူေနျခင္း မွန္ၾကည့္
သူအျဖစ္ အေၾကာင္းမကင္းျခင္းတို႔ေၾကာင့္၊ အဆိုပါအရိပ္မွာ ၎လူပင္ျဖစ္သည္ဟု ေျပာဆို
ရပါမည္။ အလားတူပင္ ဘ၀ေဟာင္း၌ ေသဆံုးသြားသူ၏ခႏၶာငါးပါး ႐ုပ္နာမ္တရား
တို႔အနက္ဘာတစ္ခုမွ် ဘ၀သစ္သို႔ေရာက္မသြားသည့္အတြက္ ဘ၀သစ္ လူ၏ခႏၶာငါးပါး
သည္ ဘ၀ေဟာင္းေသသူ၏ ခႏၶာငါးပါး႐ုပ္နာမ္တို႔ မဟုတ္ေသာေၾကာင့္ ဘ၀ေဟာင္းႏွင့္
ဘ၀သစ္လူဟာ ဘ၀ေဟာင္းက လူပင္ျဖစ္၏ဟူ၍လည္းမဆိုႏိုင္ပါ။ အထက္ပိုင္း
တစ္ေနရာရွိ မိလိႏၵပဥႇာအေမးအေျဖတြင္ ယင္းျပႆနာႏွင့္ပတ္သက္၍ အနည္းငယ္
တင္ျပထားပါေသးသည္။
ယခုအခါ ေမထံုမဲ့သားေဖါက္ျခင္းမ်ား၊ အျခားဓါတုေဗဒနည္း အမ်ိဳးမ်ိဳးျဖင့္
သားေဖါက္ျခင္းမ်ား၊ မၾကာလွေသာ ေနာင္တစ္ေခတ္တြင္ မႏုႆလူသားကေလးမ်ားကို
ဖန္ဓါတ္ဘူးတို႔တြင္ အစုလိုက္အျပံဳလိုက္သားေဖါက္ျခင္းစသည္တို႔ျဖင့္ သိပၸံပညာ၏
အစြမ္းအံ့မခန္းလိလိ တိုးတက္လာပါေသာ္လည္း ဗုဒၶ၏ ကမၼ၀ိပါကကံအေၾကာင္းတရား
ႏွင့္ ၀ိပါက္အက်ိဳးပဋိသေႏၶ တရားတို႔သည္ကား ျဖစ္တံုပ်က္တံု သံသရာၾကီးလည္ေန
သမွ် ေပ်ာက္ကြယ္၍သြားမည္ မထင္ပါ။ ရွင္သန္ေနမည္သာ ျဖစ္ပါသည္။
x x x x x x x
ပဌာန္းပါဠိေတာ္လာ နိႆယပစၥည္္း
သင့္ျမတ္ေလ်ာက္ပတ္သည့္ ပတ္၀န္းက်င္အေျခအေနႏွင့္တကြ ပဋိသေႏၶမ်ိဳးေစ့
စသည့္ အဂၤါရပ္မ်ား ျပည့္စံုလွ်င္ အဘယ္႐ုပ္၀တၳဳ အဘယ္႐ုပ္ဓါတ္ပစၥည္းတြင္မဆို
စုတိစိတ္က်၍ ေသဆံုးသြားသူ၏ မရဏာသႏၷေဇာကံ အဟုန္ဟုဆိုအပ္ေသာ
နာမ္ဓါတ္အား၏ အစြမ္းသတၱိေၾကာင့္ ဘ၀သစ္ေခၚ နာမ႐ူပခႏၶာသစ္ေပၚႏိုင္သည္ဟု
ဆိုရပါမည္။ ဤသေဘာထားအယူအဆသည္ ဗုဒၶအဘိဓမၼာ ပ႒ာန္းပါဠိေတာ္ၾကီးတြင္
နိႆယပစၥည္းအေၾကာင္းကို ေဟာေတာ္မူရာ၌ ထင္ရွားလွပါသည္။
ယံ ႐ူပံ နိႆာယ မေနာဓါတုစ မေနာ၀ိညာဏဓါတုစ ၀တၱႏၲိ
တံ႐ူပံ မေနာဓါတုယာစ မေနာ၀ိညာဏဓါတုယာစ
တံသမ္ၸယုတၱကာနဥၥ ဓမၼာနံ နိႆယပစၥေယန ပစၥေယာ။
ယံ႐ူပံ၊ အၾကင္႐ုပ္ကို။ (ဟဒယ၀တၳဳ႐ုပ္ကိုဟုလည္း ဆိုၾကပါသည္) နိႆာယ
အမွီျပဳ၍။ မေနာဓါတုစ၊ အာ႐ံုကုိ သိ႐ံုမွ် ၀ိုးတ၀ါးသိတတ္ေသာစိတ္ မေနာဓါတ္သည္
လည္းေကာင္း။ မေနာ၀ိညာဏဓါတုစ အာ႐ံုကိုအထူးသိတတ္ေသာ ၾကံသိစိတ္
မေနာ၀ိညာဏဓါတ္သည္ လည္းေကာင္း၊ ၀တၱႏၲိ၊ ျဖစ္ကုန္၏။ တံ႐ူပံ၊ ထို႐ုပ္သည္။
မေနာဓါတုယာစ၊ မေနာဓါတ္အားလည္းေကာင္း၊ မေနာ၀ိညာဏ ဓါတုယာစ၊
မေနာ၀ိညာဏ ဓါတ္အားလည္းေကာင္း၊ တံသမ္ၸယုတၱကာနံ ထိုမေနာဓါတ္
မေနာ၀ိညာဏဓါတ္ႏွင့္ယွဥ္ေသာ၊ ဓမၼာနဥၥ၊ ေစတသိက္တရား တို႔အားလည္းေကာင္း
နိႆယပစၥေယန၊ မွီရာတည္ရာ နိႆယပစၥယသတၱိျဖင့္ ပစၥေယာ ဥပါကာရေကာ၊
ေက်းဇူးျပဳတတ္သည္ ေဟာတိျဖစ္၏။
x x x x x x x
ပဋိသမၻိဒါမဂ္ဂါထာ
ဤကံႏွင့္ ပဋိသေႏၶဆက္စပ္ပံုကုိကံက အေၾကာင္းတရား ပဋိသေႏၶနာမ္႐ုပ္
အာယတန ဖႆေ၀ဒနာဆိုသည့္ ငါးပါးက အက်ိဳး၀ိပါက္တရား ျဖစ္ေၾကာင္းကို
ပဋိသမၻိဒါမဂ္တြင္ ေဟာေတာ္မူသည္မွာ -
ဣဓ ပဋိသႏၶိ ၀ိညာဏံ ၾသက္ၠႏၲီ နာမ႐ူပံ ပသာေဒါ အာယတနံ
ဖုေ႒ာဖေႆာေ၀ဒယိတံ ေ၀ဒနာ၊ ဣတိ ဣေမ ပဥၥာ ဓမၼာ
ဣဓုပပတၱိဘ၀သ္ၼႎ ပုေရဇာတႆ ကမၼႆ ပစၥေယာ။
ဣဓ ယခုအခါ၌။ ပဋိသႏၶိ၊ ဆက္စပ္လ်က္ ျဖစ္ေပၚေသာစိတ္သည္။ ၀ိညာဏံ၊
၀ိညာဥ္ေပတည္း။ ၾသက္ၠႏၲိ။ တစ္ျပိဳင္တည္းလာ၍ သက္၀င္သကဲ့သို႔ ျဖစ္ေသာ
သေဘာသည္၊ နာမ႐ူပံ၊ နာမ္႐ုပ္ေပတည္း ပသာေဒါ၊ ၾကည္လင္ေသာ ပသာဒ႐ုပ္(၀ါ)
မ်က္စိ၊ နား၊ ႏွာ၊ လွ်ာ၊ ကိုယ္အၾကည္တို႔သည္ အာယတနံ အာယတနတို႔ေပတည္း၊
(၀ါ) အာ႐ံုႏွင့္ စိတ္ေတြ႕ဆံုရာဌာနတို႔ေပတည္း။ ဖုေ႒ာ၊ အာ႐ံုႏွင့္ စိတ္ေတြ႕ျခင္းသည္။
ဖေႆာ၊ ဖႆ ေပတည္း။ ေ၀ဒယိတံ၊ ခံစားအပ္ေသာ သေဘာသည္။ ေ၀ဒနာ၊
ေ၀ဒနာေပတည္း။ ဣတိ၊ ဤသို႔၊ ဣဓုပ ပတၱိဘ၀သ္ၼႎ၊ ယခုျဖစ္ဆဲ ဘ၀၌၊ ပ၀တၱာ၊
ျဖစ္ကုန္ေသာ။ ဣေမပဥၥာဓမၼာ၊ ဤငါးပါးေသာ တရားတို႔သည္။ ပုေရကတႆကမၼ
ပစၥယာ၊ ေရွးကျပဳခဲ့ေသာ ကံဟူေသာ အေၾကာင္းေၾကာင့္။ ပ၀တၱိ၀ိပါကဓမၼာ၊
ယခုမ်က္ေမွာက္၌ ျဖစ္ေပၚေသာ အက်ိဳးတရားတို႔ ေပတည္္း။ ။
အဘိဓမၼတၱသဂၤဟအဖြင့္ဂါထာ
ဆဓါ နာမႏၲဳ နာမႆ ပဥၥာဓါ နာမ႐ူပိနံ။
ဧကဓါ ပုန႐ူပႆ၊ ႐ူပံ နာမႆ ေစကဓါ။
ပညတၱိနာမ႐ူပါနီ၊ နာမႆ ဒု၀ိဓံဒြယံ။
ဒြယႆ နာ၀ဓါေစတီ၊ ဆဗၺိဓါ ပစၥယာကထံ။ ။
နာမံ၊ နာမ္သည္။ နာမႆ၊ နာမ္အခ်င္းခ်င္းအား။ ဆဓါ၊ ေျခာက္ပါးေသာ
အျခင္း အရားအားျဖင့္။ ပစၥေယာ ဥပကာရေကာ၊ ေက်းဇူးျပဳတတ္သည္။ ေဟာတိ၊
ျဖစ္၏။ နာမံ။ နာမ္သည္။ နာမ႐ူပါနံ၊ နာမ္႐ုပ္တို႔အား။ ပဥၥဓါ၊ ငါးပါးအျပားအားျဖင့္။
ပစၥေယာ ဥပကာယေကာ၊ ေက်းဇူးျပဳတတ္သည္။ ေဟာတိ၊ ျဖစ္၏။ ပုန၊ တစ္ဖန္။
နာမံ၊ နာမ္သည္။ ႐ူပႆ၊ ႐ုပ္အား။ ဧကဓါ၊ တစ္ပါးေသာ အျခင္းအရာအားျဖင့္။
ပစၥေေယာ ဥပကာယေကာ၊ ေက်းဇူးျပဳတတ္သည္။ ေဟာတိ၊ ျဖစ္၏။ စ၊ နာမ္ပစၥည္း
တပ္သည္မွတစ္ပါး ႐ုပ္ပစၥည္းတပ္သည္ကို ဆိုဦးအံ့။ ႐ူပံ၊ ႐ုပ္သည္။ နာမႆ
နာမ္အား။ ဧကဓါ၊ တစ္ပါးေသာ အျခင္းအရာအားျဖင့္ ပစၥေယာ ဥပကာရေကာ၊
ေက်းဇူးျပဳတတ္သည္။ ေဟာတိ၊ ျဖစ္၏။
ပညတၱိနာမ႐ူပါနိ၊ ပညတ္နာမ္႐ုပ္တို႔သည္။ နာမႆ၊ နာမ္အား။ ဒိ၀ိဓါ၊
ႏွစ္ပါးေသာ အျခင္းအရာအားျဖင့္။ ပစၥေယာ ဥပကာရေကာ၊ ေက်းဇူးျပဳတတ္သည္။
ေဟာတိျဖစ္၏။ စသုဒၶ မွတစ္ပါး မိႆကကိုဆိုဦးအံ့၊ ဒြယံ၊ နာမ္႐ုပ္ဓါတ္ႏွစ္ပါးသည္္
ဒြယႆ၊ နာမ္ နာမ္႐ုပ္ႏွစ္ပါးအား၊ န၀ဓါ ကိုးပါးေသာ အျခင္းအရာအားျဖင့္။ ပစၥေယာ
ဥပကာယေကာ၊ ေက်းဇူးျပဳတတ္သည္။ ေဟာတိ၊ ျဖစ္၏။ ဣတိ၊ ဤသို႔၊ ပစၥယာ၊ ပစၥည္း
တို႔သည္ ဆဗၺိဓါ၊ ေျခာက္ပါး အျပားအားျဖင့္။ ဌိတာ၊ တည္္ကုန္၏။
(အက်ယ္ကို အဘိဓမၼာတၳသဂၤဟတြင္ ၾကည့္ပါ)
x x x x x x x
နာမ႐ူပခႏၶာအဖြင့္အတိုခ်ဳပ္
ေအာက္ပါတို႔သည္ သတၱ၀ါေခၚသည့္ နာမ႐ူပခႏၶာငါးပါး႐ုပ္နာမ္
တရားတို႔အား အက်ဥ္းအားျဖင့္ ထပ္၍ဖြင့္ျပျခင္းျဖစ္ပါသည္။
(၁) ေယနိ႐ုဒၶါ မရႏၲာသ၊ တိ႒မာနႆ ၀ါဣဓ၊
သေဗၺပိ သဒိသာ ခႏၶာ၊ ဂတာ အပဋိသႏၶိယာ။
မရႏၲႆ၊ ေသေသာသူ၏။ နိ႐ုဒၶါ၊ စုတိစိတ္ေရာက္၍ ခ်ဳပ္ေပ်ာက္ေလကုန္ေသာ။
ေယခႏၶာ၊ အၾကင္ခႏၶာငါးပါး ႐ုပ္နာမ္တရားတို႔သည္္ လည္းေကာင္း။ ဣဓ၊ ဤပ၀တၱိ
ကာလ၌ တ႒မာနႆ၊ အသက္ထင္ရွားရွိေသာသူ၏။ နိ႐ုဒၶါ၊ ဘင္သို႔ေရာက္၍
ခ်ဳပ္ေပ်ာက္ေလကုန္ေသာ။ ေယခႏၶာ အၾကင္ခႏၶာငါးပါး ႐ုပ္နာမ္တရားတို႔သည္
လည္းေကာင္း၊ သႏၲိ၊ ရွိကုန္၏။ သေဗၺပိ အလံုးစံုကုန္ေသာ ေယခႏၶာ ထိုခႏၶာငါးပါး
႐ုပ္နာမ္တရားတို႔သည္ ဒိသာ၊ စင္စစ္အတူတူသာ ျဖစ္ၾကကုန္၏။ အပဋိသႏၶိယာ၊
တစ္ဖန္ျပန္၍ ေပၚလာျခင္း မရွိကုန္ဘဲ။ ဂတာ၊ ကင္းေပ်ာက္ခ်ဳပ္ျငိမ္းျခင္းသို႔
ေရာက္ၾကကုန္၏။
x x x x x x x
တယ္လီဖိုတိုျဖင့္ ၀ါယာလက္႐ံုးမွ ဓါတ္ပံုတစ္ခုကို မႏၲေလးမွ ရန္ကုန္သို႔ပို႔
လိုက္သည္ဆိုရာ၌ မႏၲေလးဓါတ္ပံုက ရန္ကုန္သို႔မသြား၊ မလိုက္၊ မပါ၊ မေရႊ႕ေျပာင္း၊
မူလစိတ္ဓါတ္ပံုႏွင့္လည္း အေၾကာင္းမကင္းပါ၊ (သတင္းစာတိုက္မ်ားသိုု႔ ဤနည္းျဖင့္
ဓါတ္ပံုေတြ ယခုအခါ ပို႔ေနၾကပါျပီ။)
တယ္လီဗီးရွင္းေခၚ ႐ုပ္ျမင္သံၾကားႏွင့္လည္း အလြန္တူပါသည္။ ယခုသဘာ၀
ယုတၱိကုိ ေထာက္ဆျပီး ဤဘ၀႐ုပ္ေတြ နာမ္ေတြသည္ ဘ၀သစ္သို႔ မလိုက္မပါ၊
ဤဘ၀က ႐ုပ္နာမ္ေတြက အေၾကာင္းမျပဳဘဲ(၀ါ) ပစၥည္း မျပဳဘဲ၊ ဘ၀သစ္၌ ႐ုပ္သစ္
နာမ္သစ္ မျဖစ္ႏိုင္ပါ။
ဒါကို ပ႒ါန္း ပါဠိေတာ္ၾကီး၌ -
ေယသံေယသံ ဓမၼာနံ အနႏၲရာ ေယ ေယ ဓမၼာ ဥပၸဇၨႏၲိ
စိတၱေစတသိကာ ဓမၼာ၊ ေတ ေတ ဓမၼာ ေတသံ ေတသံ
ဓမၼာနံ အနႏၲရပစၥေယန ပစၥေယာ။
ေယသံ ေယသံ၊ အၾကင္အၾကင္ေရွးေရွး၌ ျဖစ္ကုန္ေသာ။ ဓမၼာနံ၊ စိတ္ေစ
တသိက္တရားတို႔၏။ အနႏၲရာ၊ အျခားမဲ့ျဖစ္ကုန္ေသာ ေယေယဓမၼာ၊ အၾကင္
အၾကင္ ေနာက္ေနာင္၌ျဖစ္ကုန္ေသာ။ စိတၱေစတသိကာ ဓမၼာ၊ စိတ္ေစတသိက္တရား
တို႔သည္။ ဥပၸဇၨႏၲိ၊ ျဖစ္ကုန္ရာ၏။ ေတေတဓမၼာ၊ ထိုေရွးေရွး၌ ျဖစ္ကုန္ေသာတရားတို႔
သည္။ ေတသံေတသံ ဓမၼာနံ၊ ထိုထိုေနာက္ ေနာက္၌ ျဖစ္ကုန္ေသာ စိတ္ေစတသိက္
တရားတို႔အား၊ အနႏၲရပစၥေယန၊ အျခားမဲ့ အနႏၲရပစၥယသတၱိျဖင့္။ ပစၥေယာဥပကာရ
ေကာ၊ ေက်းဇူးျပဳတတ္သည္။ ေဟာတိ၊ ျဖစ္၏။
x x x x x x x
ဤအေၾကာင္းအရာႏွင့္ ပတ္သတ္၍ ကြယ္လြန္သူ ကမၻာေက်ာ္ အေတြးအေခၚ
ပညာရွင္ၾကီး ေအာဒါ့စ္ဟက္ၠစလီက ၎၏ က်မ္းတစ္ေစာင္၌ ေနာက္လာမည့္
႐ုပ္ရွင္ကားမ်ားတြင္ ႐ုပ္ျမင္သံၾကား႐ံုတြင္မက(၀ါ) အဆင္း႐ူပါ႐ံု အသံသဒၵါ႐ံုတို႔တြင္
မက ေဖာ႒ာဗၺာ႐ံု ကိုယ္ထိလက္ေရာက္ ေတြ႕ထိကိုင္တြယ္၍ ဇိမ္ခံႏိုင္မည့္ဟု ေဟာကိန္း
ထုတ္ခဲ့ပါသည္။
ယခုအခါ သာမာန္လူမ်ားအား ခိုင္းသိလိုလုပ္ ေျပာသလိုလိုက္နာေစရန္
စိတ္ပညာနည္းေတြ၊ စိတ္ၫွိဳ႕ပညာနည္းေတြ၊ အဓိစိတၱသိကၡာ၊ စ်ာန္သမာပတ္
သမထဘါ၀နာေရာင္ေရာင္ ကမၻာအရပ္ရပ္တြင္ ေခတ္စားေနပါသည္။
႐ုပ္ရွင္ကားမ်ားတြင္ ပထမ၌ အျဖဴအမည္းေလာက္သာ ေရြးခ်ယ္ရပါသည္။
ထို႔ေနာက္အသံထြက္လာပါသည္။ ထို႔ေနာက္ အေရာင္အဆင္း၊ ထို႔ေနာက္ ဗစ္တာဗစ္ရွင္း ၊
သရီးဒိုင္မင္းရွင္း အစရွိသည့္ ေရႊပြဲလာကိုယ္တိုင္ ပါ၀င္ဆင္ႏႊဲရသကဲ့သို႔ စိတ္ကူးျဖင့္
ဇိမ္ခံႏိုင္သည့္ ႐ုပ္ရွင္ကားမ်ား ေပၚထြက္လာမည္ဆိုပါသည္။ေနာက္ဆံုး ဂႏၶာ႐ံုအနံ႔
ထြက္ေပၚလာလွ်င္ အလားတူပင္ ကိုယ္ထိလက္ေရာက္ အနံ႔၏အရသာကို ခံႏိုင္ေပမည္။
ယင္းကိစၥကို မည္ကဲ့သို႔ အမည္ေပးမည္ကို မသိရေသးပါ။
ဤကဲ့သို႔ ပါဠိေတာ္မွေကာက္ႏႈတ္ခ်က္မ်ားႏွင့္တကြ တင္ျပရသည္မွာ ဗုဒၶတရား
ေတာ္အရ၊ သတၱ၀ါတစ္ဦး၏ လူ၀င္စားအပါအ၀င္ ပဋိသေႏၶဘ၀ကူး ဘ၀ေျပာင္းဆို
သည္မွာ ခႏၶာကိုယ္ေရာအသက္၀ိညာဏ္ပါ ပ်က္စီးေပ်ာက္ဆံုးသြားသည့္ မရဏာသႏၷ
ကာလေနာက္ပိုင္းမွလည္းေကာင္း၊ မရဏာသႏၷကာလ၏ ေရွ႕ပ၀တၱိကာလ၌လည္းေကာင္း
ျဖစ္ႏိုင္သည္ကို ထင္ရွားေစလိုေသာေၾကာင့္ ျဖစ္သည္။ ဆိုလိုသည္မွာ ဗုဒၶ၏ အဘိဓမၼာ
အရ၊ သတၱ၀ါတိုင္းဟာ မ်က္စိတစ္မွိတ္ လွ်ပ္တစ္ျပက္တြင္၊ ကုေဋတစ္သိန္းေက်ာ္
ျဖစ္ကာ ကုေဋတစ္သိန္းေက်ာ္ပ်က္ေနသည့္ စိတ္တစ္္ခဏတိုင္း စိတ္တစ္ခဏတိုင္း
ေသျပီး အသစ္ျပန္၍ ရွင္ေနသည္မွာ၊ ခႏၶာကိုယ္ေရာ ၀ိညာဏ္ပါ၊ ေနာက္ဆံုး
ပ်က္စီးေပ်ာက္ကြယ္မသြားခင္လည္းေကာင္း၊ ပ်က္စီးေပ်ာက္ကြယ္သြားျပီးမွလည္းေကာင္း
ျဖစ္ပါသည္။ ဤကဲ့သို႔ ေမြးလိုက္ေသလိုက္(၀ါ) ျဖစ္လိုက္ပ်က္လိုက္ေနသည့္ ကြင္းဆက္
အစဥ္ၾကီးသည္ အရဟတၱမဂ္၊ အရဟတၱဖိုလ္ျဖင့္ မျဖတ္ေတာက္က ျပတ္မည္မဟုတ္ပါ။
၎ကို အရင္ကလည္းေျပာခဲ့ပါျပီ။ ထို႔ေၾကာင့္ ျမတ္စြာဘုရားကအဂၤုတၱရပါဠိေတာ္
တြင္ တစ္ခဏေလးမွ် ဘ၀ဇာတိျဖစ္ရျခင္းကိုပင္ မလိုလားေၾကာင္း ေဟာေတာ္မူပါသည္။
ေသယ်ထာပိ ဘိကၡေ၀ အပမတၱေကာပ ေတာ
ဒုဂၢေႏၶာ ေဟာတိ၊ ဧ၀ေမ၀ေခါ အဟံ ဘိကၡေ၀ အပၸမတၱကမ္ၸိ
ဘ၀ံ န ၀ေဏၰမိ၊ အႏၲမေသာ အစၧရာသဃၤာတ မတၱပၸိ။
ဘိကၡေ၀၊ ရဟန္းတို႔ အပၸမတၱေကာပိ၊ အနည္းငယ္ပင္ျဖစ္ေသာ္ မစင္ေခၚ
က်င္ၾကီးသည္။ ဒုဂၢေႏၶာ၊ မေကာင္းေသာအနံ႔ရွိသည္။ ေဟာတိေသယ်ထာပိ၊ ျဖစ္သကဲ့သို႔။
ဧ၀ေမ၀ေခၚ၊ ဤအတူသာလွ်င္။ အပၸမတၱကမ္ၸိ၊ အနည္းငယ္မွ်သာလွ်င္ျဖစ္ေသာ။
အႏၲမေသသာ၊ ေအာက္ထစ္ဆံုးအားျဖင့္၊ အစၧရာ သဃၤာတမတၱပၸိ၊ မ်က္စိတမွိတ္၊
လွ်ပ္တျပက္၊ လက္ဖ်စ္တတြက္ကာလမွ်ေသာ္ လည္းျဖစ္ေသာ၊ ဘ၀ံ၊ ဘ၀ကို၊ အဟံ၊
ငါဘုရားသည္၊ န၀ေဏၰမိ၊ ခ်ီးမြမ္းေတာ္မမူဟု ေဟာေတာ္မူပါသည္။
ကမၻာအရပ္ရပ္တြင္ အလြန္အံ့ၾသစရာေကာင္းသည့္ သတိရွိသူမ်ား၊ မွတ္ဉာဏ္ရွိသူမ်ား
အထင္အရွားရွိပါသည္။ အခ်ိဳ႕မွာ တခါၾကားဖူး၊ ျမင္ဖူး၊ ဖတ္ဖူး႐ံုျဖင့္ တသက္လံုးမေမ့ေတာ့
ပါ။ အခ်ိဳ႕မွာ အထက္ပိုင္းတြင္ေဖၚျပခဲ့သည့္ ဘ၀ေဟာင္းအမ်ိုဳးမ်ိဳးကို မွတ္မိၾကပါသည္။ အမ်ား
စုျဖစ္တဲ့ လူေတြကေတာ့ မွတ္ဉာဏ္မေကာင္းၾကပါ။ မိမိသည္ အတိတ္အေၾကာင္းမ်ား ဘ၀
ေဟာင္းမ်ားကို မမွတ္မိေသာေၾကာင့္ မည္သည့္အေၾကာင္းအရာမွ အတိတ္ကာလ၌ မျဖစ္ခဲ့ဘူးဟု မဆိုႏိုင္ပါ။မိမိ၏အတိတ္ဘ၀ကို မိမိမမွတ္မိျခင္းျဖင့္ အျခားျခားလူမ်ား အတိတ္အေၾကာင္းကို
မမွတ္မိဟုေျပာဆိုျခင္းသည္ မမွန္ႏိုင္ပါ။
ဗုဒၶစာေပမ်ားတြင္ ျမတ္စြာဘုရားႏွင့္ တပည့္သာ၀ကမ်ား၏ အတိတ္ဘ၀ျဖစ္ေတာ္
ေပါင္းမ်ားအေၾကာင္း အျခားပုဂိ္ၢဳလ္မ်ား၏ အတိတ္အနာဂတ္ ဘ၀အေၾကာင္းမ်ားကို ေတြ႕
ျမင္ဖတ္႐ႈႏိုင္ပါသည္။ ဒိဗၺစကၡဳ၊ ဒိဗၺေသာတ၊ နတ္မ်က္ေစ့၊ နတ္နားစသည့္ ထူးကဲေသာအျမင္
အၾကား၊ ဣဒိ္ၶ၀ိဓတန္ခိုး အမ်ိဳးမ်ိဳးဖန္ဆင္းႏိုင္ျခင္း၊ ေစတာပရိယ၊ ပရစိတၱ၀ိဇာနန၊ သူတစ္ပါး
၏ စိတ္အၾကံကို သိႏိုင္ျခင္း၊ ပုေဗၺနိ၀ါသ၊ ေရွးေရွးဘ၀ အဆက္ဆက္၊ ကမၻာအဆက္ဆက္ကို
သိႏိုင္ျခင္း၊ အနာဂတံသ၊ ေနာင္ျဖစ္လတၱံ႕ေသာ ဘ၀မ်ားစြာကို သိႏိုင္ျခင္း၊ ဟူေသာ ငါးပါးေသာ
ေလာကီအသိဉာဏ္ႏွင့္ ေလာကုတၱရာ အသိဉာဏ္ျဖစ္ေသာ အာသ၀ကၡယအသိဉာဏ္တို႔ႏွင့္တကြ
သဗၺညဳတဉာဏ္ကို ရျပီးျမတ္စြာဘုရားသည္ လြန္ခဲ့ေသာႏွစ္ေပါင္း ၂၅၀၀ ေက်ာ္က ေဟာခဲ့သည္
ကို မဇၩိမနိကာယ္ ဘယေဘရ၀သုတ္စသည္တို႔၌ ေတြ႕ႏိုင္ပါသည္။ ထိုသုတ္၌ -
ေသာ အေနက၀ိဟိတံ ပုေဗၺနိ၀ါသံ၊ အႏုႆရာမိ၊ ေသယ်ထိဒံ၊
ဧကမ္ၸိဇာတႎ ေဒြပိဇာတိေယာ တိေႆာပိဇာတိေယာ၊
စတေႆာပိဇာတိေယာ၊ ပဥၥပိဇာတိေယာ၊ ဒႆပိ ဇာတိေယာ၊
၀ိသမ္ၸိ ဇာတိေယာ၊ တႎသံမ္ၸိဇာတိေယာ၊ စတၱာလီသမ္ၸိဇာတိေယာ၊
ပညာသမ္ၸိ ဇာတိေယာ၊ ဇာတိသတမ္ၸိ၊ ဇာတိသဟႆမိ္ၸ၊ ဇာတိသတသဟႆမ္ၸိ၊ အႏုႆရာမိ။
ေသာအဟံ၊ ထိုငါသည္။ အေနက၀ိဟိတံ၊ မ်ားလွစြာေသာ၊ ပုေဗၺနိ၀ါသံ၊ ေရွး၌ျဖစ္ဘူးေသာ
ခႏၶာအစဥ္ကို၊ အႏုႆရာမိ၊ ေအာက္ေမ့ႏိုင္၏။ ဣဒံ၊ ဤဘ၀တို႔ဟူသည္။ ေသယ်ထာ၊
အဘယ္တို႔နည္း၊ ဧကမ္ၸိဇာတႎ၊ တဘ၀တို႔ကိုလည္းေကာင္း၊ ေဒြပိဇာတိေယာ၊ ႏွစ္ဘ၀တို႔ကို
လည္းေကာင္း၊ တိေႆာပိဇာတိေယာ၊ ဘ၀သံုးဘ၀တို႔ကိုလည္းေကာင္း၊ ဒႆပိဇာတိေယာ၊
ဆယ္ဘ၀တို႔ကိုလည္းေကာင္း၊ ၀ီသမ္ၸိဇာတိေယာ၊ ဘ၀ႏွစ္ဆယ္တို႔ကိုလည္းေကာင္း
တႎသမ္ၸိဇာတိေယာ၊ ဘ၀သံုးဆယ္တို႔ကိုလည္းေကာင္း၊ စတၳာလီသမ္ၸိဇာတိေယာ၊
ဘ၀ေလးဆယ္တို႔ကိုလည္းေကာင္း၊ ပညာသမ္ၸိဇာတိေယာ၊ ဘ၀ငါးဆယ္တုိ႔ကိုလည္းေကာင္း
ဇာတိသတမ္ၸိ၊ ဘ၀တစ္ရာတို႔ကိုလည္းေကာင္း၊ ဇာတိသဟႆမ္ၸိ၊ ဘ၀တစ္ေထာင္တို႔ကို
လည္းေကာင္း၊ ဇတိသတသဟႆမ္ၸိ၊ ဘ၀တစ္သိန္းတို႔ကိုလည္းေကာင္း၊ အႏုႆရာမိ၊
ေအာက္ေမ့ႏိုင္၏။
တဖန္ ထိုမဇိၩမနိကာယ္တြင္ပင္ ျမတ္စြာဘုရားက၊
ေသဒိေဗၺန စကၡဳနာ ၀ိသုေဒၶန အတိက္ၠႏၲိမာႏုသေကန
သေတၱပႆာဓိ စ၀မာေန ဥပပဇၨမာေန ဟီေန ပဏိေတ
သု၀ေဏၰဒုဗၺေဏၰ သုဂေတ ဒုဂၢေတ ယထာ ကမၼဳပေဂ သေတၱပဇာနာမိ
ေသအဟံ ထိုငါသည္။ ၀ိသုေဒၶန အထူးသျဖင့္ စင္ၾကယ္ေသာ၊ အတိက္ၠႏၲ
မာႏုသေကန လူတို႔၏ မ်က္စိအျမင္ထက္ လြန္ကဲေသာ ဒိေဗၺနစကၡဳနာ နတ္မ်က္စိျဖင့္၊
စ၀မာေန စုတိဆဲျဖစ္ကုန္ေသာ၊ ဥပပဇၨာမာေန ပဋိသေႏၶေနဆဲျဖစ္ကုန္ေသာ၊ ဟိေန
ယုတ္ကုန္ေသာ၊ ပဏိေတ ျမတ္ကုန္ေသာ၊ သု၀ေဏၰ အဆင္းလွကုန္ေသာ၊ ဒုဗၺေဏၰ
အဆင္းမလွကုန္ေသာ၊ သုဂေတ ေကာင္္းေသာလားရာရွိကုန္ေသာ၊ ဒုဂၢေတ မေကာင္းေသာ
လားရာရွိကုန္ေသာ၊ သေတၱ သတၱ၀ါတို႔ကို၊ ျမင္၏။ ယထာကမၼဳပေဂ ကံအား
ေလ်ာ္စြာ ျဖစ္ကုန္ေသာ၊ သေတၱသတၱ၀ါတို႔ကို၊ ပဇာနာမိ သိ၏။ စသည္ျဖင့္ ဆက္လက္၍
ေဟာေတာ္မူထားပါသည္။
အျခားေျမာက္မ်ားလွစြာေသာ ေဒသနာေတာ္တို႔တြင္လည္း မေကာင္းေသာ
အကုသိုလ္တို႔ကို က်ဴးလြန္ေသာသတၱ၀ါမ်ားသည္ မေကာင္းေသာ အပါယ္ေလးဘံုတြင္
ပဋိသေႏၶေနရေၾကာင္း ေကာင္းေသာကုသိုလ္အမႈတို႔ကို ျပဳလုပ္သူမ်ားသည္ ေကာင္းေသာ
ခ်မ္သာသုခရွိေသာ ဘံုတို႔၌ ပဋိသေႏၶေနရသည့္အေၾကာင္းကို ျမတ္စြာဘုရား ကိုယ္ေတာ္
တိုင္ အတိအလင္း ေဟာထားသည္ကို ေတြ႕ႏိုင္ပါသည္။
ဤဇာတ္ေတာ္မ်ားသည္ အလြန္တရာ စိတ္၀င္စားစရာေကာင္း႐ံုတြင္မက
ဆိုက္ေကာ္ေလာ္ဂ်ီေခၚ စိတၱေဗဒေတြးအေခၚပညာ ႐ႈေထာင့္မွၾကည့္လွ်င္ အလြန္တန္ဖိုး
ရွိလွေပေသာ ျမတ္စြာဘုရားႏွင့္ သာ၀ကမ်ား၏ အတၳဳပၸတၱိျဖစ္ေတာ္ေပါင္းတို႔လည္း
ျဖစ္ေပသည္။ ထိုသာ၀ကၾကီးမ်ားတြင္ အခ်ိဳ႕သည္ အသိဉာဏ္ကိုရၾက၍ မိမိတို႔၏
အတိတ္ဘ၀အခ်ိဳ႕ကို ျပန္လည္ေဟာေျပာႏိုင္သည္ကို ေတြ႕ရပါသည္။
ဤကံတရားႏွင့္ပဋိသေႏၶအေၾကာင္းကို ယခုေလာက္အက်ယ္ခဲ်႕ျပီး တင္ျပသည္္
မွာ ဗုဒၶတရားေတာ္၏ ဗဟိုခ်က္မျဖစ္ေသာ ပဋိစၥသမုပၸါဒ္ ေဒသနာေတာ္တြင္ အလြန္
အေရးပါသည့္ ကြင္းဆက္မ်ားျဖစ္ေသာ ဤကံတရားႏွင့္ ပဋိသေႏၶအေၾကာင္းကို
ေကာင္းေကာင္းနားမလည္လွ်င္ ၃၁ ဘံုဆိုသည့္ ေလာကစၾကာ၀ဠာအေၾကာင္းကို
နားလည္မည္မဟုတ္ပါ၊ ကိေလသ၀ဋ္၊ ကမၼ၀ဋ္၊ ၀ိပါက၀ဋ္ဆိုသည့္ ၀ဋ္သံုးပါးကို
နားလည္မည္မဟုတ္ပါ။ ကမၼသကတာ သမ္ၸာဒိ႒ိဉာဏ္သို႔ေရာက္မည္ ရမည္မဟုတ္ပါ၊
သက္ၠာယဒိ႒ိျပဳတ္မည္မဟုတ္ပါ၊ ၎သက္ၠာယ ဒိ႒ိျပဳတ္ဖို႔ အလြန္အေရးၾကီးေၾကာင္္း
အထက္ပိုင္းမ်ားတြင္ ထပ္ကာထပ္ကာေျပာခဲ့ပါျပီ၊ တစ္ေနရာတြင္ ၀ိသုဒၶိမဂ္
အ႒ကထာကို ကိုးကားကာ သက္ၠာယဒိ႒ိမျပတ္လွ်င္ ဒုကၡသစၥာကို သိမည္မဟုတ္။
မဂ္ဖိုလ္နိဗၺာန္တို႔ကိုလည္း ရႏိုင္ေရာက္ႏုိင္မည္ မဟုတ္ဟုလည္း ေျပာခဲ့ပါျပီ။ အစပိုင္းတြင္
ေျပာခဲ့သည့္အတိုင္း ဤစကားရပ္၏ ရည္ရြယ္ခ်က္မွာ ျမတ္စြာဘုရား၏ မဂ္ဆိုက္
ဖိုလ္ဆိုက္ နိဗၺာန္ဆိုက္ ပါဠိေတာ္အစစ္မ်ားျဖစ္သည့္ ဓမၼစၾကာ သစၥာေလးပါးတရားေတာ္
အနတၱ လကၡဏာသုတ္၊ မဟာသတိပ႒ာန္နသုတ္ အစရွိသည့္ အဓိက ေဒသနာေတာ္
ၾကီးမ်ား၏ ပဏာမသ႐ုပ္ေဆာင္က်မ္းဦး မွတ္ဖြယ္ အျဖစ္တင္ျပရန္သာ ျဖစ္ပါသည္။
တင္ျပခဲ့သည့္္အတိုင္း ကံဟုေခၚသည့္ ကာယကံမႈ ၀စီကံမႈ မေနာကံမႈ
စသည့္ကမၼဘ၀ ပဋိသေႏၶအေၾကာင္းတို႔ကို ဗုဒၶ၏ နာမ႐ူပခႏၶာ ကိုယ္က်င့္ အဘိဓမၼာ
ဣဒိ္ၶ၀ိဓ ဒိဗၺစကၡဳ ဒိဗၺေသာတ ေစေတာပရိယ ပုေဗၺနိ၀ါသာ ႏုႆတိစသည့္ ေလာကီ
အသိဉာဏ္မ်ားကို လည္းေကာင္း သိပၸံပညာစိတၱေဗဒ သုေတသန၏ ေနာက္ဆံုးေတြ႕ရွိ
သည္ဆိုေသာ ပါရာဆိုက္ ေကာ္ေလာ္ဂ်ီ အီးအက္စ္ပီ တယ္လီပါသီ တယ္လီကနက္စစ္
စသည့္ အသိထူး အျမင္ထူး အၾကားထူး တန္ခိုးျပာဋိဟာအမ်ိဳးမ်ိဳး စိတ္ၫွိဳ႕ပညာႏွင့္
ေမွာ္အတတ္ နတ္၀င္သည္ စသည့္စိတ္ ၀ိညာဥ္ဆိုင္ရာ ထူးေထြဆန္းျပားသည့္ အံ့ၾသဖြယ္ရာ
ကုစားနည္း၊ ျပဳစားနည္း၊ ဖမ္းစားနည္း၊ (၀ါ) ေမွာ္အတတ္၊ ဂါထာမႏၲရားအတတ္၊
စသည္မ်ားအေၾကာင္းကိုလည္းေကာင္း သတင္းစာ မဂၢဇင္းမ်ား ကမၻာ႔သိပၸံသုေတသန
ျပန္တမ္းအစီအရင္ခံစာမ်ားကိုမွ ေကာက္ႏႈတ္၍ အခ်ိဳ႕ကို တင္ျပထားပါသည္။ ၎တို႔ကို
စဥ္းစားၾကည့္လွ်င္ သိပၸံပညာ၏ စိတၱေဗဒ သုေတသနအရ ေနာက္ဆံုးေတြ႕ရွိထားသည္ဆို
ေသာ ထူးဆန္းအံ့ၾသဖြယ္ရာမ်ားသည္ လြန္ခဲ့သည့္ႏွစ္ေပါင္း ၁၅၀၀ ေက်ာ္က
ဗုဒၶေဖၚထုတ္ထားေသာ ကံတရားႏွင့္ ဇာတိပဋိသေႏၶအခန္းတြင္ ပါ၀င္သည့္္ ေလာကီစ်ာန္
အဘိညာဥ္မ်ားကို အတည္ျပဳေထာက္ခံေလျပီဟု ဆိုရပါမည္။ ဗုဒၶက ဤေလာကီ
စ်ာန္အဘိညာဥ္မ်ားႏွင့္ တစ္ပါတည္း ေဟာၾကားေတာ္မူခဲ့ေသာ အာသ၀ကၡယ အဘိညာဥ္
ေခၚ ေလာကုတၱရာ အဘိညာဥ္မ်ိဳးကိုကား သိပၸံပညာက ေတြ႕ရွိျပီဟု မၾကားရေသးပါ။
အခ်ိန္ၾကာလွ်င္ေတာ့ ေတြ႕ရွိေကာင္း ေတြ႕ရွိလိမ့္မည္ဟု ယံုၾကည္ပါသည္။
ကံ ႏွင့္ ဇာတိပဋိသေႏၶ ျပႆနာတြင္ အကၽြမ္း၀င္သည့္
ပဋိစၥသမုပၸါဒ္ေဒသနာေတာ္ႏွင့္ ယင္းအဖြင့္အက်ဥ္းခ်ဳပ္
ဤကံတရားႏွင့္ ဇာတိပဋိသေႏၶအေၾကာင္းကို အျပီးအပိုင္နိဂံုးမခ်ဳပ္မီ ပဋိစၥ
သမုပၸါဒ္ဆိုသည့္ ေၾကာင္းက်ိဳး နိယာမဓမၼကို အနည္းငယ္ထက္ေလာင္း ျဖည့္စြက္
လိုပါေသးသည္။ ယင္းကိစၥအား အထက္ပိုင္းမ်ားတြင္ ဟုိတစသည္တစအျမႊက္မွ်တင္ျပခဲ့သည္။
သည္ေလာက္ႏွင့္ ျပည့္စံုလံုေလာက္မည္ မထင္ပါ။ သိရွိၾကသည့္အတိုင္း ဤပဋိစၥသမုပၸါဒ္
ေဒသနာသည္ကား အနတၱေဒသနာကဲ့သို႔ပင္ ဗုဒၶဓမၼကို ပိုင္ပိုင္ႏိုင္ႏိိုင္ နားလည္လိုသူတို႔
အတြက္ မေလ့လာလွ်င္ မျဖစ္သည့္ ေဒသနာျဖစ္ပါသည္။
ယင္းေဒသနာေတာ္သည္ကား အျခားအျခားေသာ ျပႆရပ္မ်ားအျပင္ ဇာတိ
ပဋိသေႏၶႏွင့္ ဒုကၡတို႔ျဖစ္ေပၚလာပံုကို ပညတ္အားျဖင့္ ပုဂိ္ၢလ္၊ သတၱ၀ါ၊ လူ၊ နတ္၊
တိရစၧာန္ဆိုသည့္ သခၤါရဓမၼအစဥ္တို႔သည္ အတိတ္အေၾကာင္းမ်ားေၾကာင့္ ျဖစ္
ေၾကာင္းကို အထူးရွင္းျပထားပါသည္။
ဒုကၡတရားတို႔၏ ျဖစ္ေပၚျခင္း အေၾကာင္းတရားမ်ားကို စြန္႔ပယ္လွ်င္
၎ဒုကၡတရားအားလံုး ခ်ဳပ္ျငိမ္းမည္ဟု ရွင္းျပထားပါသည္။
ဤကမၻာေလာကၾကီးသည္ ကနဦးအစ႐ုပ္မွ တစ္ဆင့္တစ္ဆင့္ တိုးတက္ၾကီးပြား
ထြန္းကားလာသည္ဟုလည္း ပဋိစၥသမုပၸါဒ္ ေဒသနာေတာ္တြင္ ေဟာထားျခင္းမရွိပါ။ (၀ါ)
သတၱ၀ါအစဆိုသည္ကို မေဟာပါ။
ပဋိစၥသမုပၸါဒ္တည္းဟူေသာ အေၾကာင္းအက်ိဳးဆက္ စက္၀ိုင္းတြင္ အဂၤါ
၁၂ ပါးရွိ၏၊ ဒုကၡဆိုသည့္ ၀ိပါက၀ဋ္ ဇာတိ ပဋိသေႏၶျဖစ္ေပၚလာပံု တစ္ဘ၀မွ
တစ္ဘ၀သို႔ ကူးေျပာင္းပံု တစ္ခဏမွ တစ္ခဏအာ႐ံုသို႔ ဆက္၍သြားပံု အလံုးစံုသည္
ေအာက္ပါနည္းအတိုင္း ျဖစ္ပါသည္။
အ၀ိဇၨာ ပစၥယာ သခၤါရာ သစၥာအမွန္တရားကို မသိျခင္းေၾကာင့္ ေျပာင္းလဲ
ေဖါက္ျပန္တတ္ေသာစိတ္၊ ေ၀ဒနာသညာမွကင္းေသာ ေစတသိက္ ၅၀ ဟူေသာ
သခၤါရသည္ ျဖစ္၏။
သခၤါရ ပစၥယာ ၀ိညာဏ္။ သခၤါရေၾကာင့္ ၀ိညာဥ္ဟုဆိုအပ္ေသာ စိတ္တစ္ခု
႐ုပ္ကိုးဆယ္ (စိတ္ ၈၉) ျဖစ္ေပၚလာ၏။
၀ိညာဏ ပစၥယာ နာမ ႐ူပံ။ ၀ိညာဏ္ေၾကာင့္ ေ၀ဒနာသညာပါေသာ ေစတသိက္
၅၂ တည္းဟူေသာ နာမ္ႏွင့္ ၂၈ ပါးေသာ႐ုပ္သည္ ျဖစ္ေပၚ၏။
နာမ႐ူပ ပစၥယာ သဠာယတနံ။ နာမ္႐ုပ္ေၾကာင့္ ခံစားအပ္ ခံစားတတ္ေသာ
သဠာ ယတန ေျခာက္ပါး ျဖစ္ေပၚလာ၏။
သဠာယတနပစၥယာ ဖေႆာ သဠာယတနေၾကာင့္ အာ႐ံုကို ေတြ႕ထိမႈ႔ ဖႆသည္
ျဖစ္ေပၚလာ၏။
ဖႆပစၥယာ ေ၀ဒနာ ဖႆေၾကာင့္ အာ႐ံုကို ခံစားမႈေ၀ဒနာျဖစ္ေပၚ၏။
ေ၀ဒနာပစၥယာတဏွာ ေ၀ဒနာေၾကာင့္ တပ္မက္ျခင္း ေလာဘတဏွာသည္
ျဖစ္ေပၚ၏။
တဏွာပစၥယာ ဥပါဒါနံ တဏွာေၾကာင့္ အရင့္စားဥပါဒါန္ျဖစ္ေပၚ၏။
ဥပါဒါနပစၥယာ ဘ၀ေ၀ါ ဥပါဒါန္ေၾကာင့္ ဘ၀သည္ျဖစ္ေပၚ၏။
ဘ၀ပစၥယာဇာတိ ဘ၀ေၾကာင့္ ပဋိသေႏၶေနရျခင္း ႐ုပ္၏ဇာတိ နာမ္၏ဇာတိ
သည္ ျဖစ္ေပၚ၏။
ဇာတိပစၥယာ ဇာတိေၾကာင့္ ဇရာ၊ အိုျခင္း၊ မရဏ၊ ေသျခင္း၊ ေသာက၊ စိုးရိမ္ပူေဆြးျခင္း
ပရိေဒ၀၊ ငိုေႂကြးျခင္း၊ ဒုကၡ ကိုယ္ဆင္းရဲျခင္း၊ ေဒါမနႆ စိတ္ဆင္းရဲျခင္း ဥပါယာသ ျပင္းစြာ
ပင္ပန္းျခင္းတို႔ ျဖစ္ေပၚ၏။
ဤနည္းအားျဖင့္ ပထမအဂၤါႏွစ္ပါးကိုအတိတ္မွျပဳခဲ့ေသာ အတိတ္အေၾကာင္း
မ်ား၊ ၀ိညာဏမွ ဘ၀အထိ ေနာက္ အဂၤါရွစ္ပါးကို မ်က္ေမွာက္ ပစၥဳပၸန္၊ ဇာတိ၊ ဇရာ၊
မရဏႏွင့္ ၎တို႔၏ အက်ိဳးဆက္တို႔ကို အနာဂတ္တြင္သက္ေရာက္၏ဟု အေၾကာင္း
တစ္ခုတည္းကို သံုးစုခြဲ၍ ၾကည့္ရန္လို၏။ အလံုးစံုေသာ ဤပဋိစၥသမုပၸါဒ္ တရားသည္
ခဏတိုင္းတြင္ အစဥ္မျပတ္ ျဖစ္ေနျခင္းကိုမွတ္အပ္၏။
အနာဂါတ္ကာလတြင္ အစဥ္အတုိင္းျဖစ္ပ်က္မည့္ဇာတိႏွင့္ ဇရာ၊ မရဏတို႔သည္
ယခင္ အတိတ္ကလည္း ျဖစ္ခဲ့၏။ ျဖစ္ဆဲပစၥဳပၸန္ျဖစ္ေသာ အတိတ္အဓြန္တြင္လည္း ျဖစ္ပ်က္
ေန၏။ အ၀ိဇ္ၥာႏွင့္ သခၤါရတို႔မွာ ထိုနည္းအတုိင္းပင္။ တစ္နည္းအားျဖင့္ဆိုေသာ္
ပဋိစၥသမုပၸါဒ္သည္ အဓြန္႔ (ကာလ)သံုးပါးခြဲျခား၍ အေၾကာင္းအက်ိဳးျဖစ္ေပၚေန
သည္ကိုျပဆို၏။ ထိုအေၾကာင္းတရားတို႔သည္ မ်က္ေမွာက္ပစၥကၡဘ၀တြင္ပင္
တစ္ခဏတိုင္း တစ္ခဏတိုင္း ျဖစ္ပ်က္ေနသည္ကို ျပဆိုေပသည္။ ထိုသေဘာတရားကို
နားလည္ေစရန္ သက္ဆိုင္ရာ ပါဠိအေခၚအေ၀ၚမ်ား၏ အဓိပၸာယ္ကို အေသအခ်ာ
သတၱဳခ်၍ ၾကည့္ရန္လို၏။
ဗုဒၶအဘိဓမၼာအရ ဇာတိပဋိသေႏၶႏွင့္ မရဏတည္းဟူေသာ ျဖစ္ျခင္းပ်က္ျခင္း
တို႔သည္ စိတၱကၡျဖစ္လိုက္ ပ်က္လိုက္ေနသည္ကိုလိုက္၍ အဆက္မျပတ္ အစဥ္အတိုင္း
ျဖစ္ေပၚ ေရြ႕ေလ်ာစီးဆင္းေနေသာ ေရအလ်ဥ္ကဲ့သို႔ ျဖစ္၏။
ဤတြင္အတိတ္ ပစၥဳပၸန္ အနာဂတ္ကာလဘ၀မ်ားကို ပိုင္းျခားအပ္ေသာ
ကံ၏သေဘာတရားကို နားလည္ႏိုင္ေစရန္ အေၾကာင္္းတစ္ခုတည္းကို သံုးဌာန ခြဲထား
ခ်က္ကို အေျခခံရေပသည္။ သို႔ျဖင့္ အတိတ္ ကမၼဘ၀ အတိတ္အေၾကာင္းအက်ိဳး
ဆက္ဟုေခၚေသာ အ၀ိဇၨာႏွင့္ သခၤါရ အဂၤါႏွစ္ပါးကို ေတြ႕ရ၏။ ဤအက်ိဳးဆက္သည္
ေရွးအတိတ္ကာလက အ၀ိဇၨာအစြမ္းျဖင့္ျပဳခဲ့သျဖင့္ ယခုမ်က္ေမွာက္ ပစၥဳပၸန္တြင္
လည္းေကာင္း ေနာင္အနာဂတ္မ်ားတြင္လည္းေကာင္း၊ အက်ိဳးဆက္ျဖစ္ေပၚရမည့္
အားထုတ္မႈအစုအေပါင္းျဖစ္၏။ ထိုအားထုတ္မႈအေၾကာင္းဆက္တို႔သည္ သီးပြင့္၍
အက်ိဳးေပးသည္ရွိေသာ္ ပစၥဳပၸန္၀ိပါကဘ၀၊ ပစၥဳပၸန္အက်ိဳးဆက္ဟု ေခၚ၏။ ထိုအက်ိဳး
ဆက္တို႔သည္ ၀ိညာဏမွ ေ၀ဒနာအထိ အလယ္ ငါးအဂၤါတို႔ကို ပ်ိဳးေထာင္ေပး၏။
အဓိပၸာယ္မွာ ပစၥဳပၸန္အဓြန္႔တြင္ပါ၀င္ေသာ ၀ိညာဥ္၊ နာမ္႐ုပ္၊ သဠာယတန၊ ဖႆ၊
ေ၀ဒနာတို႔ ေပၚေပါက္ျခင္း အၾကင္အၾကင္ကဲ့သို႔ ျဖစ္ျခင္းတို႔သည္ အတိတ္က
ယင္းကဲ့သို႔ျဖစ္ေအာင္ ေစတနာျဖင့္ လံု႔လျပဳခဲ့ျခင္းေၾကာင့္ ျဖစ္ပါသည္။ အကယ္၍ အတိတ္
ေစတနာတို႔သည္ ေကာင္းမြန္ခဲ့ပါမူ၊ ထိုမွျဖစ္ေပၚေသာ အဂၤါတို႔သည္လည္း
ေကာင္းရေပမည္။ ဆိုးခဲ့ပါမူ အက်ိဳးဆက္တို႔သည္လည္း ဆိုးမည္သာျဖစ္ေပမည္။ ထို႔ေၾကာင့္
သတၱ၀ါတို႔တြင္ ကိုယ္ေရာစိတ္ပါ ပကတိကပင္ကြဲျပားျခားနားၾက၏။ အခ်ိဳ႕က က်န္းမာ
၏။ အခ်ိဳ႕က အနာေရာဂါထူေျပာ၏။ အခ်ိဳ႕က ခ်မ္းသာႂကြယ္၀၏။ အခ်ိဳ႕က ဆင္းရဲ
မြဲေတ၏။ ယင္းကဲ့သို႔ ပစၥဳပၸန္အျခင္းအရာတို႔ကို အတိတ္အေၾကာင္းက ျပ႒ာန္းသည္ဟု
ဆိုေသာ္လည္း တထစ္ခ်မလြဲဧကန္ျဖစ္ရမည္ဟု မဆိုပါ။ တဏွာမွ ဘ၀အထိ အလယ္
အဓြန္႔တြင္က်န္ရွိေသာ အဂၤါတို႔မွာျပဳျပင္ေပးႏိုင္ေသာ အေၾကာင္းအရာမ်ားသာျဖစ္၏။
ထို႔ေၾကာင့္ ၎သံုးအဂၤါကို ပစၥဳပၸန္အက်ိဳးဆက္ျဖစ္ေသာ ပစၥဳပၸန္ ကမၼဘ၀ အပိုင္း
တြင္ျပထား၏။ ပထမပိုင္းမွ အတိတ္ကမၼဘ၀ႏွင့္ သ႑ာန္တူ၏။ ေစတနာလံု႔လ
(ကမၼ)ျဖင့္ အေၾကာင္းက်ိဳးဆက္တို႔ကို တစ္မ်ိဳးတစ္ဖံုေျပာင္းလဲေအာင္လည္း ျပဳႏိုင္၏။
ပဌမပိုင္း၌ သတၱ၀ါတို႔၏ အာ႐ံုကို ေတြေ၀ေစေသာ အ၀ိဇၨာ စတင္သကဲ့သို႔ ဤအပိုင္း
တြင္ တပ္မက္ျခင္းဟူေသာ တဏွာစတင္သည္ကိုေတြ႕ရ၏။ သေဘာသဘာ၀ခ်င္း
တိုက္ဆိုင္ေသာ ထိုအဂၤါႏွစ္ပါးသည္ မိမိတို႔သက္ဆိုင္ရာတြင္ ေရွးဆံုးမူလအစမွာရွိ
ၾက၏။ အဆိုပါအဓြန္႔ႏွစ္ခုမွာလည္း ေစတနာလ့ံုလတို႔၏ က်က္စားရာျဖစ္သျဖင့္
ယင္းတဏွာႏွင့္ အ၀ိဇၨာႏွစ္ပါးကို အျမစ္ကပါ သုတ္သင္ႏိုင္၏။ တဏွာေလာဘကို
သုတ္သင္လိုက္လွ်င္ အ၀ိဇၨာသည္လည္း အလိုအေလ်ာက္ သုတ္သင္ျပီးသားျဖစ္ႏိုင္၏။
အနာဂတ္သို႔မဟုတ္ တတိယ အဓြန္႔တြင္ျပေသာ ဇာတိ၊ ဇရာ၊ မရဏအစရွိ
သည္တို႔သည္ အနာဂတ္၀ိပါကဘ၀တြင္ျပဳသျဖင့္ ျဖစ္မည့္အက်ိဳးမ်ားျဖစ္၏။ ဤအနာဂတ္
၀ိပါက္သည္ ဒုတိယအဓြန္႔ ပစၥဳပၸန္၀ိပါက္ႏွင့္ တူျပန္သျဖင့္ ပဋိစၥသမုပၸါဒ္တစ္ခုလံုးတြင္
အတိတ္ပစၥဳပၸန္ကမၼဘ၀ဟူ၍ ႏွစ္မ်ိဳး၊ ပစၥဳပၸန္အနာဂတ္၀ိပါကဘ၀ ဟူ၍ ႏွစ္မ်ိဳးသာရွိေပသည္။
အနာဂတ္၀ိပါကဘ၀သည္ ပစၥကၡေစတနာလံု႔လတို႔က ရည္မွန္းေသာ အနာဂတ္
အေျခအေနပန္းတိုင္ကိုဆို၏။ ဤပန္းတိုင္သည္ ေလာကလို႔ေခၚသည့္ ၃၁- ဘံုအနက္
တစ္ဘံုဘံုျဖစ္ႏိုင္၏။ ဇီ၀ေခၚ အသက္လိပ္ျပာသည္ မရွိသျဖင့္ လူ၏လိပ္ျပာသည္
လည္းေကာင္း၊ ဂုဏ္အျခင္းအရာသည္လည္းေကာင္း အျခားလူနတ္တိရစၧာန္၏
ကိုယ္တြင္းသို႔ ေျပာင္း၀င္သြားသည္ဟု မဆိုႏိုင္ေခ်။ ပုပုရြရြျမင္ရသမွ်သတၱ၀ါတို႔သည္
ကံ၏ သ႐ုပ္ေဖၚမႈမ်ားသာျဖစ္ၾက၏။ တျခားမဟုတ္ေပ။ ထို႔ေၾကာင့္ လူတစ္ေယာက္
သည္ ေလာဘ၊ ေဒါသ၊ ေမာဟ အစြမ္းျဖင့္ျပဳေသာ မေကာင္းမႈ(ကံ) မ်ားေၾကာင့္
တိရစၧာန္ဘ၀တြင္ ပဋိသေႏၶယူႏိုင္ေပသည္။ ဤေနရာတြင္ ဘ၀ကူးေျပာင္းသြားသည္(၀ါ)
လူေသျပီးတိရစၧာန္ဘ၀သို႔ေရာက္သြားသည္ကို ဆိုေသာ အယူအဆေတြးအေခၚႏွင့္
လံုးလံုးကြဲျပားျခားနားသည္ကို သတိျပဳဖို႔ လိုပါသည္။ လူတစ္ေယာက္သည္ တိရစၧာန္ေသာ္
လည္းေကာင္း နတ္ေသာ္လည္းေကာင္း ျဖစ္သြားသည္ဟု ဆိုျခင္းသည္ ေယဘုယ်အားျဖင့္
ေျပာဆိုျခင္းသာျဖစ္၏။ စင္စစ္မွာ အသက္ၾကီးျပင္းလာေသာ လူတစ္ေယာက္တြင္
ငယ္စဥ္ကေလးကပင္ ျပဳျပင္စီရင္ေနေသာ အေၾကာင္းအက်ိဳးတရားတို႔သည္ ရွိသကဲ့သို႔
ေရွးယခင္ဘ၀ႏွင့္ တစ္ဆက္တည္းျဖစ္ေသာ အေၾကာင္းအက်ိဳးတို႔ ေက်းဇူးျပဳသည့္ အသစ္
႐ုပ္နာမ္ႏွစ္ပါးစံု ျဖစ္ေပၚလာျခင္းျဖစ္၏။ ေယဘူယ်အားျဖင့္ အသက္ၾကီးျပင္းလာေသာ
လူတစ္ေယာက္သည္ ကေလးဘ၀က အမည္ကိုပင္ ခံယူလ်က္ရွိေသာ္လည္း စီးဆင္း
ေနေသာ ျမစ္ေရအလ်င္ကဲ့သို႔၊ တစ္ခ်ိန္ႏွင့္တစ္ခ်ိန္တြင္ မည္သို႔မွ်တူသည္ မရွိေခ်။
သို႔စင္လ်က္ ပံုသ႑န္တစ္ခုကို အျမဲမျပတ္လိုက္၍ ျဖစ္ေပၚေနသျဖင့္ ပံုသ႑ာန္တစ္ခု အျမဲ
မျပတ္ေပၚေနေသာ ျမစ္ေရအလ်င္ကဲ့သို႔၊ ဘ၀စိတ္ေခၚ ဘ၀ေရစီးေၾကာင္း သာလွ်င္ျဖစ္၏။
ထို႔ေၾကာင့္္ ခႏၶာငါးပါးဟုဆိုအပ္ေသာ သတၱ၀ါတစ္ဦးသည္ စင္စစ္အားျဖင့္ကမၼ
ႏွင့္ ၀ိပါက္တရားတို႔ကို သ႐ုပ္ေဖၚျပျခင္းသာျဖစ္၏။ ပဋိစၥသမုပၸါဒ္ကို အဂၤါတစ္ခုစီအစဥ္
လိုက္သ႐ုပ္မေဖၚဘဲ တစ္ေပါင္းတည္း တစ္ခုတည္းကဲ့သို႔ စဥ္းစားၾကည့္လွ်င္ အ၀ိဇၨာေခၚ
ေစတသိက္က စတင္ျဖစ္ေပၚ၏။ သတၱ၀ါတို႔၏ ျဖစ္စဥ္ကို ဘ၀ဟုျပ၏။ လူမွတစ္ပါး
အျခားေသာ သတၱ၀ါအမ်ိဳးအႏြယ္တို႔၏ မူလအေၾကာင္းအရင္းကိုပါ ရွင္းလင္းေဖၚျပ၏။
ပထမအဂၤါႏွစ္ပါးျဖစ္ေသာ အ၀ိဇၨာႏွင့္ သခၤါရတို႔သည္ အက်ိဳးေပးအံ့ေသာ
အတိတ္က ျဖစ္သည့္ အတိတ္ကမၼဘ၀အျဖစ္ ေပါင္းစပ္ထားသည့္ ေရွးကျပဳခဲ့ေသာ
အေၾကာင္းတရားတို႔ျဖစ္၏။ သခၤါရမွ ငါဟူ၍ သိျခင္းတည္းဟူေသာ အသိဉာဏ္
၀ိညာဏျဖစ္ေပၚလာ၏။ ဤငါဟူ၍သိေသာစိတ္ေစ့ေဆာ္မႈတို႔သည္ ႐ုပ္၀တၳဳႏွင့္
ပစၥည္းႏွီးေႏွာဆက္စပ္လိုက္ေသာအခါ ဥပါဒါန္၏အာ႐ံုငါးပါးျဖစ္ေသာ ေလာကီစိတ္၌
ယွဥ္သည့္ ႐ုပ္အ႒၀ီသ၊ သညာ မွတ္သားျခင္း၊ ေ၀ဒနာခံစားျခင္း၊ သခၤါရ
ေစတသိက္ငါးဆယ္၊ ၀ိညာဏသိျခင္းတို႔ျဖင့္ ဖြဲ႕အပ္ေသာ နာမ္-႐ုပ္ျဖစ္ေပၚလာ၏။
သခၤါရမွ ၀ိညာဏျဖစ္ေပၚလာျခင္းသည္ ဘ၀သစ္တစ္ခုစျခင္းတည္းဟူေသာ ပဋိသေႏၶအသစ္
တည္ျခင္းႏွင့္ အမိ၀မ္းမွ ထြက္ေပၚလာျခင္းကိုျပ၏။ ဤအသစ္ျဖစ္ေသာ ႐ုပ္-နာမ္
အစုအေ၀းတြင္ အာ႐ံုမ်ားကို ခံစားအပ္ေသာ အာယတန ေျခာက္ပါး (သဠာယတန)
ပါရွိ၏။ ယင္းေျခာက္ပါးတို႔ျဖင့္ မိမိ၏ ပတ္၀န္းက်င္တို႔ကို ေတြ႕ဆံုႏွီးေႏွာရာ ဖႆ
သည္ျဖစ္၏။ ဖႆမွ တစ္ဖန္ ခံစားမႈေ၀ဒနာသည္ ျဖစ္ေပၚျပန္၏။
၀ိညာဥ္ နာမ္-႐ုပ္၊ သဠာယတန၊ ဖႆ၊ ေ၀ဒနာအစုအေ၀းသည္ အတိတ္ကံ၏
အက်ိဳးအျဖစ္၊ မ်က္ေမွာက္အေကာင္အထည္ အထင္အရွားျဖစ္ေပၚေနေသာ ပစၥဳပၸန္
၀ိပါက္ဘ၀ဟုေခၚ၏။ ဤဘ၀သစ္အျခင္းအရာတို႔ကို ေရွးကျပဳခဲ့ေသာ ေကာင္းမႈဆိုးမႈ
တို႔က ျပဳျပင္စီရင္၏။ တစ္နည္းအားျဖင့္ ကိုယ္ခႏၶာအထည္ျဒပ္ပံုသ႑ာန္ႏွင့္ စိတ္အမူအရာ
တို႔ကို ေရွးကျပဳခဲ့ေသာေစတနာက (အျပဳအမူ) တို႔ကၾကိဳတင္ျပ႒ာန္း၏။ သို႔ေသာ္
အနာဂတ္တြင္ မည္သို႔မည္ပံုျဖစ္မည္မွာ ပစၥကၡအျပဳအမူ(၀ါ) ေစတနာကံတြင္တည္၏။
အာ႐ံုခံစားမႈမွ အျမင္အၾကား၊ အနံ႔၊ အရသာ၊ အေတြ႕၊ အသိတို႔ကိုတပ္မက္ျခင္းတဏွာ
ထိုတဏွာမွ တစ္ဖန္ စြဲလမ္းျခင္းဥပါဒါန္၊ ထိုမွတစ္ဖန္ဘ၀ကို စြဲလမ္းမႈ၊ အာ႐ံုတို႔ကို
စြဲလမ္းမႈတို႔ကို ျဖစ္ေစျပန္၏။ ဥပါဒါန္၏ အက်ိဳးဆက္မွာ ဘ၀ျဖစ္၏။ ဘ၀ဆိုသည္မွာ
အာ႐ံုတြင္မထင္ဘဲ အေၾကာင္းအက်ိဳးသေဘာျဖင့္ အစဥ္အျပတ္မရပ္မနားမီးလွ်ံ
ေရအလ်ဥ္ကဲ့သို႔ အေၾကာင္းျခင္းရာ လကၡဏာတုိ႔၏ တစ္ဆက္တည္းျဖစ္ေနသည္ကိုဆို၏။
ဤတဏွာ ဥပါဒါန္ႏွင့္ ဘ၀သံုးရပ္တို႔သည္ မ်က္ေမွာက္ပစၥကၡတြင္ျဖစ္ေပၚေသာ
ေစတနာလံု႔လ(ကံ) မ်ားျဖစ္ကာ အတိတ္ကမၼဘ၀ႏွင့္ အလားတူေသာ ပစၥဳပၸန္ကမၼဘ၀
တြင္ ပါ၀င္၏။
ဤသို႔အားျဖင့္ ၀ိညာဏမွ ဘ၀အထိအဂၤါငါးပါးျဖစ္ေသာ မ်က္ေမွာက္ဘ၀ကို
အတိတ္ကံေၾကာင့္ျဖစ္ေပၚေသာ အက်ိဳးတရားမ်ားႏွင့္ ထိုအက်ိဳးတရားမ်ား၏
လႈံ႔ေဆာ္မႈျဖင့္ အသစ္ဖန္တီးေသာအေၾကာင္းမ်ားဟူ၍ ခြဲျခား၏။ သေဘာမွာ၊ သ၀ိညာဏက
သတၱ၀ါတစ္ဦး၏ လက္ရွိေတြ႕ၾကံဳဆံုဆည္းေနေသာ အေၾကာင္းအရာတို႔သည္ အေၾကာင္း
ေၾကာင့္ အက်ိဳးအျဖစ္ ျပ႒ာန္းထား၏။ သို႔ေသာ္ ထိုအေၾကာင္းျခင္းရာတို႔ေပၚတြင္ သူ၏
သေဘာထားသည္ ဥပမာအားျဖင့္ မည္သို႔မည္ပံုျပဳမူသည္၊ အ၀ိဇၨာလႊမ္းမိုးသျဖင့္
မေကာင္းမႈျပဳမူသည္ သို႔မဟုတ္ အ၀ိဇၨာကို ပယ္၍ ေကာင္းရာျပဳမူသည္ဆိုျခင္းတို႔မွာ
သူ၏ သေဘာအတိုင္းလြတ္လပ္စြာျပဳႏိုင္၏။ ယင္းသို႔ျပဳမူျခင္းျဖင့္လည္း မိမိ၏
အနာဂတ္ေကာင္းက်ိဳးခ်မ္းသာကိုေသာ္လည္းေကာင္္း၊ ဆင္းရဲဒုကၡကိုေသာ္လည္းေကာင္း၊
ဖန္တီးႏိုင္ေလသည္။ ဆင္းရဲခ်ိဳ႕တဲ့ျခင္း၊ သို႔မဟုတ္ ႂကြယ္၀ခ်မ္းသာျခင္း၊ က်န္းမာျခင္း
သို႔မဟုတ္ ဖ်ားနာျခင္း၊ ဉာဏ္ထက္ျခင္း သို႔မဟုတ္ ဉာဏ္ထိုင္းျခင္းစေသာ အသစ္ဘ၀
အရည္အခ်င္းတို႔သည္ ေရွးဘ၀ေစတနာလံု႔လတို႔က ၾကိဳတင္ျပ႒ာန္းလိုက္ျခင္းျဖစ္၏။
သို႔ေသာ္ ယင္းကဲ့သို႔ျဖစ္သည့္အေပၚတြင္ မည္သို႔သေဘာ ထားရမည္ကိုကား မျပ႒ာန္း
လိုက္ေပ။ ထို႔ေၾကာင့္ မ်က္ေမွာက္ဆင္းရဲႏြမ္းပါးေနျခင္းကို ေနာက္ဘ၀တြင္ခ်မ္းသာ
ႂကြယ္၀ေအာင္ ျပဳျပင္ႏိုင္၏။ (မ်က္ေမွာက္ဘ၀တြင္ပင္ အတိတ္ကံ၏ ေကာင္းက်ိဳးကို
ခံစားခြင့္ရရွိႏိုင္ေအာင္ ကိုယ္ႏႈတ္ႏွလံုး ေကာင္းစြာ ေဆာက္တည္ျခင္းျဖင့္လည္း ရႏိုင္ေပ
၏။) ေရာဂါႏွိပ္စက္ေသာသူမွာ သူတစ္ပါး၏ က်န္းမာခ်မ္းသာမႈကို ေဆာင္ရြက္ကာ
ေျပာင္းလဲျပဳျပင္ႏိုင္၏။ လံု႔လ၀ိရိယကို အားထုတ္လွ်င္ ဉာဏ္ထိုင္းေနသူသည္
ေနာင္ကာလတြင္္ဉာဏ္ထက္ျမက္လာႏိုင္၏။ ဤနည္းအားျဖင့္ ကံ၏သေဘာတရားသည္
အေၾကာင္းအက်ိဳး ျပ႒ာန္းပံုသေဘာကို စနစ္တက် တေသြမတိမ္းလိုက္လ်က္ရွိ၏။
အဂၤါ ၁၂- ပါးအနက္ ေနာက္ဆံုးအဂၤါ ၂ ပါးမွာ ဇာတိပဋိသေႏၶေနျခင္းႏွင့္
ဇရာမရဏ၊ အိုျခင္း၊ ေသျခင္းကိုျဖစ္၏။ ပထမအဂၤါႏွစ္ရပ္တို႔သည္ အတိတ္ဘ၀ကို
ျပသကဲ့သို႔ ေနာက္ဆံုး အဂၤါ ၂ ရပ္တို႔သည္အနာဂတ္ကာလကို အက်ဥ္းေဖၚျပ၏။
အနာဂတ္လကၡဏာျဖစ္ေသာ ဇာတိႏွင့္ ဇရာမရဏတို႔သည္ အားလံုးေသာသတၱ၀ါတို႔တြင္
အစရွိလွ်င္ အဆံုးရွိမည္ျဖစ္၍ ပဋိသေႏၶတစ္ဖန္ေနေသာ သတၱ၀ါအားလံုးႏွင့္ သက္ဆိုင္ေသာ
ေၾကာင့္ ေရွးကေစတနာကံ လံု႔လ၏အက်ိဳးဆက္ မ်က္ေမွာက္ကံ၏ အက်ိဳးေပးျဖစ္မည့္
အနာဂတ္ျဖစ္စဥ္ဟူေသာ အနာဂတ္၀ိပါက္ဘ၀ဟု ေခၚဆိုရ၏။
ဤသို႔ျဖင့္ အေၾကာင္းအက်ိဳးျဖစ္စဥ္တို႔သည္ အတိတ္ပစၥဳပၸန္အနာဂတ္
အဓြန္႔သံုးပါးလံုးတြင္ တစ္ဆက္တည္း အက်ံဳး၀င္၏။ ျဖစ္ပံုျဖစ္နည္းဟူေသာ အလႊာေလး
ရပ္ခြဲျခားထား၏။ ႏွစ္ရပ္မွာျပဳနည္း(ကမၼ) ႏွင့္က်န္ႏွစ္ရပ္မွာ အက်ိဳးျဖစ္ျခင္း (၀ိပါက)
ျဖစ္၏။ အတိတ္ (အ၀ိဇၨာႏွင့္ သခၤါရ) ႏွင့္ အနာဂတ္(ဇာတိဇရာမရဏ)တို႔မွာ အက်ဥ္းမွ်
သာျဖစ္သည္ကို သိရေပမည္။ ၎တို႔တြင္ ၀ိညာဏမွ ဘ၀အထိ အျခားအျခင္းအရာ
မ်ားလည္း ပါ၀င္ေသး၏။ ဤျဖစ္စဥ္သည္ စက္၀န္းသဖြယ္လွည့္လည္ကာ ၎အတြင္း
တြင္ အားလံုးေသာ အဂၤါရပ္တို႔သည္ အေၾကာင္းအားေလ်ာ္စြာ ပါ၀င္ၾက၏။ အခ်ိဳ႕မွာ
ဧကန္မုခ်ပါရ၏။ ဤသို႔ျဖင့္ အ၀ိဇၨာသည္ သခၤါရကဲ့သို႔ မဂ္ဘ၀စက္တြင္ အစဥ္တစ္စိုက္
ပါ၀င္၏။ အေၾကာင္းအက်ိဳးႏွစ္ပါး စံုမျပတ္ျဖစ္ပြားေနေသာ (၀ါ) ျဖစ္ဆဲအခုိက္အတန္႔
တြင္ (ဇာတိ) ျဖစ္ေပၚေနျခင္းႏွင့္ (ဇရာမရဏ) ယိုယြင္းပ်က္စီးျခင္းတို႔သည္ မရပ္မနား
ျဖစ္ေပၚေနသျဖင့္ ဇာတိႏွင့္ ဇရာမရဏတို႔သည္လည္း အဓြန္႔တိုင္းပါ၀င္၏။ အာ႐ံုတြင္
ထင္သည္ျဖစ္ေစ မထင္သည္ျဖစ္ေစ အျမဲလံု႔လ ျပဳေနသည္ဟူေသာ ဗုဒၶအဘိဓမၼာအရ
တသြင္သြင္ျဖင့္ ဆင္ျခင္စဥ္းစား၍မရႏိုင္ေအာင္ စိတ္ႏွင့္ ႐ုပ္၀တၳဳတို႔၏ ဥပါဒ္ ႒ီ ဘင္
သေဘာ လ်င္စြာျဖစ္ေပၚယိုယြင္းပ်က္စီးေနျခင္းျဖစ္၏။
ထို႔ေၾကာင့္လူ၏ အက်င့္စာရိတၱဂုဏ္အရည္အျခင္း စသည္တို႔သည္
႐ုပ္၀တၳဳ (၀ါ) ကာလလေရၾကည္စသည့္ ႐ုပ္၀တၳဳအေၾကာင္းတို႔ေၾကာင့္သာ ျဖစ္ေပၚလာရ
ျခင္းလည္းမဟုတ္။ အျခားပတ္၀န္းက်င္အေၾကာင္းအရာမ်ားကသာ စီရင္ဖန္တီးေပးရသည္
လည္းမဟုတ္။ အတိတ္ကျပဳခဲ့ေသာ မိမိ၏ ကာယကံမႈ ၀စီကံမႈ၊ မေနာကံမႈဆိုသည့္
သခၤါရဓမၼေဇာစိတ္ ေစတနာကံအဟုန္တို႔ေၾကာင့္သာျဖစ္၏။ ဤသေဘာထား အယူအဆ
ျဖင့္လည္း လူတို႔၏ အခ်င္းခ်င္း တစ္ဦးႏွင့္တစ္ဦး အထူးထူးအျပားျပားျခားနားရပံု
အေၾကာင္းကို ရွင္းလင္းေပးႏိုင္ေပ၏။ ဤနည္းသည္ သာမန္မိဘမ်ားမွ ထူးခၽြန္ေသာ
သားသမီးမ်ားကို ေပါက္ဖြားျခင္း ႐ိုးသားေျဖာင့္မတ္၍ လံု႔လရွိေသာ လူတစ္ေယာက္သည္
မ႐ိုးသား အကုသိုလ္ဒုစ႐ုိက္ျဖင့္ အသက္ေမြးေသာမိသားစုတြင္ ပါရွိလာျခင္း သို႔မဟုတ္
အလြန္သိမ္ႏုပ္ေသာ အဆင့္အတန္းမွ ေနာက္ပိုင္းတြင္ ၾကီးပြားထြန္းကားေက်ာ္ၾကား
လာေသာလူ အစတြင္ ၾကီးပြားခ်မ္းသာပါလ်က္ အဆံုးတြင္ ပ်က္စီးရေသာလူ
စသည့္ ျပႆနာရပ္တို႔ကို ရွင္းလင္းေစမည္ျဖစ္ပါသည္။
ဤကိစၥႏွင့္ပတ္သတ္၍ ဗုဒၶဓမၼသည္ မ်ိဳး႐ိုးဗီဇကို လစ္လ်ဴမျပဳပါ။ အကယ္၍
လူတစ္ေယာက္သည္ စုတိစိတ္က်ခါနီး၌ အာ႐ံုအေသအခ်ာ တစ္စံုတစ္ခုသည္ အလြန္
ထက္သန္ေနလွ်င္ သ႑ာန္အားျဖင့္လည္းေကာင္း၊ စိတ္ဓါတ္အားျဖင့္လည္းေကာင္း
အျခင္းအရာ လကၡဏာတူမွ်ၾက၍ ထိုအာ႐ံုကို ပ်ိဳးေထာင္စည္ပင္ခြင့္ရမည့္ မိသားစုတြင္
ပဋိသေႏၶေနေၾကာင္း ခိုင္မာလံုေလာက္ေသာသက္ေသခံ အေထာက္အထားမ်ားရွိပါသည္။
သိပၸံပညာရပ္တစ္ခုခုကိုေသာ္လည္းေကာင္း၊ ၀ိဇၨာပညာရပ္တစ္ခုခုကိုေသာ္လည္းေကာင္း
၀ါသနာအထံုျဖစ္လာသည့္တိုင္ေအာင္ ေလ့လာဆည္းပူးခဲ့ေသာလူတစ္ေယာက္သည္
ထို၀ါသနာအထံုမ်ိဳးရွိေသာ မိသားစုတြင္ ပဋိသေႏၶေနတတ္၏။ ကေလးကပင္ ပန္တ်ာ
(ဂီတ) သဘင္ပညာကို တတ္ေျမာက္၍ ေက်ာ္ေစာထင္ရွားလာသူသည္ (ဂီတသဘင္)
ပန္တ်ာပညာကို တတ္ေျမာက္ေသာမိသားစုမွ ေမြးဖြားလာသည္ကိုေတြ႕ရ၏။ (ဂီတ)
ပန္တ်ာသဘင္နယ္တြင္ ဤကိစၥမ်ိဳး ပိုမိုမ်ားျပား၏။ ၀ါသနာထံုလွ်င္ (ဂီတ) ပန္တ်ာ
သဘင္ ၀ါသနာသည္ အျခားေသာ သိပၸံပညာ၀ါသနာတို႔ထက္အားေကာင္း၏။
၀ါသနာအထံုဆိုသည္မွာ သက္ဆိုင္ရာသခၤါရဓါတ္ေတြ တစ္ခဏမွတစ္ခဏသို႔၊ တစ္
စက္ၠန္႔မွတစ္စက္ၠန္႔သို႔၊ တစ္မိနစ္မွတစ္မိနစ္သို႔၊ တစ္နာရီမွတစ္နာရီသို႔၊ တစ္ရက္မွ
တစ္ရက္သို႔၊ တစ္လမွတစ္လသို႔၊ တစ္ႏွစ္မွ တစ္ႏွစ္သို႔၊ တစ္ဘ၀မွ တစ္ဘ၀သို႔၊
အာေသ၀နပစၥယသတၱိျဖင့္တိုးပြားရင့္သန္လာျခင္းျဖစ္၏။
နာမ္ႏွင့္ ႐ုပ္အခ်င္းခ်င္းေက်းဇူးျပဳပံုႏွင့္ မ်ိဳး႐ိုးဗီဇေၾကာင္းက်ိဳးဆက္ျဖင့္
ပဋိသေႏၶေနျခင္းတို႔၏ ဆက္စပ္ပံုတို႔ကို ပိုမိုထင္ရွားေစမည့္ (၀ါ) ႏွစ္ေပါင္း ၂၅၀၀
ေက်ာ္က ဗုဒၶေတြ႕ရွိထားေသာ အမွန္တရားတို႔သည္ ကမၻာ႔သိပၸံ စိတၱေဗဒပါရဂူမ်ား
အေတြးအေခၚရွင္ၾကီးမ်ား စသည္တို႔ႏွင့္တကြ သာမန္လူသားအမ်ားစုပါလက္ခံလာႏိုင္ရန္
ပိုမိုထင္ရွားလာေစမည့္ သုေတသနစံုစမ္းေရးမ်ားကို ယခုအခါ ေလာကဓါတ္သိပၸံပညာရွင္
ၾကီးမ်ားက အင္တိုက္အားတိုက္ ေဆာင္ရြက္ေနၾကျပီျဖစ္ေၾကာင္း သိရွိရပါသည္။
ဗုဒၶတရားေတာ္အရ အထူးသျဖင့္ ပဋိစၥသမုပၸါဒ္အရ အဆိုပါ မညီမွ်မႈမ်ားသည္
မိဘမ်ိဳး႐ိုးဗီဇပတ္၀န္းက်င္အေျခအေန ဓမၼတာသေဘာတရားႏွင့္ ပဲ့ျပင္ပ်ိဳးေထာင္မႈတို႔
ေၾကာင့္သာျဖစ္သည္မဟုတ္ အတိတ္ပစၥဳပၸန္ကံေၾကာင့္လည္း ျဖစ္ေပၚပါသည္။
မဇၩိမနိကာယ္လာ စူဠကမၼ၀ိဘဂၤသုတ္တြင္ လူသားအခ်င္းခ်င္း မညီမွ်မႈမ်ား
အေၾကာင္းႏွင့္ပတ္သတ္၍ အမွန္တရားကို သုေတသနျပဳေနသူလူငယ္တစ္ဦးက ျမတ္စြာ
ဘုရားရွင္အား အရွင္ဘုရား အခ်ိဳ႕ေသာလူသားတို႔သည္ အပၸါယုက အသက္တို၏။
အခ်ိဳ႕မွာ ဒီဃာယုက အသက္ရွည္၏။ အခ်ိဳ႕မွာ အပၸာဗာဏ ေရာဂါနည္းပါး၏။ အခ်ိဳ႕မွာ
ဗ၀ါဗာဓေရာဂါထူေျပာ၏။ အခ်ိဳ႕မွာ ဒုဗဏၰ အဆင္းမလွ အခ်ိဳ႕မွာ သုဗၺဏၰ အဆင္းလွ၏။
အခ်ိဳ႕မွာ အပၸေသကၡာ ၾသဇာအာဏာမရွိ၊ အခ်ိဳ႕မွာ မဟာေသကၡာ ၾသဇာအာဏာရွိ၏။
အခ်ိဳ႕မွာ အပၸေဘာဂ- ဆင္းရဲႏြမ္းပါး၏။ အခ်ိဳ႕မွာ မဟာေဘာဂ ခ်မ္းသာႂကြယ္၀၏။
အခ်ိဳ႕မွာ နီစကုလ ေအာက္တန္းစားျဖစ္၍ အခ်ိဳ႕မွာ ဥစၥကုလ အထက္တန္းစားမ်ားျဖစ္
ၾက၏။ အခ်ိဳ႕မွာ ဒုပၸပညာ ပညာမဲ့၏။ အခ်ိဳ႕မွာ ပည၀ႏၲ ပညာရွိ၏ဟု ေလွ်ာက္ထားရာ
ဘုရားသခင္က ေအာက္ပါအတိုင္း အက်ဥ္းအားျဖင့္ ေျဖေတာ္မူပါသည္။
ကမၼႆကာ ဘိကၡေ၀ သတၱာကမၼဒါယာဒါ ကမၼေယာနိ
ကမၼဗႏၶဳ ကမၼပဋိႆရဏာ ယံကမၼံကေရာႏၲိ၊
ကလ်ာဏံ၀ါ ပါပကံ၀ါ တႆဒါယာဒါ ဘ၀ႏၲိ။
ဘိကၡေ၀ ရဟန္းတို႔၊ သတၱာ သတၱ၀ါတို႔သည္၊ ကမၼႆကာ ကံသာလွ်င္
ကိုယ္ပိုင္ဥစၥာရွိကုန္၏။ ကမၼဒါယာဒါ ကံသာလွ်င္ အေမြအႏွစ္ရွိကုန္၏။ ကမၼေယာနိ
ကံသာလွ်င္ အေၾကာင္းရင္း မူလရွိကုန္၏။ ကမၼဗႏၶဳ ကံသာလွ်င္ အေဆြ
ခင္ပြန္းရွိကုန္၏။ ကမၼပဋိႆရဏာ ကံသာလွ်င္ကိုးကြယ္ရာရွိကုန္၏။ ကလ်ာဏံ၀ါ
ေကာင္းသည္မူလည္းျဖစ္ေစ။ ပါပကံ ၀ါမေကာင္းသည္မူလည္းျဖစ္ေစ၊ ယံကမၼံ
အၾကင္ ကံကို၊ ကေရာႏၲိ၊ ျပဳၾကကုန္၏။ တႆ ကမၼႆ ထိုကံ၏၊ ဒါယာဒါ အေမြစား
အေမြခံတို႔သည္ ဘ၀ႏၲိ ၊ ျဖစ္ကုန္၏။
အမွန္အားျဖင့္ ကၽြႏ္ုပ္တို႔သည္ ေမြးကတည္းက မိဘမ်ိဳး႐ိုးဗီဇလကၡဏာမ်ား
ပါလာသည္မွန္ပါ၏။ အလားတူပင္ အခ်ိဳ႕ေသာကၽြမ္းက်င္မႈ အရည္အခ်င္းစြမ္းအင္ႏွင့္
၀ါသနာ စသည္တို႔လည္းပါလာေသး၏။ ေလာကဓါတ္သိပၸံပညာသည္ပင္ ယေန႔ထိ
၎တို႔၏ သဘာ၀ယုတၱိ သာမညယုတၱိစသည္တို႔အေၾကာင္းကို အဆံုးအျဖတ္မေပးႏိုင္
ေသးပါ။ သို႔ေသာ္လည္း ပုဂိ္ၢလ္သတၱ၀ါအေနျဖင့္ ေပါက္ဖြားၾကီးျပင္းလာေစရန္
မ်ိဳးေစ့အျဖစ္ စပန္း အိုးဗန္းေခၚ ကာလလေရၾကည္ကို ခ်ေပးသည့္ မိဘႏွစ္ပါးကိုမူကား
ေက်းဇူးတင္ရပါမည္။ ၎မိဘမ်ားထံမွ မ်ိဳးေစ့သည္ ရွင္သန္ၾကီးထြားလာႏိုင္ျခင္းမွာ
သက္ဆိုင္ရာသတၱ၀ါ၏ ကံအဟုန္အရွိန္ပင္ျဖစ္ပါသည္။ ယင္းကံ၏အဟုန္သည္ပင္
ဘ၀သစ္ပဋိသေႏၶ၏အေၾကာင္းအရင္း ျဖစ္ပါသည္။ အတိတ္ကျပဳခဲ့ေသာ ကံအရွိန္
ကံဓါတ္အားတို႔သည္ မိဘႏွစ္ပါးထံမွ ရရွိေသာ မ်ိဳး႐ိုးဗီဇ မ်ိဳးေစ့ကာလလေရၾကည္ထက္
သတၱ၀ါ၏ ႐ုပ္နာမ္ခႏၶာအာယတနတို႔ကို တည္ေဆာက္ရာတြင္ မ်ားစြာတန္ခိုးအာနိသင္
ၾကီးမားပါသည္။
ဥပမာ ဗုဒၶဘုရားရွင္သည္ အျခားေသာသာမန္လူမ်ားကဲ့သို႔ပင္ မိဘႏွစ္ပါးထံမွ
မ်ိဳး႐ိုးဗီဇ မ်ိဳးေစ့အျဖစ္ ကာလလေရၾကည္ကို ဆက္ခံရရွိခဲ့ပါ၏။ သို႔ေသာ္လည္း ၎၏
အလြန္႔အလြန္ျမင့္ျမတ္ ၾကီးက်ယ္သည့္ေဘးေလာင္းေတာ္ ဘိုးေလာင္းေတာ္မွအစ အဆက္ဆက္
ေသာ ေဆြေတာ္ေျခာက္ ေသာင္းမ်ိဳးေတာ္ေပါင္းတို႔ စိတ္ဓါတ္အရာတြင္လည္းေကာင္း၊
အသိပညာအရာတြင္လည္းေကာင္း၊ကိုယ္အဂၤါအဆင္းလကၡဏာတို႔တြင္လည္းေကာင္း
ႏႈိင္းယွဥ္ႏိုင္သည့္ ေဆြေတာ္မ်ိဳးေတာ္တစ္ဦးတစ္ေလမွ် ေပၚထြန္းျခင္းမရွိပါ။
ဗုဒၶကိုယ္တိုင္က မိမိသည္ အရိယာဗုဒၶႏြယ္၀င္ျဖစ္ေၾကာင္း မင္းမ်ိဳးမင္းႏြယ္
ႏွင့္ မဆိုင္ေၾကာင္း မိန္႔ေတာ္မူခဲ့ပါသည္။ ဗုဒၶသည္ကား အတုလံအတုမရွိသည့္
ပုဂိ္ၢဳလ္ထူး ပုဂိ္ၢဳလ္ျမတ္အမွန္စင္စစ္ျဖစ္ပါေပ၏။ (ပါရမီ ဒဗၺသမၻာရ ကမၼ ၀ိပါက)
ထူးကဲျမင့္ျမတ္သည့္ ကံအဟုန္ပင္ဟု ဆိုရပါမည္။
ဒီဃနိကာယ္လာ လကၡဏသုတ္တြင္ ျမတ္စြာဘုရားသည္ ေယာက်္ားျမတ္၏
လကၡဏာေတာ္ ၃၂ ပါးကို မိမိ၏ အတိတ္ေကာင္းမႈကံေၾကာင့္ ရရွိေၾကာင္း အက်ယ္တ၀င့္
ေဟာေတာ္မူပါသည္။ ထို႔ေၾကာင့္ အတိတ္ကံအဟုန္သည္ မိဘႏွစ္ပါးထံမွ ရေသာ
မ်ိဳး႐ိုးဗီဇမ်ိဳးေစ့ကို လႊမ္းမိုးကာ ခႏၶာငါးပါးကို ျပဳျပင္စီရင္ပ်ိဳးေထာင္ေပးပါသည္။
ထို႔ေၾကာင့္ ျမတ္စြာဘုရားက ကံသာလွ်င္ မိမိ၏အေမြျဖစ္သည္ဟု ေဟာေတာ္မူျခင္း
ျဖစ္ပါသည္။ ကၽြႏု္ပ္တို႔၏ ကိုယ္စိတ္ႏွလံုးဟုဆိုအပ္ေသာ ႐ုပ္ပိုင္းဆိုင္ရာ၊ နာမ္ပိုင္းဆိုင္ရာ
အရည္အေသြးအသိလိမၼာ ဉာဏ္အရာတြင္လည္းေကာင္း၊ ကၽြမ္းက်င္မႈတြင္လည္းေကာင္း၊
စိတ္ေနသေဘာထားတြင္လည္းေကာင္း မညီမွ်မႈမ်ား ကြာျခားခ်က္မ်ား အသီးသီးရွိ
ၾကရာ ယင္းမညီမွ်မႈ ကြာျခားမႈမ်ားသည္ အမ်ားအားျဖင့္ အတိတ္ႏွင့္ ယခုမ်က္ေမွာက္
ပစၥဳပၸန္ကာလတို႔၌ ျပဳလုပ္ေသာ ကံအမႈႏွင့္ လိုက္စားခဲ့ေသာ အေလ့အထမ်ားေၾကာင့္
ျဖစ္သည္ဟု ဆိုရပါမည္။
ယင္းမညီမွ်မႈ ကြာျခားမႈမ်ားသည္ ဗုဒၶတရားေတာ္အရ ကံသာလွ်င္အေၾကာင္း
ရင္းခံေသာ္လည္း အျခားအေၾကာင္းမ်ားလည္း အသီးသီး အသကအသက ရွိၾကပါေသးသည္။
ကံတစ္ခုတည္းသာ အေၾကာင္းမဟုတ္ပါ။ ကံသည္ ဤကိစၥတြင္ အလြန္အေရးပါေသာ္
လည္း ဗုဒၶအဘိဓမၼာတရားေတာ္လာ ေဟတုအစရွိသည့္အေၾကာင္းတရားႏွစ္ဆယ့္ေလးပစၥည္း
ရွိသည့္အနက္ ပစၥည္းတစ္ပါးသာ ျဖစ္ပါသည္။
ေကာင္းေသာသုခေ၀ဒနာ၊ မေကာင္းေသာဒုကၡေ၀ဒနာ၊ ေကာင္းမေကာင္း
မဟုတ္ေသာ ဥေပကၡာေ၀ဒနာ၊ စသည္တို႔အားလံုးသည္ အတိတ္ကျပဳခဲ့ေသာကံေၾကာင့္
သာဟု ယူေသာအမွား ပုေဗၺကတေဟတုဒိ႒ိ ကို ပယ္ေသာအားျဖင့္ ျမတ္စြာဘုရားက-
ေတနာဟာ ယသ္ၼေႏၲာ ပါဏာတိပါတိေနာ ဘ၀ိႆႏၲိ ပုေဗၺကေဟတု
အဒိႏၷာ ဒါယီေနာ ဘ၀ိႆႏၲိ ပုေဗၺကတေဟတု
အျဗဟ္ၼစာရိေနာ ဘ၀ိႆႏၲိ ပုေဗၺကတေဟတု
မုသာ၀ါဒိေနာ ဘ၀ိႆႏၲိ ပုေဗၺကတေဟတု၊
ပိသုဏ၀ါစီေနာ ဘ၀ိႆႏၲိ ပုေဗၺကတေဟတု
အဘိဇၩာလုမေနာ ဘ၀ိႆႏၲိ ပုေဗၺကတေဟတု၊
ဗ်ာပႏၷစိတၱာဘ၀ိႆႏၲိ ပုေဗၺကတေဟတု၊
မိစၧာဒိ႒ိကာ ဘ၀ိႆႏၲိ ပုေဗၺကတေဟတု။
ရဟန္းတို႔ ဤသို႔ဆိုလွ်င္ လူသတၱ၀ါတို႔သည္ ၎တို႔၏အတိတ္ကံေၾကာင့္
လူသတ္သမားျဖစ္ကုန္လိမ့္မည္၊ သူခိုးသူ၀ွက္ျဖစ္ကုန္လိမ့္မည္။ လူလိမ္လူညာ ျဖစ္ကုန္
လိမ့္မည္၊ မုဒိမ္းက်ဴးလြန္ကုန္လိမ့္မည္။ ဂံုးေခ်ာသမားျဖစ္ကုန္လိမ့္မည္။ ၾကမ္းတမ္း
ေသာစကားကို ဆိုကုန္လိမ့္မည္။ သိမ္ဖ်င္းေသာစကားကုိ ဆိုကုန္လိမ့္မည္။ ေလာဘရမၼက္
ၾကီးကုန္လိမ့္မည္။ မနာလုိ၀န္တိုစိတ္စိတ္ရွိကုန္လိမ့္မည္။ မွားေသာအယူရွိကုန္လိမ့္မည္ဟု
ေဟာေတာ္မူသည္ႏွင့္အညီ အတိတ္အေၾကာင္းတစ္ခုတည္းႏွင့္သာ ဒုစ႐ိုက္ဆယ္ပါးကို
က်ဴးလြန္သူမ်ား ျဖစ္ကုန္ၾကလိမ့္မည္။
ဤပါဠိေတာ္အရ သတၱ၀ါလို႔ဆိုသည့္ ႐ုပ္ခႏၶာ နာမ္ခႏၶာအျခင္းအရာအေျခအေန
အားလံုးသည္ ကံေၾကာင့္သာျဖစ္သည္ဟုယူေသာ၀ါဒကို ပယ္ဖ်က္လိုက္ျခင္းျဖစ္ပါသည္။
ယခုမ်က္ေမွာက္ဘ၀သည္ အတိတ္ကံေၾကာင့္သာ ျဖစ္သည္ဟုဆိုလွ်င္ ယင္းကံတရား
သည္ ကိန္းေသသတ္မွတ္ထားသည့္ နိယတမိစၧာဒိ႒ိမ်ိဳး သို႔မဟုတ္၊ ၾကိဳတင္သတ္မွတ္ထားသည္
ဆိုေသာ ပုေဗၺကတေဟတုဒိ႒ိမ်ိဳး စသည္တို႔ႏွင့္ ဘာမွ်ျခားနားမည္မဟုတ္ပါ။ လူ႔အခြင့္
အေရးဆိုသည္မွာ အဓိပၸါယ္မရွိျဖစ္သြားပါလိမ့္မည္။
လူ႔ဘ၀ဆိုသည္လည္း စက္ယႏၲရားႏွင့္ ဘာမွ်ျခားနားေတာ့မည္မဟုတ္ပါ။
ကၽြႏု္ပ္တို႔၏ ကံၾကမၼာႏွင့္ အနာဂတ္ကို ဆုပ္ကိုင္ထားသည္ဆိုသည့္ ထာ၀ရတန္ခိုးရွင္က
သာ ကၽြႏ္ုပ္တို႔အား ဖန္ဆင္းသည္ျဖစ္ေစ၊ ကံေၾကာင့္သာ ကၽြႏ္ုပ္တို႔သည္ လက္ရွိ
အေျခအေနသို႔ လူသတၱ၀ါအျဖစ္ ေပါက္ဖြားေရာက္ရွိလာသည္ျဖစ္ေစ ကၽြႏ္ုပ္တို႔အတြက္
မထူးျခားလွပါ။ ထူးျခားသည္မွာကေတာ့ ကံႏွင့္ ထာ၀ရ စကားႏွစ္လံုးသာ ျခားနားပါသည္။
၎တို႔၏ လုပ္ငန္းမွာ အတူတူပင္ျဖစ္ပါသည္။
ကမၼႆ ကာရေကာ နတၳိ၊ ၀ိပါကႆစ ေ၀ဒေကာ။
သုဒၶဓမၼာ ပ၀တၱိႏၲိ၊ ဧ၀ံ တံ သမၼဒႆနံ။
ကမၼႆ၊ ကုသိုလ္ကံ အကုသိုလ္ကံ ထိုႏွစ္ကံကို။ ကာရေကာ ျပဳလုပ္တတ္ေသာ
သတၱ၀ါသည္၊ နတၳိမရွိ။ ၀ိပါကာသ ကုသိုလ္ အကုသိုလ္ကံ၏ အက်ိဳးတရားကို။
ေ၀ဒေကာစ ခံစားစံစားတတ္ေသာ သတၱ၀ါသည္။ နတၳိ မရွိ။ သုဒၶဓမၼာ ပုဂၢိဳလ္သတၱ၀ါႏွင့္
မေရာမယွက္ ျဖစ္ပ်က္အမွန္ ႐ုပ္နာမ္ဓမၼသခၤါရ ၀ဋ္တရားသာလွ်င္ ပ၀တၱႏၲိ
ျဖစ္ကုန္၏။ ဧ၀ံ ဤသို႔။ ဧတံဒႆနံ ဤသို႔ျမင္ျခင္းသာလွ်င္။ သမၼဒႆနံ မေဖါက္မျပန္
အဟုတ္အမွန္အတိုင္း ျမင္သည္မည္၏ဟု ေဟာထားသည္ကို စဥ္းစားၾကည့္ဖို႔လိုပါသည္။
ဗုဒၶ၏ကံတရားသည္ကား အမွန္စင္စစ္နိယာမကိန္းေသ သတ္မွတ္ထားသည့္
တရားမ်ိဳးမဟုတ္ပါ။ ဤေနရာတြင္ ေလာကနိယာမတရားငါးပါးအေၾကာင္းကို
အက်ဥ္းအားျဖင့္ ေဖၚျပလုိပါသည္။
(၁) ဥတုနိယာမဆိုသည္မွာ ဥတု၏စြမ္းအားျဖင့္ သာလွ်င္ ထာ၀ရျဖစ္ေပၚေသာ
အပူအေအး၊ မိုးေလ၀သ စသည္တို႔ျဖစ္ပါသည္။
(၂) ဗီဇနိယာမဆိုသည္မွာ ဥတုအထူးဟုဆိုအပ္ေသာမ်ိဳးေစ့အဆံအရင္းအျမစ္
အကိုင္း အခက္ပိုးမႊားကေလးမ်ား၏ အစြမ္းအားျဖင့္သာလွ်င္ ျပီးစီးျခင္းကို ဆိုလုိပါသည္။
ဥပမာ စပါးမ်ိဳးေစ့မွ စပါးပင္ေပါက္ျခင္း၊ ၾကံပင္သို႔မဟုတ္ ပ်ားရည္ႏွင့္ အျခားသစ္သီး၀လံ
တို႔မွ သၾကားစသည့္ အခ်ိဳအရသာျဖစ္ေပၚျခင္း။
(၃) ကမၼနိယာမဆိုသည္မွာ ေစတနာကံ၏ အစြမ္းအားျဖင့္သာလွ်င္ ျမဲေသာ
သေဘာအားျဖင့္ ျပီးစီးျခင္း။ ဥပမာ မေကာင္းေသာအကုသိုလ္ကံတို႔၏ အလိုမရွိအပ္
မႏွစ္သက္အပ္ေသာ အနိ႒ အက်ိဳးေပးျခင္း၊ ကာမကုသိုလ္ကံတို႔၏ ေကာင္းေသာ
ကုသိုလ္ ၀ိပါက္ အက်ိဳးေပးျခင္း။
(၄) ဓမၼနိယာမဆိုသည္မွာ သေဘာအားျဖင့္သာလွ်င္ ျမဲေသာအားျဖင့္ျပီးစီးျခင္း၊
ဥပမာဤေလာက၌ မည္သည့္အရာမဆို အေၾကာင္းအားေလ်ာ္စြာ အက်ိဳးျဖစ္ေပၚမႈအလံုးစံု
သည္ ဓမၼနိယာမမည္၏။ ဥပမာ ဘုရားအေလာင္းသည္ ပဋိသေႏၶတည္ေနေသာအခါ
မြန္ျမတ္ဆန္းၾကယ္ေသာအလင္းေရာင္ အလင္းၾကီးေပၚလာ၏။ ဤတစ္ေသာင္းေသာ
ေလာကဓါတ္သည္လည္း တုန္လႈပ္၏။ ဤသို႔ျဖစ္ျခင္းသည္ ေလာကစဥ္လာ ဓမၼတာ
သေဘာ႐ိုးၾကီးေပတည္း။ မည္သူတစ္ဦးမွ် ပုဂိ္ၢဳလ္အစြမ္းအားျဖင့္ ျပဳျပင္၍မရေသာ
ဖ်က္စီး၍မရေသာအရာကို ဓမၼတာဟုဆို၏။ ျဖစ္ခြင့္ရွိလွ်င္အျမဲျဖစ္ရ၏။ ပ်က္ခြင့္
ရွိလွ်င္ အျမဲပ်က္ရ၏။
(၅) စိတ္၏စြမ္းအားျဖင့္သာလွ်င္ ျပီးစီးေလေသာေၾကာင့္စိတၱနိယမမည္၏။
စိတၱနိယာမ၏ အစြမ္းအေၾကာင့္သာလွ်င္ သတၱ၀ါတို႔၏ ခဏမစဲအျမဲျဖစ္ေနေသာ စုတိစိတ္အစဥ္
တို႔သည္ (၀ါ) ပဋိသေႏၶစိတ္ ဘ၀င္စိတ္ ၀ီထိစိတ္ ေဇာစိတ္ စုတိစိတ္စသည္တို႔သည္
ကိစၥအစဥ္ ဌာနအစဥ္ အတိုင္းသာ ညီညြတ္စြာျဖစ္ေပၚေပ်ာက္ပ်က္ေနကုန္၏။
ဥပမာ စုတိစိတ္၏ေနာက္၌ ပဋိသေႏၶစိတ္အျမဲျဖစ္၏။ပဋိသေႏၶစိတ္ေနာက္၌ ဘ၀င္၊
ဘ၀င္ေနာက္၌ အာ၀ဇၨန္း စသည္တို႔သာျဖစ္ကုန္၏။
ဒိဗၺစကၡဳ၊ ဒိဗၺေသာတ၊ ေစေတာပရိယ၊ ဣဒိ္ၶ၀ိဓ အစရွိသည့္ ေလာကီအဘိညာဥ္
စိတ္မ်ားႏွင့္ တန္ခိုးဣဒိ္ၶပါဒ္မ်ားသည္ မၾကာေသးမွီကမွ ေတြ႕ရွိေသာ တဲလီပါသီ၊
တဲလီကနဲစစ္၊ ကလဲယာေဗာယင့္စ္၊ ကလဲယာေအာ့ကဒိယင့္စ္၊ ပါရာဆိုက္ေကာ္ေလာ္ဂ်ီ
(ပရစိတၱေဗဒ)၊ အီးအက္စ္ပီ (ပရ၀ိညာဥ္) တို႔ႏွင့္အလားတူပါသည္။ ၎တို႔လည္း
စိတၱနိယာမတရားတြင္ သက္၀င္ပါသည္။
စိတ္ဓါတ္ စိတ္သဘာ၀တိုင္း ႐ုပ္ဓါတ္႐ုပ္သဘာ၀တိုင္းကို အထက္ပါနိယာမ
တရား ငါးပါးတို႔အားျဖင့္ ရွင္းျပႏိုင္ပါသည္။ ကံတရားသည္လည္း နိယမတရားတစ္ခုအျဖစ္
ပါ၀င္ေနသည္ကို ေတြ႕ရပါမည္။
ယင္းနိယာမတရားတို႔အနက္ ဥတုနိယာမႏွင့္ ကမၼနိယာမတို႔သည္ လူသားတို႔၏
အတတ္ပညာအစြမ္းအားျဖင့္လည္းေကာင္း၊ စိတ္တန္ခိုး၏ အစြမ္းအားျဖင့္လည္းေကာင္း
အေတာ္အတန္ ထိန္းသိမ္းႏိုင္ေကာင္းႏိုင္ေသာ္လည္း အေတာ္ယႏၲယားဆန္လွပါသည္။
ဥပမာ မီးသည္သာမန္အားျဖင့္ ပူေလာင္ေစတတ္ပါသည္။ လြန္ကဲေသာ
အေအးဓါတ္သည္ ထံုက်င္ေစတတ္ပါသည္။ သို႔ေသာ္လည္း လူသားသည္ မီးပံုေပၚတြင္
အေခါက္ေခါက္ အခါခါေလွ်ာက္ေသာ္လည္း မည္သို႔မွ် ေဘးဥပါက္မရွိပါ၊ အလားတူစြာ
ဟိမႏၲာေတာင္ရွိ ေရခဲေတာင္ေပၚတြင္ ကိုယ္လံုးတီး ကမၼ႒ာန္းထုိင္ပါသည္။
ပန္းဥယာဥ္စိုက္ပ်ိဳးသူအခ်ိဳ႕တို႔သည္ ထူးဆန္းအံ့ၾသဖြယ္ရာပန္းမ်ား အသီးအေစ့
မ်ားကို စိုက္ပ်ိဳးျပဳစုၾကပါသည္။ ေယာဂီအခ်ိဳ႕သည္လည္း ေပါ့ပါးစြာေကာင္းကင္တြင္
ပ်ံသန္းႏိုင္ၾကပါသည္။ ေျမလွ်ိဳးႏိုင္ၾကပါသည္။
စိတ္ပိုင္းဆိုင္ရာအတတ္ပညာသည္လည္း စက္ယႏၲယားဆန္ပါသည္။ ဗုဒၶ၏
နည္း စိတ္ပညာသည္ကား သမၼာဒိ႒ိ အျမင္မွန္ျဖဴစင္ေသာ ေစတနာစသည္တို႔ျဖင့္
စိတ္ကို ထိန္းသိမ္းဖို႔ ျဖစ္ပါသည္။
ကံတရားသည္ကား သူ႔သေဘာသူေဆာင္သည့္ တရားဟုဆိုရပါမည္။ ကံအား
သည္ အလြန္ျပင္းထန္ေနပါလွ်င္ လူသည္ ကံဓါတ္အက်ိဳးေပးမႈကို ဘာမွ်မတားဆီး
ႏိုင္ပါ။ ဤကိစၥမ်ိဳးတြင္လည္း သမၼာဒိ႒ိအျမင္မွန္ႏွင့္ သန္႔ရွင္းေသာေစတနာတို႔က
အနာဂတ္ ေကာင္းစားေရးအတြက္ မ်ားစြာအကူအညီေပးပါသည္။၊ ေကာင္းေသာ ကုသိုလ္
ကံကို ခုိင္ျမဲစြာ စြဲကိုင္ျခင္းျဖင့္ အကုသိုလ္မေကာင္းကံ၏အက်ိဳးကို ပယ္ဖ်က္ႏိုင္ပါသည္။
ကံတရားသည္ကား အလြန္ဆန္းက်ယ္လွပါသည္။ ဗုဒၶဘုရားရွင္သာလွ်င္
အျပည့္အ၀ နားလည္ေအာင္ေဟာၾကားေတာ္မူႏိုင္ပါသည္။
ကံတရားႏွင့္ ကံ၏အက်ိဳး၀ိပါက္(ပဋိသေႏၶ) တရားတို႔သာလွ်င္ ေအာက္ပါ
ျပႆနာရပ္မ်ား၏ အေျဖမွန္ကို ေပးႏိုင္မည္ျဖစ္ပါသည္။ ။
(၁) ဆင္းရဲဒုကၡျပႆနာ အတိတ္ကံၾကမၼာႏွင့္ လူသားအခ်င္းခ်င္း မညီမွ်မႈမ်ား။
(၂) ကမၻာအရပ္ရပ္တြင္ မၾကာခဏေပၚေပါက္တတ္ေသာ အရြယ္ႏွင့္မလိုက္
ေအာင္ အံ့ၾသဖြယ္ရာအသိထူး လူရည္ခၽြန္ အသိပညာရွင္ကေလးမ်ား။
(၃) အဘယ့္ေၾကာင့္တမိတဖတည္း တအူတံုဆင္း (၀ါ) တစ္ခုတည္းေသာ
ပတ္၀န္းက်င္မွ ေပါက္ဖြားေသာ အမႊာညီေနာင္ အမႊာညီအစ္မမ်ားသည္ စိတ္ေနသေဘာ
ထားတြင္လည္းေကာင္း၊ ကိုယ္က်င့္စာရိတၱတြင္လည္းေကာင္း၊ အသိဉာဏ္တြင္
လည္းေကာင္း ကြဲျပားျခားနားၾကပါသနည္း။
(၄) မိဘ႐ိုးရာဗီဇမ်ိဳးေစ့အရ မိသားစုတစ္စုအတြင္းတြင္ ညီရင္းအစ္ကို
ေမာင္ရင္းႏွမတို႔သည္ တူညီရမညျဖစ္ပါလ်က္ အဘယ့္ေၾကာင့္ ကြဲျပားျခားနားျခင္းရွိ
ၾကပါသနည္း။
(၅) အတိတ္ဘ၀အစြဲအလန္းေၾကာင့္ အခ်ိဳ႕လူမ်ား၏ ထူးခၽြန္ေသာအရည္
အခ်င္းမ်ား။
(၆) အဘယ့္ေၾကာင့္ မိဘႏွင့္သားသမီးမ်ား စာရိတၱအရာတြင္လည္းေကာင္း၊
ဉာဏ္ပညာအရာတြင္လည္းေကာင္း ျခားနားခ်က္ရွိပါသနည္း။
(၇) ေမြးခါစကေလးငယ္မ်ားတြင္ အလိုအေလ်ာက္ျဖစ္ေပၚေသာ ေလာဘ၊ ေဒါသ၊
ေမာဟမ်ား။
(၈) အဘယ့္ေၾကာင့္ ျမင္ျမင္ခ်င္း ၾကားၾကားခ်င္း ခ်စ္ရသနည္း မုန္းရသနည္း။
(၉) အဘယ့္ေၾကာင့္ မိခင္ဖခင္တို႔သည္ လူေတာ္လူေကာင္းျဖစ္ပါလ်က္ သားသမီး
တို႔သည္ သူယုတ္မာျဖစ္ေနၾကသနည္း။
(၁၀) အဘယ့္ေၾကာင့္ ဤမ်က္ေမွာက္ဘ၀တြင္ပင္ လူဆိုးတစ္ေယာက္သည္
လူသူေတာ္ တစ္ေယာက္ခ်က္ခ်င္ျဖစ္သြားႏုိင္ပါသနည္း။ လူသူေတာ္တစ္ေယာက္သည္
လူဆိုးတစ္ေယာက္ျဖစ္သြားႏိုင္ပါသနည္း။ မိန္းမသည္ ေယာက်္ားျဖစ္သြား၍ ေယာက်္ား
သည္ မိိန္းမျဖစ္သြားႏိုင္ပါသနည္း။
(၁၁) အဘယ့္ေၾကာင့္ အရြယ္မေရာက္မီ ေသၾကပါသနည္း၊ အဘယ့္
ေၾကာင့္ အခ်ိဳ႕သည္ ႐ုတ္တရက္မြဲရာမွခ်မ္းသာျခင္း ခ်မ္းသာရာမွ မြဲသြားျခင္းျဖစ္ၾကပါသနည္း။
(၁၂) ေအာက္ထစ္ဆံုးအားျဖင့္ ေလာကဓါတ္သိပၸံပညာသည္ သက္မဲ့မွသက္ရွိအျဖစ္
ေျပာင္းလဲႏိုင္သည္အထိ တိုးတက္ေအာင္ျမင္ပါေသာ္လည္း ဗုဒၶ၏ကံအေၾကာင္းတရားႏွင့္
၀ိပါက (ပဋိသေႏၶ) အက်ိဳးတရားဆိုသည့္ ေလာကနိယာမၾကီးအတြက္ ထူးဆန္းလိမ့္မည္
မဟုတ္ပါ။ အထက္ပိုင္းတြင္ တင္ျပထားသည့္ ပဋိသေႏၶျပႆနာအေတြ႕အၾကံဳႏွင့္
အယူ၀ါဒ ဆိုေသာ စာတန္းစာမ်က္ႏွာ (၂၆၇) တြင္ ကြယ္လြန္သူ ဗုဒၶအဘိဓမၼယဆရာ
ၾကီး ဖရန္စစ္စတိုရီ၏ မွတ္ခ်က္ ျမန္မာျပန္မွာ ေအာက္ပါအတိုင္းျဖစ္ပါသည္။
““ကံအဟုန္သည္ သတၱ၀ါ၏ သဘာ၀နိယာမ ပဋိသေႏၶက်ိဳးကို ေပးရာတြင္
ပဓါနျဖစ္သကဲ့သို႔ ေခတ္သစ္သိပၸံနည္းအရ လူသတၱ၀ါအစရွိသည့္ သက္ရွိသားေကာင္
မ်ားကို ဓါတ္ေဖါက္ရာတြင္ (၀ါ) ေမထုန္မဲ့သားေဖါက္ရာတြင္လည္း ပဋိသေႏၶ
မ်ိဳးေစ့ကို ေပးစြမ္းႏိုင္မည္သာျဖစ္ပါသည္။ လူအစရွိသည့္ သက္ရွိသတၱ၀ါမ်ားကို
ဓါတ္အားျဖင့္သာ သိပၸံပညာကေမြးဖြားေပးႏိုင္သည့္ တစ္ေန႔တြင္ သတၱ၀ါကို ဘုရားသခင္
ဖန္ဆင္းသည္ဆိုေသာ အယူ၀ါလည္း က်ဆံုးသြားမည္ျဖစ္ေသာ္လည္း ဗုဒၶ၏ေလာက
ဘ၀ျပႆနာဆိုင္ရာတရားသည္ ကြယ္ေပ်ာက္သြားမည္မဟုတ္ပါ။””
စာေရးသူကိုယ္တိုင္လည္း ေလာကဓါတ္သိပၸံပညာသည္ လူသားအပါအ၀င္
သက္ရွိ သတၱ၀ါတို႔အား ဘယ္ေတာ့မွ မေသသည္အထိ ေအာင္ျမင္သည္ဆိုဦးေတာ့
ဗုဒၶ၏အနိစၥ အျမဲမရွိအစရွိသည့္ တိလကၡဏာၾကီးသံုးပါးသည္ကား ကြယ္ေပ်ာက္
သြားမည္ မဟုတ္ဟု ယံုၾကည္ပါသည္။ က်ိဳးေၾကာင္းေလာကနိယာမေခၚ ကံႏွင့္
ဇာတိပဋိသေႏၶတရား (၀ါ) အနတၱဓမၼသည္ ရွင္သန္လ်က္သာရွိမည္ျဖစ္ပါသည္။
အထက္ပိုင္းတြင္ ဇာတိပဋိသေႏၶအေၾကာင္းကို ဗုဒၶနည္းအရ အေတာ္ကေလး
စံုလင္စြာ ေဆြးေႏြးလာခဲ့ရာ ေခတ္ေပၚေလာကဓါတ္ အေနာက္တိုင္းေဆးသိပၸံ႐ႈေထာင့္မွ
လည္း အနည္းငယ္ေဖၚျပထားသည္ကို ေတြ႕ရပါသည္။ ယခုဆက္၍ စာေရးသူစုေဆာင္း
ထားေသာ ဇာတိပဋိသေႏၶႏွင့္ ေလာကဓါတ္ေဆးသိပၸံဆိုင္ရာ မွတ္စုအခ်ိဳ႕ကို တင္ျပ
လိုပါသည္။
No comments:
Post a Comment